Vikipedi

Türk Silahlı Kuvvetleri: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Göktürk97 (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
1.039 değişiklik
Değişiklik özeti yok
Göktürk97 (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
1.039 değişiklik
Kaynaklar düzenlendi
7. satır:
|resim2 =
|açıklama2 =
|kuruluş = MÖ 209 {{Küçük|(sembolik)}}<ref name=karakuvvetleri>[{{web kaynağı |başlık=Kara Kuvvetleri Komutanlığı |url=http://www.kkk.tsk.tr/KKKHakkinda/KKKtarihce.aspx] {{Webarşiv|urlwebsite=https://web.archive.org/web/20170426222515/http://www.kkk.tsk.tr/KKKHakkinda/KKKtarihce.aspx |tariherişimtarihi=2631 April 2017Mayıs 2020}} (TSK.tr)</ref><br>{{Kayma|3 Mayıs 1920 {{Küçük|([[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]] Orduları)}}}}
|şimdiki_hal =
|lağvediliş =
35. satır:
|rezerve = 380.000 <ref>{{Web kaynağı | başlık = 2020 Türkiye Askeri Gücü | url = https://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.asp?country_id=turkey | yayımcı = Global Fire Power | erişimtarihi = 28 Mayıs 2020 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200528141022/https://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.asp?country_id=turkey | arşivtarihi = 28 Mayıs 2020 | ölüurl = no }}</ref>
|dış =
{{bayrakülke|Afganistan}}'da 1.500{{fact}}<br />{{bayrakülke|Irak}}'ta yak. 1.030<ref>{{Web kaynağı | url=http://www.hurriyet.com.tr/kuzey-irakta-2-bin-turk-askeri-40023349 | başlık=Kuzey Irak’ta 2 bin Türk askeri | soyadı=Ergan | ad=Uğur | tarih=6 Aralık 2015 | yayıncı=Hürriyet | erişimtarihi=6 Aralık 2015 | yer=Ankara | arşivurl=https://web.archive.org/web/20151208215646/http://www.hurriyet.com.tr/kuzey-irakta-2-bin-turk-askeri-40023349 | arşivtarihi=8 Aralık 2015 | ölüurl=no }}</ref> <br />{{bayrakülke|Bosna-Hersek}}'te 480<ref>{{Web kaynağı | başlık=Barışı Destekleme Harekâtı | url=http://www.kkk.tsk.tr/BDH/BDH.aspx | yayıncı=tsk.tr | erişimtarihi=7 Eylül 2015 | arşivurl=https://web.archive.org/web/20160419151652/http://www.kkk.tsk.tr/BDH/BDH.aspx | arşivtarihi=19 Nisan 2016 | ölüurl=no }}</ref><br />{{bayrakülke|Kosova}}'da 380{{fact}}<br />{{bayrakülke|Somali}} 'de 200<ref>{{Webweb kaynağı |başlık=Türkiye'nin Somali'de açtığı yurt dışındaki en büyük üssü hakkında tüm merak edilenler |url=https://www.bbc.com/turkce/amp/haberler-dunya-41510485 |website=BBC News Türkçe |erişimtarihi=31 Mayıs 2020 |dil=tr |tarih=6 Ekim 2017}}</ref> <br />{{bayrakülke|Libya}}'da 35{{fact}} | harcamalar = 20 milyar $ {{Küçük|(2020)}}{{olgu}} | GSYİH_paydası = %1,7 <ref name="ref609">[http://books.sipri.org/product_info?c_product_id=458# Trends in world military expenditure, 2012 - SIPRI Publications - İngilizce] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20130415232842/http://books.sipri.org/product_info?c_product_id=458 |tarih=15 AprilNisan 2013 }} (15 Nisan 2013)</ref>
<!-- Sanayi --> | yerli_tedarikçiler = [[MKEK]]<br />[[ASELSAN]]<br />[[Havelsan]]<br />[[TAI|Tusaş]]<br />[[Otokar]]<br />[[Roketsan]]<br />[[FNSS]]<br />[[TÜBİTAK]]<br/>Gölcük Tersanesi<br />Akdal Silahları | dış_tedarikçiler = | ithalat = 1,2 milyar $<ref name="sipriimports">{{Web kaynağı | url=http://armstrade.sipri.org/armstrade/page/values.php | başlık=TIV of arms imports to Turkey, 2008-2009 | yayıncı=Stockholm International Peace Research Institute | erişimtarihi=6 Haziran 2010 | arşivurl=https://web.archive.org/web/20151225092618/http://armstrade.sipri.org/armstrade/page/values.php | arşivtarihi=25 Aralık 2015 | ölüurl=no }}</ref> | ihracat = 1,2 milyar $<ref name="ssmexport">{{Web kaynağı | başlık=SSM Performance Report | url=http://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/duyurular/kurumsalDuyurular/Sayfalar/2009FaaliyetRaporu.aspx | eser=Undersecretariat for Defense Industries | erişimtarihi=20 Haziran 2010 | sayfa=82 | dil=Türkçe | biçim=pdf | arşivurl=https://web.archive.org/web/20120302215346/http://www.ssm.gov.tr/anasayfa/hizli/duyurular/kurumsalDuyurular/Sayfalar/2009FaaliyetRaporu.aspx | arşivtarihi=2 Mart 2012 | ölüurl=no }}</ref>
