Dilenci Operası: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
→Hazırlanma: düzeltme AWB ile |
Değişiklik özeti yok |
||
29. satır:
Bu operanın konusu için orijinal fikir dönemin İngiliz ünlü hiciv ve roman yazarı [[Jonathan Swift]]'in Londra'da yaşayan ünlü İngiliz şairi [[Alexander Pope]]'a 30 Ağustos 1716'da gönderdiği bir mektupta açıklanmaktadır. Bu mektupta Swift "Londra'da Newgate Hapihanesi'nde bulunan hayat kadınları ve hırsızların yaşamlarını 'pastoral kırsal' janrlı bir opera eseri ile açığa çıkartmaya ne demektesin?" sorusunu sormuştu,. Onların yakın arkadaşı olan Gay bu konunun işlemesinin pastoral opera janrı ile değil de bir hicivci opera ile yapılmasının daha uygun olacağını düşündü. "Dilebci Operası" eseri bu düşüncenin mahsulüdür.
Gay'ın ön ayak olduğu bu hicivci opera yapımı 1726'da gerçekleştirildi. Gay planladigi bu eserin yapımında bulunan şarkıların hiç refakat eden müziksel çalgılar olmadan sırf insan sesi ile söylenip temsil edilmesini ön görmüştü. Bu şekilde çalgı refakatsiz söylenen şarkıların hepsinin Newgate Hapishanesi'nin insanı şoke eden gayet sefil atmosferini gayet iyi yansıtacağını ummaktaydı.<ref>Traubner, Richard. [http://books.google.com/books?id=cyC-YCK7FigC&pg=PA11&lpg=PA11&dq=john+gay+intended+the+songs+to+be+sung+without+accompaniment&source=web&ots=MQN-gtd5yo&sig=_X0knUaTeH3QoqsDVlnp0QIkhYo ''Operetta: A Theatrical History''], p. 11</ref> Fakat bu şarkıların provalari
Gay tarafından hazırlanan (ve Pepusch tarafından elden geçirilen) eser İngiltere
28 Şubat 1728'deki prömiyer temsilde Gay'ın kullandığı şarkılar o zaman İskoç şair Allan Ramsey'in toplamış olduğu İskoç folklor şarkılarında alınmıştı. Ayrıca o zaman tanınmış iki Fransızca şarkı da bu esere konulmuştu. Bu şarkıların Gay tarafından hazırlanan sözleri hem aşağı sınıf ve hem de yukarı sınıfı hiç saygı göstermeden hicvetmekte idi. Pepusch bir uvertür bestelemişti ve sonra da şarkıların hepsini elden geçirip aranjmanlarını yapmıştı. Fakat günümüzde Pepusch'un bestelemelerini ve aranjmanlarını içeren gerçek partitür notaları genellikle kaybolmuştur. Pepusch'un bestelediği kısımlardan ancak uvertür tam enstrumentasyon ile bulunmakta ve bas şarkıcıların söylediği şarkıların melodileri için de notalar elimizde bulunmaktadır. Zaman zaman Pebusch'un eserlerini aynen yenilemek için girişimler yapılmaktadır. 1990'da Amerikan besteci Jonathan Dobin'in bu türlü girişimi birkaç modern yapımda bile kullanılmıştır.<ref>[http://www.beggarsopera.org Jonathan Dobin "The Beggar's Opara " websitesi]</ref>
Gay'ın hazırladığı operada, o zamana kadar norm standart olarak 5 perde olan eserler
==Sahnelenmeler==
101. satır:
=== Prolog===
Prolog'da "Dilenci" bu opera eserinin kendisinin hazırladığını ilan eder ve bu eserin (kapalı olarak ifade edilmesi gereken) "doğal olmayan" gerçeklere bağlı olarak ortaya çıkartılmış olduğunu ifade edip seyirciden özür diler. Fakat eser birçok güzel biraz kapalı mecazi açıklamalar göstermekte ve gayet büyüleyici bir hapishane sahnesi ihtiva etmektedir. "Oyuncu" adı verilen aktör ise, yazar/dilenciye be eserinin sahnelenmesinde başarılar diler. Ama şu gerçeği de ilave etmekten
=== I. Perde ===
Peachum kanunsuz olarak çalınmış eşyaları, bunları gasp edenlerden, yüksek iskontolu fiyatlarla satın alıp bunları güya ikinci elden mal isteyenlere satma işi ile uğraşmaktadır. Aynı zamanda devlet idari otoritelerinin bulunup tutulmasını istedikleri kişileri özel yollarla yakalayıp otoritelere teslim etmektedir. Bu şekilde Peachum yaptığı kanunsuz işler dolayısıyla "hırsız yakalayan" olarak anılmaktadır ama devlete yakınlığı dolayısı ile bir güçlü kişi olarak sayılmaktadır. Peachum yaptığı bu işin temiz bir iş olduğuna
Peachum'un bu aryasını duyan karısı Mrs. Peachum bu aryada Peachum'un kendine kar getirmeyen hırsızları devlet idari otoritelere gammazlayıp ihbar
Peachum'lar yetişkin kızları olan Poly'nin gayet kötü ismi yaygın olarak çıkmış olan ülkedeki ana yollardan gece yolcu arabalarını soyan eşkıya çetesinin başkanı olan ve Peachum'un önemli müşterilerinden olan Macheath ile gizlice evlilik yaptığını öğrenirler. Diğer hırsızların Peachum'un yeni damadına daha az iskontolu hizmet vereceğini inanmaları çok olası olduğunu kabul edip artık kızlarını bu işlerde kullanamayacaklarını anlarlar ve bundan hoşnutsuzluk duyarlar.
129. satır:
Bu sırada Poly Lucy ile bir anlaşmaya varmak için onu ziyarete gelir. Fakat bu ziyaret sırasında Lucy Poly'ye sunduğu içkiye bir zehir koyarak Poly'yi öldürmeye yeltenir. Poly zehirli içkiyi içmekten son bir dakikada imtina edip zehirlenmekten kurtulur. Tam bu sırada Macheath'in bir içki salonunda Londra polisleri tarafından alkolik sarhoş Mrs Diana Trapes'in patavatsız lafları sonucunda yakalanmış ve tekrar tutuklanmış olduğu haberini alırlar. İki kız Macheath'in idam edilmesini önlemek için anlaşmayı kabul ederler.
Poly babası Peachum'a ve Lucy babası Lockit'e yalvararak onlardan Macheath'in affedilip salıverilmesi için destek sağlamalarını isterler. İkisi de gebe olup Macheath'in çocuğunu beklemektedirler. Bu sırada Macheath'den gebe olup çocuk beklemekte olan 4 hayat kadını daha ortaya çıkar ve bu 6 kadını hepsi Macheath'in kendi kocası olduğunu iddia ederler. Macheath'in serveti ve
Macheath bunlara karşı keşke idam edilse daha iyi olacağını düşünmeye başlar.
|