Taiping Ayaklanması: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Dr.Suskun (mesaj | katkılar)
Şablon eklendi
düzeltme, değiştirildi: {{olgu → {{kaynak belirt AWB ile
36. satır:
Ayaklanmanın önderi [[Hong Xiuquan]] adlı yoksul bir köylüydü. [[Hristiyanlık]] öğretilerinden esinlenmiş yeni bir dinle ortaya çıkarak [[İsa]]'nın kardeşi ve Tanrı'nın oğlu olduğunu, [[Çin]]'e reformlar yapmak üzere gönderildiğini öne süren Hong'un yakın arkadaşlarından Feng Yunshan, onun düşünceleri doğrultusunda, özellikle [[Guangxi]]'nin yoksul köylülerine dayanarak Bai Shangdi Hui (''Tanrıya Tapanlar Birliği'') adlı dinsel bir topluluk kurdu. Feng ile Bai Shangdi Hui'e 1847'de katılan Hong, üç yıl sonra yandaşlarını harekete geçirerek bir ayaklanma başlattılar. 1 Ocak 1851'de Tanrısal Büyük Barış Krallığı'nı (''Taiping Tianguo'') kurduğunu ilan eden Hong, Tanrısal Kral (''Tianwang'') unvanını aldı.
 
Yeni dinin mülkiyette ortaklık sloganı, açlıktan kırılan birçok köylü, işçi ve madenciyi hareketin saflarına çekti. [[Çin]]'i yöneten yabancı kökenli Qing hanedanına karşı yürütülen propaganda da ayaklanmanın yayılmasında çok etkili oldu. Böylece başlangıçta birkaç bin kişilik düzensiz çetelerle sınırlı olan Taiping kuvvetleri, 1 milyon dolayında disiplinli ve fanatik askerden oluşan erkek ve kadın askerler biçiminde örgütlenmiş bir orduya dönüştü. Verimli [[Yangtze|Yangtze Irmağı]] Vadisini aşarak Kuzey Çin'e giren ordu, 10 Mart 1853'te [[Nanjing]]'i ele geçirmeyi başardı.{{olgukaynak belirt}} Adı Tianjin (''Tanrısal Başkent'') olarak değiştirilen kent, bir duraklama evresine giren ayaklanmanın merkezi durumuna geldi. Bir süre sonra Qing hanedanını yıkmak amacıyla [[Pekin]] üzerine bir ordu gönderildi. Bu girişimin başarısızlıkla sonuçlanmasına karşın, Yukarı Yangtze Vadisine düzenlenen seferde birçok zafer elde edildi.
 
Bu arada Taiping devlet başkanı Yang Xiuqing bütün yetkileri elinde toplamaya yöneldi. Bunun üzerine Yang ve binlerce yandaşı kılıçtan geçirildi. Yang'ı ortadan kaldıran Wei Changhui güçlenmeye başlayınca, Hong onu da öldürttü. Başka bir Taiping komutanı olan Shi Dakai yaşamından kaygı duymaya başladı ve ayaklanmaya katılanların bir bölümüyle birlikte Hong'u terk etti.