Serebral dolaşım: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎Fizyoloji: düzeltme AWB ile
36. satır:
 
==Fizyoloji==
Beyine belli bir zaman biriminde gelen kan miktarına ''serebral kan akımı'' denir.<ref name=":1">{{Web kaynağı | soyadı1 = Tolias | ad1 = Cristos | başlık = Initial Evaluation and Management of CNS Injury: The Problem, Relevant Anatomy/Pathophysiology, Management Principles | url = https://emedicine.medscape.com/article/434261-overview | website = Medscape | erişimtarihi = 12 Mayıs 2020 | tarih = 9 Kasım 2019 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20081229121520/https://emedicine.medscape.com/article/434261-overview | arşivtarihi = 29 Aralık 2008}}</ref> Normal şartlarda normal bir insan beyninin kan akımı 750 ml/dakikadır. Bu miktar kalbin bir dakikada pompaladığı kanın yaklaşık % 15'dir. Bu durumda beyinde 100&nbsp;mg doku başına kan akımı ortalama 50-54 ml/dk'dır (50-54 ml/dk/100gr).<ref name=":2">{{dergi kaynağı |ad1=Fantini |soyadı1=Fantini |başlık=Cerebral blood flow and autoregulation: current measurement techniques and prospects for noninvasive optical methods. |dergi=Neurophotonics |tarih=Temmuz 2016 |cilt=3 |sayı=3 |sayfalar=031411 |doi=10.1117/1.NPh.3.3.031411 |pmid=27403447}}</ref> Bu akım miktarı ortalama bir değer olup bu değer gri cevherde 80 ml/100gr/dk değerine çıkabilirken, beyaz cevherde 20 ml/100gr/dk miktarına düşebilir.<ref name=":2" /> Beynin kan akımının bu sabit aralıklarda tutulması gereklidir. Bunun için beynin ''otoregülasyon mekanizmaları''bay mevcuttur.<ref name=":2" /><ref name=":5">{{Web kaynağı | soyadı1 = Verive | ad1 = Michael J | başlık = Pediatric Head Trauma: Practice Essentials, Background, Anatomy | url = https://emedicine.medscape.com/article/907273-overview | tarih = 10 Kasım 2019 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20081223072906/https://emedicine.medscape.com/article/907273-overview | arşivtarihi = 23 Aralık 2008}}</ref> Beyine çok fazla kan gelmesi durumuna ''hiperemi'' denir ve bu durumda [[kafa içi basıncı]] artar ve normal dokular zarar görür. Kan akımının azalması durumuna [[iskemi]] denir. Kan akımı miktarı 18-28 ml/100gr/dk'nın altına düşerse iskemi başlar, 8-10 ml/100gr/dk'nın altına düşerse geri dönüşsüz hasar meydana gelir. Bu hasar esnasında ortaya çıkan iskemik kaskadlar nedeniyle hasar artar. Bu nedenle özellikle [[Şok (dolaşım)]], [[inme]], [[Beyin ödemi]], [[travmatik beyin yaralanması]] gibi otoregülasyon mekanizmalarının bozulacağı durumlarda sağlık profesyonellerinin bu dengeyi sağlayabilmesi önem kazanmaktadır.
 
Serebral kan akımı (SKA) birçok faktöre bağlıdır. Bunlardan biri kanın [[viskozite]]sidir. Bunun dışında ''kan damarlarının çapı'', ''serebral perfüzyon basıncı (SPB)'' gibi faktörler kan akımını etkiler.