<!-- İlgili maddeler --> | tarih = [[Türk askerî tarihi]] | rütbeler = [[Türk Silahlı Kuvvetleri subay rütbe dereceleri ve işaretleri|Türk rütbe dereceleri]] | arşivengelli = evet}}
'''Türk Silahlı Kuvvetleri''' ('''TSK'''), [[Türkiye]]'yi karadan, havadan ve denizden gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevli olan [[askeriye|askerî kuvvet]]. Yaptırım gücünü, [[Türkiye Cumhuriyeti Anayasası]]'ndan alır. Türk Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığı [[Türkiye Büyük Millet Meclisi]] adına [[Türkiye Cumhurbaşkanı|Cumhurbaşkanı]] tarafından temsil edilir.<ref name=anayasa>{{dergiweb kaynağı |başlık=Başkomutanlık Türkiye Büyük Millet Meclisinin manevi varlığından ayrılamaz ve Cumhurbaşkanı tarafından temsil olunur |url=https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2709.pdf |erişimtarihi=31 Mayıs 2020}}</ref> [[TürkiyeTürk CumhuriyetiKara AnayasasıKuvvetleri]]|dergi=, [[TTürk Hava Kuvvetleri]], [[Türk Deniz Kuvvetleri]]nden oluşmaktadır.C<ref>{{web kaynağı |başlık=Kuvvetler yapısı |url=https://www.tsk.tr/Sayfalar?viewName=KuvvetYapisi Resmî|yayıncı=Türk GazeteSilahlı Kuvvetleri |erişimtarihi=31 Mayıs 2020}}</ref> 10 Temmuz 2018 tarihinden itibaren genelkurmay başkanlığı görevini [[Yaşar Güler]] yürütmektedir. Toplam güç ve sayı bakımından dünyanın 11,<ref>{{Web kaynağı |tarih başlık =9 Eylül2020 Türkiye Askeri Gücü 1982|sayı url =17863 (Mükerrer)https://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.asp?country_id=turkey | yayımcı = Global Fire Power | erişimtarihi = 28 Mayıs 2020 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200528141022/https://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.asp?country_id=turkey | arşivtarihi = 28 Mayıs 2020 | ölüurl = no }}</ref> [[NATO]]'nun ise en büyük 4. Ocakordusudur.<ref>{{Web kaynağı 2017|yer başlık =Madde 117NATO Üye Devletleri Askeri Gücüne Göre |alıntı url =Başkomutanlık, Türkiyehttps://www.globalfirepower.com/countries-listing-nato-members.asp Büyük| Milletyayımcı Meclisinin= maneviGlobal varlığındanFire ayrılamazPower ve| Cumhurbaşkanıerişimtarihi = 28 Mayıs 2020 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200528141839/https://www.globalfirepower.com/countries-listing-nato-members.asp | arşivtarihi = 28 Mayıs 2020 | ölüurl = no }}</ref>
tarafından temsil olunur.|url=http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2709.pdf}}</ref><ref>{{dergi kaynağı|başlık=[[Türkiye Cumhuriyeti Anayasası]]|dergi=[[T.C. Resmî Gazete]]|tarih=9 Eylül 1982|sayı=17863 (Mükerrer)|erişimtarihi=4 Ocak 2017|yer=Madde 104|alıntı=Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığını temsil etmek, [...]|url=http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2709.pdf}}</ref> [[Türk Kara Kuvvetleri]], [[Türk Hava Kuvvetleri]], [[Türk Deniz Kuvvetleri]]<nowiki/>nden oluşmaktadır.<ref>https://www.tsk.tr/Sayfalar?viewName=KuvvetYapisi</ref>10 Temmuz 2018 tarihinden itibaren genelkurmay başkanlığı görevini [[Yaşar Güler]] yürütmektedir. Toplam güç ve sayı bakımından dünyanın 11,<ref>{{Web kaynağı | başlık = 2020 Türkiye Askeri Gücü | url = https://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.asp?country_id=turkey | yayımcı = Global Fire Power | erişimtarihi = 28 Mayıs 2020 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200528141022/https://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.asp?country_id=turkey | arşivtarihi = 28 Mayıs 2020 | ölüurl = no }}</ref> [[NATO]]'nun ise en büyük 4. ordusudur.<ref>{{Web kaynağı | başlık = NATO Üye Devletleri Askeri Gücüne Göre | url = https://www.globalfirepower.com/countries-listing-nato-members.asp | yayımcı = Global Fire Power | erişimtarihi = 28 Mayıs 2020 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200528141839/https://www.globalfirepower.com/countries-listing-nato-members.asp | arşivtarihi = 28 Mayıs 2020 | ölüurl = no }}</ref>
 
