|
|ulusal_marş =
|yaygın_diller =
[[Kürtçe]] {{Kaynak belirt}}<br>
[[Arapça]]{{Kaynak belirt}}
|din = [[İslam]]
}}
https'''Mervânîler''' ([[Arapça]]: //i '''مروانيون''' Marwānīyūn), [[10. hizliresim yüzyıl|10. com/2KzVQO]] ve [[11. jpg yüzyıl| erişimtarihi=|tarih=|çalışma=11.]] yüzyıllarda [[Diyarbakır]]'da 100 yıl hüküm sürmüş [[Kürtler| yayıncı=}}</ref>Kürt]] <ref>{{Web kaynağı |url=http://www.uni-jena.de/unijenamedia/Downloads/faculties/phil/iskvo/Heidemann_Texte/Heidemann_Aram_1997_8_Sharwin.pdf |başlık=Stefan Heidemann: A New Ruler of the Marwanid Emirate in 401/1010 and Further Considerations on the Legitimizing Power of Regicide. In: Aram 9-10 (1997-8), pp. 599-615. |erişimtarihi=25 Mart 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20110515215331/http://www.uni-jena.de/unijenamedia/Downloads/faculties/phil/iskvo/Heidemann_Texte/Heidemann_Aram_1997_8_Sharwin.pdf |arşivtarihi=15 Mayıs 2011 |ölüurl=yes }}</ref><ref>The Cambridge History of Iran, 5. cilt, s. 199.</ref><ref>The History of al-Tabari Vol. 21: The Victory of the Marwanids A.D. 685-693/A.H. 66-73 (SUNY series in Near Eastern Studies) Paperback – March 16, 1990, s. 89.</ref><ref>Disadur dari buku: “Kritik terhadap Gus Dur dan Sa’id Aqil & Menyiasati Bahaya Syi'ah di Kalangan Nahdlatul Ulama di Penghujung Abad ini, karya KH. Abdul Hamid Baidlowi, Pengasuh Pondok Pesantren Al-Wahdah Sumber Girang Lasem Rembang Jawa Tengah, Penerbit Pondok Pesantren Al-Wahdah, Rajab 1431/Juni 2010, s.13-26.</ref><ref>[https://books.google.de/books?id=tPsUAAAAIAAJ&lpg=PA623&dq=The%20Encyclopedia%20of%20Islam%2C%20Volume%206%2C%20marwan&hl=tr&pg=PA624#v=onepage&q=The%20Encyclopedia%20of%20Islam,%20Volume%206,%20marwan&f=false The Encyclopedia of Islam, Volume 6, Fascicules 102-112.] ▼'''Mervânîler''' ([[Arapça]]: '''مروانيون''' Marwānīyūn), [[10. yüzyıl|10.]] ve [[11. yüzyıl|11.]] yüzyıllarda [[Diyarbakır]]'da 100 yıl hüküm sürmüş<ref>{{Web kaynağı|url=|başlık=Arap tarihçi İbnü’l-Asīr’
https://i.hizliresim.com/86VqGa.jpg
https://i.hizliresim.com/RGy4yZ.jpg
https://hizliresim.com/RkTLd6
Edessalı Mateosdan alıntı
https://i.hizliresim.com/RgdnRZ.jpg
https://i.hizliresim.com/5NPR1D.jpg|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref> [[Kürtler|Kürt]]<ref>{{Web kaynağı|url=|başlık=İbn'ül-Ezrak MEYYAFARİKİN VE AMİD TARİHİ adlı eserinin Mervani Kürtleri Bölümü
https://i.hizliresim.com/vsTEKm.jpg
https://i.hizliresim.com/tTS2nh.jpg
https://i.hizliresim.com/0CyIam.jpg
https://i.hizliresim.com/yOQwyr.jpg
▲https://i.hizliresim.com/2KzVQO.jpg|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref> <ref>{{Web kaynağı |url=http://www.uni-jena.de/unijenamedia/Downloads/faculties/phil/iskvo/Heidemann_Texte/Heidemann_Aram_1997_8_Sharwin.pdf |başlık=Stefan Heidemann: A New Ruler of the Marwanid Emirate in 401/1010 and Further Considerations on the Legitimizing Power of Regicide. In: Aram 9-10 (1997-8), pp. 599-615. |erişimtarihi=25 Mart 2010 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20110515215331/http://www.uni-jena.de/unijenamedia/Downloads/faculties/phil/iskvo/Heidemann_Texte/Heidemann_Aram_1997_8_Sharwin.pdf |arşivtarihi=15 Mayıs 2011 |ölüurl=yes }}</ref><ref>The Cambridge History of Iran, 5. cilt, s. 199.</ref><ref>The History of al-Tabari Vol. 21: The Victory of the Marwanids A.D. 685-693/A.H. 66-73 (SUNY series in Near Eastern Studies) Paperback – March 16, 1990, s. 89.</ref><ref>Disadur dari buku: “Kritik terhadap Gus Dur dan Sa’id Aqil & Menyiasati Bahaya Syi'ah di Kalangan Nahdlatul Ulama di Penghujung Abad ini, karya KH. Abdul Hamid Baidlowi, Pengasuh Pondok Pesantren Al-Wahdah Sumber Girang Lasem Rembang Jawa Tengah, Penerbit Pondok Pesantren Al-Wahdah, Rajab 1431/Juni 2010, s.13-26.</ref><ref>[https://books.google.de/books?id=tPsUAAAAIAAJ&lpg=PA623&dq=The%20Encyclopedia%20of%20Islam%2C%20Volume%206%2C%20marwan&hl=tr&pg=PA624#v=onepage&q=The%20Encyclopedia%20of%20Islam,%20Volume%206,%20marwan&f=false The Encyclopedia of Islam, Volume 6, Fascicules 102-112.]
