1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme, değiştirildi: → 5 Temmuz (2) [[Vikipedi:AWB|AWB ile
k düzeltme, değiştirildi: RusRus (3) AWB ile
48. satır:
 
== Nedenleri ==
Savaş ilk önce [[Lehistan]]'da kralla soylular arasında çıkan bir anlaşmazlık yüzünden başladı. Rus Çariçesi [[Çariçe II. Katerina|II. Katerina]] [[Lehistan]]'ı parçalamak amacıyla [[Lehistan]]'ın içişlerine karışıyordu. Kralı soylulara karşı desteklemek amacıyla bölgeye [[Kazaklar (Slav)|Kazak]] askerlerini gönderdi. Askerler [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]] sınırları içindeki [[Balta]] kentine girerek katliam yaptılar.<ref>[http://www.thesis.bilkent.edu.tr/0001807.pdf The Deterioration of Ottoman Administration In the Light of the Ottoman-Russian War of 1768-1774, Metin Bezikoğlu, Bilkent Üniversitesi Master tezi, Eylül 2001, sayfa 43]</ref> [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] padişahı [[III. Mustafa]] bu durumu protesto ederek 25 Eylül 1768 tarihinde [[Rusya İmparatorluğu|Rusya]]'ya savaş açtı. [[Lehistan]]'da krala karşı çıkan soylular [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'nin yanında yer aldılar. [[Birleşik Krallık]] da [[RuslarRusya|Rus]] donanmasına danışmanlar göndererek [[Rusya İmparatorluğu|Rusya]]'nın yanında yer aldı.
 
== Savaşın Olduğu Cepheler ==
56. satır:
Kırım Hanı Kırım Giray, Şubat 1769'da Güney Rusya'ya başarılı akınlar yaptı. Sadrazam [[Yağlıkçızade Nişancı Hacı Mehmed Emin Paşa|Yağlıkçızade Mehmed Emin Paşa]] 1 Mayıs 1769’da ve sadrazam [[Moldovancı Ali Paşa]] 12 Ağustos 1769’da iki başarılı [[Hotin]] seferi yaptılar. Fakat Kırım Giray'ın ölümünden sonra Rus orduları [[Kırım]]'a girdiler. [[Yeniçeriler]]in artan başarısızlıkları ve emre karşı çıkmaları gibi nedenlerle Ruslar [[Eflak]] ve [[Boğdan]]'a girdiler. 21 Eylül 1769 tarihinde de Hotin'i ele geçirdiler. Ruslar [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]ni içten çökertmek için [[Mora Yarımadası]]ndaki [[Rumlar]] arasında ayaklanma çıkarttılar. [[Kaptan-ı Derya]] [[Mandalzade Hüsameddin Paşa]], 9 Nisan 1770 tarihinde [[Mora Yarımadası]]na bir çıkartma yaparak bu ayaklanmayı bastırdı.
 
Ancak [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]]ların [[Balkanlar]]da [[Rusya İmparatorluğu|Rusya]] karşısındaki yenilgileri devam etti. Rus kumandanı [[Petro Rumyantsev]] 7 Temmuz 1770'te Prut nehrinin bir kolu olan Larga nehri boylarında, [[Larga Muharebesi]]nde Kırım Hanı Kaplan Giray komutasındaki Kırım Hanlığı ve Osmanlı Ordusunu yine bu yerin yakınında Prut nehrinin bir kolu olan Kagul Irmağı'nda [[Kartal Ovası Muharebesi]]'nde, [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] [[yeniçeri]]leri ve [[Kırım]] [[tatar]]larından oluşan büyük bir orduyu ağır bir yenilgiye uğrattı. Bu meydan muharebeleri akabinde savaşın yönü tamamen Osmanlı İmparatorluğu aleyhine döndü. Rus birlikleri İsmail, Akkerman, Bender kalelerini ellerine geçirdiler. Ayrıca [[Çariçe II. Katerina]] Aleksey Grigoryeviç Orlov komutasındaki Rus donanmasını [[Baltık Denizi]]'nden [[Akdeniz]]'e gönderdi. İlk defa [[Akdeniz]]'e savaşa giren [[RuslarRusya|Rus]] donanması [[İzmir]] yakınlarında [[Çeşme]] burnu ile [[Sakız]] adası arasında [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] donanmasıyla savaşa tutuştu. 5-7 Temmuz 1770 tarihleri arasında yapılan bu savaşta Rus donanması [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]]ları büyük bir yenilgiye uğrattı. Bu olaydan sonra Rus donanması 1770-1774 yılları arasında 5 yıl daha [[Ege Denizi]]'nde kaldı. Bilinmeyen nedenlerle 2 Kasım 1772 ve 9-10 Haziran 1774 tarihlerinde iki kez daha Çeşme Limanı'na gelerek kaleyi ve şehri tekrar topa tuttu.
 
Osmanlı Orduları; 2 Ağustos 1771'de Özi (Kırım), 12 Eylül 1771’de Yerköy (Boğdan), 29 Haziran 1773’te [[Silistre]] (Boğdan), 20 Ekim 1773’te [[Varna]]'da bazı zaferler kazandılar. Ancak bu zaferler savaşın gidişinin Osmanlı İmpartorluğu aleyhine sürmesini engelleyemedi. 1774 yılında [[Petro Rumyantsev|Rumyantsev]]'in komutası altında tekrar saldırıyla geçen [[RuslarRusya|Rus]] ordusu [[Tuna]] nehrini geçerek [[Şumnu]]'ya doğru ilerlemeğe başladı. Bu sırada Osmanlı tahtı el değiştirmiş, [[III. Mustafa]] ölmüş, yerine kardeşi [[I. Abdülhamit]] tahta geçmişti. Sadrazam [[Muhsinzade Mehmed Paşa]] Rus ordusunu karşılamak üzere yeniçeri Ağası Yeğen Mehmed Paşa kumandasında gönderdiği bir ordu Kozluca'da [[Petro Rumyantsev|Rumyantsev]]'in ordusuna yenildi. [[Petro Rumyantsev|Rumyantsev]] bu başarıdan sonra [[Şumnu]]'ya kadar ilerledi.
 
== Savaşın Sonuçlanması ==