Türk ordusunun kuruluş tarihi Hün Hükümdarı [[Mete Han]]'ın tahta çıkış tarihi olarak kabul edilmiştir. Türk ordusunun kökleri [[Hiung-nu|Hun İmparatorluğu]]'na dayanmaktadır. [[Büyük Selçuklu İmparatorluğu]] ve [[Osmanlı İmparatorluğu]] gibi Türk devletlerinin ordu geleneği Türk Silahlı Kuvvetlerinde sürdürülmektedir. Türk Silahlı Kuvvetlerine son hâlini Mareşal [[Mustafa Kemal Atatürk]] vermiştir. Osmanlı İmparatorluğu'nun [[Birinci Dünya Savaşı]]'nda yenilmesi sonrası [[İtilaf Devletleri]] Türk ordularını dağıtmış, Anadolu'yu işgale başlamıştır. Mustafa Kemal Atatürk orduyu yeniden toplayarak Anadolu'da [[Türk Kurtuluş Savaşı]]'nı başlatmıştır ve modern Türk ordusunun ilk zaferi İtilaf Devletleri'ne karşı olmuştur.
Satır 67 ⟶ 66:
[[Dosya:터키군 (7445442282).jpg|200pik|thumb|Kore harekâtı sırasında gözlem yapan Türk askeri]]
 
Türkiye Cumhuriyeti, 1950 yılında başlayan Kore Savaşı'na fiilen katılmış ve 1950'den 1953'e kadar tugay büyüklüğünde bir kuvvetle Kuzey Kore'ye karşı savaşmıştır. Sovyet baskısına karşı müttefikler arayan ve bu sebeple [[NATO]]'ya girmek isteyen Türkiye, bu isteklerini daha kolay elde etmek ve Amerika'ya yakınlaşmak amacıyla Kore Savaşı'na bir [[tugay]] yollamıştır.<ref>{{web kaynağı |başlık=Türk askerinin büyük kahramanlık gösterdiği Kore Savaşı, 65 yıl önce sona erdi |url=https://www.trthaber.com/haber/gundem/turk-askerinin-buyuk-kahramanlik-gosterdigi-kore-savasi-65-yil-once-sona-erdi-377207.html/amp |website=www.trthaber.com |erişimtarihi=31 Mayıs 2020 |dil=tr}}</ref><ref>{{web kaynağı |başlık='TSK Kore Savaşı'nda yanımızda oldu' |url=https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/guney-kore-kara-kuvvetleri-kurmay-baskani-hong-tsk-kore-savasinda-yanimizda-oldu/1010103 |website=www.aa.com.tr |erişimtarihi=31 Mayıs 2020}}</ref>
 
==== Kıbrıs Harekâtı ====
Satır 95 ⟶ 94:
 
16 Eylül 2013'te [[Suriye]]'ye ait [[Mil Mi-17]] helikopter sınır ihlali yaptığı için Malatya'dan havalanan 2 Türk jeti tarafından füzeyle vuruldu.<ref>{{haber kaynağı|url=http://www.ntvmsnbc.com/id/25466760|başlık=Türk jeti Suriye helikopterini vurdu|yazar=|tarih=16 Eylül 2013|erişimtarihi=|iş=NTVMSNBC}}</ref><ref>{{haber kaynağı|url=http://www.haberturk.com/gundem/haber/878241-suriye-helikopterini-turk-jetleri-dusurdu|başlık=Suriye helikopterini Türk jetleri düşürdü!|yazar=|tarih=16 Eylül 2013|erişimtarihi=|iş=HABERTÜRK}}</ref> Bir yıl sonra 23 Mart 2014'te Hatay sınırında, sınır ihlali yapan 2 adet [[MİG-23]] Suriye savaş uçakları, izlemeye alındı Suriye hava sahasında kuzeye doğru uçuşu Türk sınırına on deniz mili mesafeden itibaren Türk hava sahasına yaklaştığına ilişkin dört kez ikaz edildi fakat ikinci uçak uyarıyı dikkate almayarak Türk hava sahasına girerek yaklaşık bir kilometre kadar hava sahasını ihlal etti, daha sonra batıya doğru yönelerek 1,5 kilometre kadar Türk hava sahasında uçmaya devam etti.Bu esnada bölgede hava devriye görevinde havada hazır bulunan iki adet Türk F-16 uçağından birisi, angajman kuralları gereğince saat 13.14'te Suriye uçağına füze atmış ve isabet alan Suriye uçağı sınırın 1200 metre güneyinde ve Suriye topraklarında yer alan Kesep bölgesine düşürülmüştür.<ref>{{Web kaynağı |url=http://gundem.milliyet.com.tr/sinirda-savas-ucagi-dustu/gundem/detay/1855930/default.htm |başlık=Sınır ihlali yapan Suriye uçağı düşürüldü Milliyet.com ''23 Mart 2014'' |erişimtarihi=23 Mart 2014 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20140323181230/http://gundem.milliyet.com.tr/sinirda-savas-ucagi-dustu/gundem/detay/1855930/default.htm |arşivtarihi=23 Mart 2014 |ölüurl=no }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.haberturk.com/gundem/haber/932253-genelkurmaydan-flas-aciklama |başlık=Suriye uçağı düşürüldü Habertürk.com ''23 Mart 2014'' |erişimtarihi=23 Mart 2014 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20140323181216/http://www.haberturk.com/gundem/haber/932253-genelkurmaydan-flas-aciklama |arşivtarihi=23 Mart 2014 |ölüurl=no }}</ref>
 