</ref> [[hanedan]]ıdır. 16. yüzyılda yazılmış Kürt hanedanlar tarihi [[Şerefname]]'nin bağımsız devletleri içeren ilk bölümü Mervaniler ile başlar.<ref>Şerefxanê Bedlîsî, ''Şerefname: Dîroka Kurdistanê'', Kurmanciye çeviren: Ziya Avcı, Azad yayınları, s. 109</ref>
https://i.hizliresim.com/RGy4yZ.jpg|başlık=İbnü'lMervanilerin kurucusu Ebu [[Abdullah el- AsîrHüseyn Elbin Düstek el- KamilBaz]], fionuncu asrın ortasından itibaren Doğu Anadolu' t-Tarih|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=da fetihlere girişti{{Kaynak belirt}} </ref>. İlk önce güneyden gelerek [[Erciş]]'i ve çevresindeki müstahkem (sağlam) mevkileri aldı. Baz, nüfüzunu kuvvetlendirerek, Büveyhilerin hakimiyetindeki [[Diyarbakır]] ve [[Silvan]] ve [[Nusaybin]]'i ele geçirdi. [[Büveyhi]] nüfuzunun azalmasından istifade ederek, 984 senesinde [[Şii]]-[[Büveyhoğulları]]'nın sultanı [[Samsamüddevle Merzubani]]'yi mağlub edip Musul'u ele geçirdi.{{Kaynak belirt}} [[Bağdad]]'ı almak istediyse de başaramadı ve [[Musul]]'u boşaltmak zorunda kaldı. 991 senesinde tekrar Musul'u ele geçirmek için harekete geçen Baz, şehrin hakimi olan [[Hamdaniler]] karşısında mağlub oldu ve bu savaşta öldü. Bunun üzerine kız kardeşinin oğlu [[Hasen bin Mervan]], Baz'ın dul eşiyle evlenerek tahta geçti. [[Hamdaniler]] ile mücadeleye devam ederek onları iki defa mağlup etti. Hasen bin Mervan, 997 senesinde Diyarbakır'da öldürülünce, yerine kardeşi [[Mumehhüdüddevle]] Said bin Mervan geçti. Said ile [[Ebu Nasr bin Mervan]] arasında mücadele başladı. Ebu Nasr, 1011 senesinde Saidi zehirleterek ortadan kaldırdı ve Mervani tahtına geçti{{Kaynak belirt}}. ▼Mervanilerin kurucusu Ebu [[Abdullah el-Hüseyn bin Düstek el-Baz]], onuncu asrın ortasından itibaren Doğu Anadolu'da fetihlere girişti{{Kaynak belirt}}<ref>{{Web kaynağı|url=https://i.hizliresim.com/86VqGa.jpg
▲https://i.hizliresim.com/RGy4yZ.jpg|başlık=İbnü'l-Asîr El-Kamil fi't-Tarih|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref> İlk önce güneyden gelerek [[Erciş]]'i ve çevresindeki müstahkem (sağlam) mevkileri aldı. Baz, nüfüzunu kuvvetlendirerek, Büveyhilerin hakimiyetindeki [[Diyarbakır]] ve [[Silvan]] ve [[Nusaybin]]'i ele geçirdi. [[Büveyhi]] nüfuzunun azalmasından istifade ederek, 984 senesinde [[Şii]]-[[Büveyhoğulları]]'nın sultanı [[Samsamüddevle Merzubani]]'yi mağlub edip Musul'u ele geçirdi.{{Kaynak belirt}} [[Bağdad]]'ı almak istediyse de başaramadı ve [[Musul]]'u boşaltmak zorunda kaldı. 991 senesinde tekrar Musul'u ele geçirmek için harekete geçen Baz, şehrin hakimi olan [[Hamdaniler]] karşısında mağlub oldu ve bu savaşta öldü. Bunun üzerine kız kardeşinin oğlu [[Hasen bin Mervan]], Baz'ın dul eşiyle evlenerek tahta geçti. [[Hamdaniler]] ile mücadeleye devam ederek onları iki defa mağlup etti. Hasen bin Mervan, 997 senesinde Diyarbakır'da öldürülünce, yerine kardeşi [[Mumehhüdüddevle]] Said bin Mervan geçti. Said ile [[Ebu Nasr bin Mervan]] arasında mücadele başladı. Ebu Nasr, 1011 senesinde Saidi zehirleterek ortadan kaldırdı ve Mervani tahtına geçti{{Kaynak belirt}}.