Uçaktan atlayan pilotun Suriye Haber Ajansı (SANA) paraşütle atlayarak kurtulmayı başardığını yazdı.▼
 
==== Rusya savaş uçağının düşürülmesi ====
{{ana|2015 Rus Su-24 uçağının düşürülmesi}}
24 Kasım 2015 tarihinde saat 09:20 civarında Hatay Yayladağı bölgesinde Türk Hava Sahasını ihlal eden Rusya Federasyonu'na ait SU-24 tipi savaş uçağı, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından Türk hava sahasına girmeden önce beş dakika içerisinde 10 kez ikaz edilmesine rağmen Türk Hava Sahasını ihlal etti. Bunun üzerine, bölgede hava devriye görevinde bulunan TSK'ya ait iki F-16 uçağı, daha önce hükûmet tarafından ilan edilen angajman kuralları çerçevesinde, Rus savaş uçağını saat 09.24'te düşürdü.<ref>Türk hava sahasını ihlal eden Rus savaş uçağı Türk F16 uçakları tarafından düşürüldü http://www.internetajans.com/bolge/tsk-sinir-ihlali-yapan-rus-jetini-vurdu-h295133.html {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20151125171634/http://www.internetajans.com/bolge/tsk-sinir-ihlali-yapan-rus-jetini-vurdu-h295133.html |tarih=25 NovemberKasım 2015 }}</ref>
 
▲Uçaktan atlayan pilotun Suriye Haber Ajansı (SANA) paraşütle atlayarak kurtulmayı başardığını yazdı.
== Görevi ==
[[Dosya:20131206 Istanbul 135.jpg|thumb|200pik|"Askeri Güvenlik Bölgesi Girilmez" yazılı, Türkiye'de askeri birliklerde kullanılan bir askeri tabela.]]
 
Türk Silahlı Kuvvetleri, Türkiye devletini yurt dışından gelecek tehdit ve tehditlere karşı savunma ve caydırıcılık görevini üstlenmiş olan silahlı devlet kuruluşudur.<ref>{{Web kaynağı |urlname=http:anayasa//www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.4.211.pdf |başlık=Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu, Madde 35 |erişimtarihi=1 Şubat 2015 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20150107231510/http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.4.211.pdf |arşivtarihi=7 Ocak 2015 |ölüurl=no }}</ref> Yaptırım gücünü [[Türkiye Anayasası]]'ndan alır. Genelkurmay Başkanlığı ile Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları Millî Savunma Bakanına bağlıdır. Genelkurmay Başkanı ile Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanları Millî Savunma Bakanına ayrı ayrı bağlı ve sorumludur. Genelkurmay Başkanlığı ile Kuvvet Komutanlıklarının teşkilatı bakanlık kadro ve kuruluşunda gösterilir.<ref>{{Web kaynağı | url name= https:anayasa//www.tsk.tr/Sayfalar?viewName=Gorevi | başlık = Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı Görevleri | erişimtarihi = 12 Mart 2020 | tarih = 12 Mart 2020 | çalışma = | yayıncı = Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı | arşivurl = https://web.archive.org/web/20191206203344/https://www.tsk.tr/Sayfalar?viewName=Gorevi | arşivtarihi = 6 Aralık 2019 | ölüurl = no }}</ref>
 
== Rölyefi ==
Türk Silahlı Kuvvetleri [[rölyef]]i altta üç parçaya bölünmüş ve Türkiye'nin ulusal renkleri olan kırmızı (ortada) ve beyazın (yanlarda) olduğu üstünde Türk bayrağının ve Türk ulusunun simgesi olan [[hilal ve yıldız]], yanında Türk Hava Kuvvetleri'ni temsilen iki kanat altında Türk Kara Kuvvetleri'ni temsilen bir [[miğfer]] ve çapraz iki [[kılıç]], onun da altında Türk Deniz Kuvvetleri'ni temsilen de büyük bir deniz çapası bulunmaktadır.
Satır 115 ⟶ 111:
{{ana madde|Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı}}
[[Dosya:General Staff of Turkey - Çankaya.jpg|200pik|thumb|[[Türkiye Cumhuriyeti Genelkurmay Başkanlığı|Genelkurmay Başkanlığı]], Türk Silahlı Kuvvetleri'nin komuta merkezidir.]]
Türk Silahlı Kuvvetleri'ni yöneten ve yönlendiren Türkiye'deki en üst düzey askeri birimdir. Savaşta Başkomutanlık görevini [[Türkiye Cumhurbaşkanlığı|Cumhurbaşkanı]] adına yerine getirir.<ref>{{dergi kaynağı|başlıkname=[[Türkiyeanayasa/> CumhuriyetiKuvvetlere Anayasası]]|dergi=[[T.C.komuta Resmîetmek, Gazete]]|tarih=9savaşa Eylülhazırlanmasında 1982|sayı=17863personel, (Mükerrer)|erişimtarihi=4haber Ocakalma, 2017|yer=Maddeharekat, 117|alıntı=Genelkurmayyapılanma, Başkanı;eğitim-öğretim Silahlıve Kuvvetlerinlojistik komutanıhizmet olup,ilkeleri savaştave Başkomutanlıkprogramları görevleriniGenelkurmay CumhurbaşkanlığıBaşkanlığının sorumluluklarıdır.
namına yerine getirir.|url=http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2709.pdf}}</ref> Kuvvetlere komuta etmek, savaşa hazırlanmasında personel, haber alma, harekat, yapılanma, eğitim-öğretim ve lojistik hizmet ilkeleri ve programları Genelkurmay Başkanlığının sorumluluklarıdır.
 
==== Kara Kuvvetleri ====
Satır 136 ⟶ 131:
 
== Yurt dışındaki askerî üsler ==
Temmuz 2018 tarihi itibarıyla [[Türkiye]]'nin kendi toprakları dışında toplam 3 bin 190 askeri personeli bulunmaktadır. Başta [[NATO]] üyeliği olmak üzere birçok uluslararası örgüte üyeliğinden doğan sorumlulukları gereği<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.yolcumisali.com/2014/10/turkiyenin-yurt-disindaki-askeri-usleri.html#ixzz442PcdPyX|başlık=Türkiye'nin Yurt Dışındaki Askeri Üsleri|erişimtarihi=5 Haziran 2016|arşivtarihi=1 Temmuz 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160701092722/http://www.yolcumisali.com/2014/10/turkiyenin-yurt-disindaki-askeri-usleri.html#ixzz442PcdPyX|tarih=7 Ekim 2014|ölüurl=no|yayıncı=Yolcuemsali.com}}</ref> yurtdışında birçok defa geçici olarak asker bulunduran Türkiye'nin üyesi olduğu örgütlere bağlı olmaksızın yurt dışında sürekli olarak bulunan tek<ref>{{web kaynağı|url=http://www.haberler.com/turkiye-katar-ve-somali-de-yeni-asker-ussu-8206448-haberi/|başlık=Türkiye Katar ve Somali'de Yeni Asker Üssü Kuruyor|arşivtarihi=29 Şubat 2016|arşivurl=http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:k8V0wJszhMAJ:www.haberler.com/turkiye-katar-ve-somali-de-yeni-asker-ussu-8206448-haberi/+&cd=6&hl=tr&ct=clnk&gl=tr|yayıncı=Haberler.com}}</ref> askeri üssü [[Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri]]'dir. Ayrıca 2015 yılında Katar'da Tarık Bin Ziyad Kışlası kurulmuştur.<ref>{{web kaynağı |başlık=Türkiye'den Katar'da yeni askeri üs |url=https://www.hurriyetahaber.com.tr/amp/gundem/son2019/08/16/turkiyeden-dakikakatarda-iste-turkiyenin-katardakiyeni-askeri-ussu-40483254us |website=Ahaber |erişimtarihi=31 Mayıs 2020 |dil=tr}}</ref><ref>{{web kaynağı |başlık=Son dakika: İşte Türkiye'nin Katar'daki askeri üssü |url=https://www.ahaberhurriyet.com.tr/amp/gundem/2019/08/16/turkiyedenson-katardadakika-yeniiste-turkiyenin-katardaki-askeri-usussu-40483254 |website=www.hurriyet.com.tr |erişimtarihi=31 Mayıs 2020}}</ref> Sudan Devleti'nin Sevakin Adasını Türkiye'ye devretmesinin ardından burada deniz üssü inşaatına başlamıştır.<ref>{{web kaynağı |soyadı1=Şafak |ad1=Yeni |başlık=Türkiye'nin yurt dışındaki askeri üsleri! Türkiye'nin kaç tane askeri üssü var |url=https://www.yenisafak.com/gundem/turkiye-osmanli-topraklarina-geri-donuyor-2951575 |website=Yeni Şafak |erişimtarihi=31 Mayıs 2020 |dil=tr-TR |tarih=3 Ocak 2018}}</ref><ref>{{web kaynağı |soyadı1=Şafak |ad1=Yeni |başlık=Türkiye'nin Sevakin Adası anlaşması iptal mi olacak - Türkiye'yi Sudan'da kim istemiyor |url=https://www.yenisafak.com/gundem/turkiye-dusmanlari-sevakin-yalanina-sarildi-3468282 |website=Yeni Şafak |erişimtarihi=31 Mayıs 2020 |dil=tr-TR |tarih=27 Nisan 2019}}</ref>
{| class="wikitable"
!Ülke
Satır 187 ⟶ 182:
 