1011'de hükümdar olan Ebu Nasr, elli seneden fazla hüküm sürdü{{Kaynak belirt}}<ref>{{Web. kaynağı|url=https://iMervanilerin bölgedeki hakimiyetini kuvvetlendirip refahını yükseltti.hizliresim [[Abbasi Halifeliği]]n yüksek hakimiyetini tanıdı.com/f9xxCe Devrin kuvvetli komşu devletlerinden [[Bizanslılar]] ve [[Fatımiler]]'e karşı istiklalini korumak için maharetle iyi münasebete bulundu. Mervanilerin hakim olduğu bölgede [[Şafii mezhebi]] yayıldı.jpg
https://i.hizliresim.com/EphEwV.jpg|başlık=Kürt hanedanlar tarihi Şerefnamede Mervani Kürdleri bölümü|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref> Mervanilerin bölgedeki hakimiyetini kuvvetlendirip refahını yükseltti. [[Abbasi Halifeliği]]n yüksek hakimiyetini tanıdı. Devrin kuvvetli komşu devletlerinden [[Bizanslılar]] ve [[Fatımiler]]'e karşı istiklalini korumak için maharetle iyi münasebete bulundu. Mervanilerin hakim olduğu bölgede [[Şafii mezhebi]] yayıldı.
Nasır, 1071 senesinde [[Selçuklu]] [[Sultan]]ı [[Alp Arslan]]'a tabi oldu{{Kaynak belirt}}. Nasır'ın ölümünden sonra yerine oğlu Mensur geçti. Selçuklu veziri [[Fahrüddevle bin Cehir]] Mervani topraklarını ele geçirmek için Sultan [[Melikşah]]'dan izin aldı. 1085 senesinde Selçuklu ordusu şiddetli bir çarpışmadan sonra bölgeyi ele geçirdi. Son Mervani hükümdarı Mensur, 1096 senesinde ölünceye kadar [[Cizre|Ceziret-i İbni Ömer]]'de yaşadı Ahlatşahlar Beyliğinin Kurucusu Sökmen El-Kutbî'nin Ahlatı Ele geçirmesiyle son bulmuştur{{Kaynak belirt}}.
Mervani Devleti iktidarları döneminde hâkim oldukları bölge güneyde Musul’un hemen kuzeyinden başlayıp ahlât hududuna, doğuda Azerbaycan’ın selmas şehrine, batıda Diyarbakır’a kadar uzanan geniş bir alanı kapsamaktadır. büyük bir kısmı dağlık ve tarıma elverişli ovalar çok az olduğu bu coğrafya bu tarihte de humeydî, lârî, hezbânî, mihrânî, hakkârî, buhtî, besnevî, çûpî ve miran gibi Kürt aşiretlerini barındırmaktadır. bölgedeki Kürt nüfusun yoğunluğu nedeniyle Kaşgarlı Mahmud, Mervânî hâkimiyetinin sürdüğü dönemde (1074) kaleme aldığı Divan-i lugat-it Türk’de çizdiği dünya haritasında Azerbaycan, Şam ve Irakeyn üçgeninin arasında kalan bölgeyi Kürtler’in ülkesi (ardu’l-ekrâd) diye tanımlar ki bu haritaya göre burası tam olarak Mervani hâkimiyet sahasına denk düşmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://i.hizliresim.com/oynNdo.jpg
https://hizliresim.com/1pl8NG
https://i.hizliresim.com/gbjpXR.png
https://i.hizliresim.com/GGbN36.jpg
https://hizliresim.com/gPJ72Q
https://i.hizliresim.com/GYFGCq.jpg|başlık=Kaşgarlı Mahmutun Divanı lügati Türkteki haritada Erdul ekrad(kürt toprakları) olarak geçen yer , harita görseli|erişimtarihi=|tarih=|çalışma=|yayıncı=}}</ref>
{|class="wikitable"
| 