== Eğitim üsleri ==
Türkiye'nin halihazırda kurulu ya da kurulma aşamasında olan yurt dışındaki askeri üsleri dışında [[Azerbaycan]] ve [[Arnavutluk]]'ta askeri eğitim vermek için geçici olarak kurulu askeri eğitim üsleri bulunmaktadır. 2015 yılında [[Irak]]'ın [[Musul]] şehrinde askeri eğitim vermek için askeri eğitim üssü kuruldu. ''Başika Kampı'' olarak adlandırılan askeri üsse 600 silahlı Türk askeri çıkartıldı.<ref>{{web kaynağı|url=http://www.hurriyet.com.tr/musula-600-asker-40023018|başlık=Musul'a 600 asker|arşivtarihi=26 Mart 2016|arşivurl=http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:FC4IEWBSsuIJ:www.hurriyet.com.tr/musula-600-asker-40023018+&cd=5&hl=tr&ct=clnk&gl=tr|yayıncı=Hürriyet|yazar=Uğur Ergan}}</ref> Türkiye'nin [[Bosna-Hersek]]'te [[EUFOR]] kapsamında bulunan [[Fatih Sultan Mehmet Kışlası]] bulunmaktadır.Somali'de Türk Eğitim Merkezinde Somali ordusuna subay ve astsubay yetiştirilmektedir.<ref>{{web kaynağı |başlık=TSK, Somalili subay ve astsubay adaylarını böyle eğitiyor |url=https://www.sabah.com.tr/video/haber/tsk-somalili-subay-ve-astsubay-adaylarini-boyle-egitiyor |yayıncı=Sabah |erişimtarihi=31 Mayıs 2020 |dil=tr}}</ref><ref>{{web kaynağı |başlık=Somali'deki Türk askeri eğitim merkezi dördüncü mezunlarını verdi |url=https://www.aa.com.tr/tr/dunya/somalideki-turk-askeri-egitim-merkezi-dorduncu-mezunlarini-verdi/1756498 |website=www.aa.com.tr |erişimtarihi=31 Mayıs 2020}}</ref>
 
== Türk siyasetindeki rolü ve tartışmalar ==
{{Ana madde|Türkiye'de askerî müdahaleler}}
 
TSK, iç güvenliğin tehdit altında olduğunu ifade ederek zaman zaman sivil yönetime müdahale etmiştir.<ref name="ref341">{{Web kaynağı | url = http://www.bianet.org/bianet/siyaset/153923-hukumet-ve-tsk-iliskisi | başlık = Hükûmet ve TSK İlişkisi | tarih = 5 Mart 2014 | erişimtarihi = 18 Temmuz 2014 | iş = Bianet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160617162401/http://bianet.org/bianet/siyaset/153923-hukumet-ve-tsk-iliskisi | arşivtarihi = 17 Haziran 2016 | ölüurl = no }}</ref> Bu müdahalelerde temel hukuki dayanak [[Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu]]'nun 35. maddesinde yer alan "Madde 35 - Silahlı Kuvvetlerin vazifesi; Türk yurdunu ve Anayasa ile tayin edilmiş olan Türkiye Cumhuriyetini kollamak ve korumaktır."<ref name="TSKİHK">{{Web kaynağı |url=http://www.mevzuat.adalet.gov.tr/html/1044.html |başlık=Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu, Kabul Tarihi: 04 Ocak 1961 |erişimtarihi=14 Ekim 2011 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20111026092312/http://www.mevzuat.adalet.gov.tr/html/1044.html |arşivtarihi=26 Ekim 2011 |ölüurl=yes }}</ref> hükmü olmuştur. Ancak [[12 Eylül Darbesi]]'nin yargılanması için hazırlanan iddianamede bu maddenin darbeye meşruiyet kazandırmayacağı ve hiçbir kanun maddesinin anayasanın üzerinde olamayacağının altı çizildi. Devlet düzeninin temel kurumlarından [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]] ve tüm hak ve özgürlükleri ortadan kaldırmak için 35. maddeyi gerekçe göstermenin hukuka aykırılığa kılıf bulma gayreti olduğu aktarıldı.<ref>[http://www.stargazete.com/politika/kanli-1-mayis-maras-ve-corum-darbe-icin-yapildi-haber-412088.htm Kanlı 1 Mayıs, Maraş ve Çorum darbe için yapıldı]</ref>
 
TSK [[27 Mayıs Darbesi|1960]] ve [[12 Eylül Darbesi|1980]] yıllarında iki kez yönetime el koymuş, [[12 Mart muhtırası|1971]] ve [[28 Şubat Süreci|1997]] yıllarında ise hükûmeti istifaya zorlamıştır.
Satır 201 ⟶ 196:
 
=== Eğitim ===
[[Eğitim ve Doktrin Komutanlığı]],<ref>http: name=karakuvvetleri//www.kkk.tsk.tr/KKKHakkinda/KKKtarihce.aspx</ref> ,[[Deniz Eğitim ve Öğretim Komutanlığı]]<ref>{{web kaynağı |başlık=Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı |url=https://www.dzkk.tsk.tr/icerik.php?icerik_id=8&dil=1 |website=www.dzkk.tsk.tr |erişimtarihi=31 Mayıs 2020}}</ref> ve [[Hava Eğitim Komutanlığı]]<ref>{{web kaynağı |başlık=Hava Teknik Okullar Komutanlığı |url=https://www.hvkk.tsk.tr/Custom/Hvkk/96 |website=www.hvkk.tsk.tr |erişimtarihi=31 Mayıs 2020}}</ref> personel yetişrmekle ilgili TSK'nın barındırdığı eğitim kurumlarıdır. İlk kez 1789 yılında Osmanlı Padişahı [[III. Selim]] zamanında Harbiye-i Umumiye adıyla kurulmuş olan [[Askerî lise]]ler TSK'ya subay yetiştirmekteydi.2016 yılında alınan kararla askeri liseler kapatılmıştır.<ref>{{web kaynağı |başlık=Erdoğan: "Askeri liseler ihtiyaç kalmadığı için kapatıldı" |url=https://www.milligazeteyenicaggazetesi.com.tr/haberservice/1679478amp/erdogandanerdogan-askeri-liseler-aciklamasiihtiyac-kapatildikalmadigi-diyeicin-propagandakapatildi-yapiyorlar-sadece-ihtiyac-kalmadi203593h.htm |website=Yeni Çağ Gazetesi |erişimtarihi=31 Mayıs 2020}}</ref><ref>{{web kaynağı |başlık=Erdoğan'dan 'askeri liseler' açıklaması: Kapatıldı diye propaganda yapıyorlar |url=https://www.yenicaggazetesimilligazete.com.tr/servicehaber/amp1679478/erdoganerdogandan-askeri-liseler-ihtiyacaciklamasi-kalmadigikapatildi-icindiye-kapatildipropaganda-203593h.htmyapiyorlar-sadece-ihtiyac-kalmadi |website=Milli Gazete |erişimtarihi=31 Mayıs 2020 |dil=tr}}</ref> 1848 yılında Osmanlı Padişahı [[Abdülmecid]] zamanında kurulan [[Harp Akademileri]], Türk Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı lisansüstü düzeyde eğitim ve öğretim veren bir eğitim kurumudur. 1898 yılında Osmanlı Padişahı [[II. Abdülhamid]] döneminde kurulan daha sonra merkezi 1948 yılında Ankara'ya taşınan [[Gülhane Askeri Tıp Akademisi]] ise Türk Silahlı Kuvvetleri'ne sağlık bilimleri alanında askeri personel yetiştirmekteydi. 15 Ağustos 2016' da alınan bakanlar kurulu kararlarına göre Gülhane Askeri Tıp Akademisi kapatılarak Sağlık Bakanlığı'naBakanlığına devredilmiştir.<ref>{{web kaynağı |başlık=GATA'nın adı değiştirildi |url=https://www.cnnturkhaberturk.com/turkiyegundem/resmihaber/1288317-gazetedeankara-yayimlandigatanin-gulhane-askeri-tip-fakultesinin-adiismi-degisti |website=www.haberturk.com |erişimtarihi=31 Mayıs 2020 |dil=tr}}</ref><ref>{{web kaynağı |başlık=Ankara GATA'nın ismi değişti |url=https://mwww.startrthaber.com.tr/guncelhaber/gataturkiye/ankara-gatanin-kapatildiismi-haberdegisti-1134571/268471.html |website=www.trthaber.com |erişimtarihi=31 Mayıs 2020 |dil=tr}}</ref><ref>{{web kaynağı |başlık=Resmi Gazete'de yayımlandı, Gülhane Askeri Tıp Fakültesi'nin adı değişti |url=https://mwww.haberturkcnnturk.com/gundemturkiye/haberresmi-amp/1288317gazetede-ankarayayimlandi-gataningulhane-ismiaskeri-tip-fakultesinin-adi-degisti |website=CNN Türk |erişimtarihi=31 Mayıs 2020 |dil=tr}}</ref> 14 Kasım 2016'da alınan karalar doğrultusunda Kara Harp Okulu , Hava Harp Okulu , Deniz Harp Okulu ve Kara-Hava-Deniz-Bando Astsubay Meslek Yüksek Okulu Milli Savunma Üniversitesi'neÜniversitesine bağlanmıştır.<ref>{{web kaynağı |başlık=Hava Harp Okulu Tarihçe |url=http://www.hho.edu.tr/Hakkimizda/tarihce.php |website=www.hho.edu.tr |erişimtarihi=31 Mayıs 2020}}</ref><ref>{{web kaynağı |başlık=Askeri okullar kapatıldı, Milli Savunma Üniversitesi kuruldu - Gündem |url=https://www.hurriyet.com.tr/amp/gundem/askeri-okullar-kapatildi-milli-savunma-universitesi-kuruldu-40176760 |website=www.hurriyet.com.tr |erişimtarihi=31 Mayıs 2020}}</ref><ref>{{web kaynağı |başlık=Kara Harp Okulu Tarihçe |url=http://www.kho.edu.tr/hakkinda/tarihce.html |website=www.kho.edu.tr |erişimtarihi=31 Mayıs 2020}}</ref><ref>{{web kaynağı |başlık=Milli Savunma Üniversitesi-Kara Astsubay Meslek Yüksekokulu Tarihçe |url=https://msu.edu.tr/sayfadetay?SayfaId=516&ParentMenuId=53 |website=msu.edu.tr |erişimtarihi=31 Mayıs 2020}}</ref><ref>{{web kaynağı |başlık=Milli Savunma Üniversitesi-Deniz Astsubay Meslek Yüksekokulu Tarihçe |url=https://msu.edu.tr/sayfadetay?SayfaId=500&ParentMenuId=53 |website=msu.edu.tr |erişimtarihi=31 Mayıs 2020}}</ref><ref>{{web kaynağı |başlık=Deniz Kuvvetleri Tarihçe |url=http://www.dho.edu.tr/sayfalar/00_Anasayfa/01_Sabitler/tarihce/tarihce.html |website=www.dho.edu.tr |erişimtarihi=31 Mayıs 2020}}</ref>
 
=== Yargı ===
Askerî mahkemeler askerî hukuk hükmü altında olan askeri personel için ceza belirler. Genellikle askeriyede disiplin ihlalini önlemek içindir. Yine [[Askerî Yargıtay]], Askerî mahkemeler tarafından verilen karar ve hükümlerin son inceleme merciidir. 4 Temmuz 1972 tarih ve 1602 sayılı kanunla kurulan [[Askerî Yüksek İdare Mahkemesi]] (Askerî Danıştay) ise Türkiye'de askerî idari yargı alanında faaliyet gösteren mahkemedir.2017 yapılan halk oylamasıyla Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve askeri mahkemeler kaldırılmıştır.<ref>{{web kaynağı |başlık=Askeri Yargıtay ve AYİM kaldırıldı |url=https://www.milliyet.com.tr/amp/gundem/askeri-yargitay-ve-ayim-kaldirildi-2441186 |yayıncı=Milliyet |erişimtarihi=31 Mayıs 2020}}</ref><ref>{{web kaynağı |başlık=Hâkimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesinin 28/07/2017 Tarih ve 1036, 1037 ve 1038 Sayılı Kararnameleri |url=https://www.hsk.gov.tr/DuyuruOku/1077_hakimler-ve-savcilar-kurulu-birinci-dairesinin--28072017-tarih-ve-1036-1037-ve-1038-sayili-kararn.aspx |website=www.hsk.gov.tr |erişimtarihi=31 Mayıs 2020}}</ref>
 
=== OYAK Holding ===
Satır 259 ⟶ 254:
 
== Kaynakça ==
{{Kaynakları düzenle}}
{{kaynakça|2}}
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Türk_Silahlı_Kuvvetleri" sayfasından alınmıştır