2 (sayı): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
YBot (mesaj | katkılar)
Arşiv bağlantısı eklendi
düzeltme, yazış şekli: tamsayı → tam sayı AWB ile
43. satır:
| [[çift]]
|}
'''2''' ('''iki''') bir [[sayı]], [[Sayısal sistem|rakam]] ve [[glif]]<nowiki/>tir. [[1 (sayı)|1'den]] sonraki ve [[3 (sayı)|3'ten]] önceki [[Doğal sayılar|doğal sayı]]<nowiki/>dır. En küçük ve hatta yegâne çift [[asal sayı]]<nowiki/>dır. Bir [[ Dualistik kozmoloji |dualitenin]] temelini oluşturduğundan, birçok kültürde dini ve manevi öneme sahiptir.
<br />
 
== Glifin evrimi ==
[[Dosya:Evolution2glyph.png|sağ|199x199pik]]
Modern Batı dünyasında 2 sayısını temsil etmek için kullanılan [[glif]], köklerini "2" nin iki yatay çizgi olarak yazıldığı Hint-Brahmik yazısına kadar uzanır. Modern Çince ve [[Japon yazı sistemi|Japonca]] dilleri hala bu yöntemi kullanmaktadır. [[ Gupta yazısı |Gupta yazısı]] bu iki çizgiyi 45 derece döndürüp köşegen hâle getirmiştir. Üst çizgi bazen kısmıştırdı ve alt uç eğrisi alt çizginin merkezine doğrulaşmıştır. [[Devanagari|Nagari]] yazısında ise, üst satır daha çok alt satıra bağlanan bir eğri gibi yazılmıştır. Arapça [[Arap rakamları|Gubâr]] yazısında, alt satır tamamen dikeydi ve glif, noktasız bir kapanış soru işareti gibi görünüyordu. Alt çizgiyi orijinal yatay konumuna geri yüklemek, ancak üst çizgiyi alt çizgiye bağlanan bir eğri olarak tutmak günümüzdeki glife yol açar.<ref>Georges Ifrah, ''The Universal History of Numbers: From Prehistory to the Invention of the Computer'' transl. David Bellos et al. London: The Harvill Press (1998): 393, Fig. 24.62</ref>
 
[[Metin şekilleri|Metin şekilli]] yazı tiplerinde 2 genellikle [[ X-boy |x yüksekliği]]<nowiki/>ndedir. Örneğin, [[ImageDosya:Text figures 256.svg]] .
 
== Matematikte ==
Bir [[Tam sayı|tamsayı]] 2 ile bölünebiliyorsa, o sayı ''[[Çift ve tek sayılar|çift]]''tir. [[Onlu sayı sistemi|Ondalık]], [[On altılı sayı sistemi|onaltılık]] veya başka bir tabandaki çift sayıya dayalı bir sayı sisteminde yazılan tamsayılartam sayılar için 2'ye bölünebilirlik yalnızca son basamağa bakılarak kolayca test edilebilir. Eğer sondaki basamak çiftse, sayı çifttir. Ondalık sistemde yazıldığında ise, 2'nin tüm katları 0, 2, 4, 6 veya 8 ile biter.
 
İki en küçük [[Asalasal sayı|asal sayıdır]]dır ve tek çift asal sayıdır (bu nedenle bazen "en garip asal" olarak adlandırılır).<ref>John Horton Conway & Richard K. Guy, ''The Book of Numbers''. New York: Springer (1996): 25. {{ISBN|0-387-97993-X}}. "Two is celebrated as the only even prime, which in some sense makes it the oddest prime of all."</ref> Bir sonraki asal sayı ise [[3 (sayı)|üç]]<nowiki/>tür. Sadece iki ve üç birbirini izleyen iki asal sayıdır. 2, ilk [[Sophie Germain asalı]], ilk [[faktöriyel asal]], ilk [[Lucas asalı]] ve ilk [[Ramanujan asalı]]<nowiki/>dır.<ref>{{Web kaynağı | url = https://oeis.org/A104272 | başlık = Sloane's A104272 : Ramanujan primes | erişimtarihi = 1 Haziran 2016 | tarih = | çalışma = The On-Line Encyclopedia of Integer Sequences | yayıncı = OEIS Foundation | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110428165633/https://oeis.org/A104272 | arşivtarihi = 28 Nisan 2011}}</ref>
 
İki, üçüncü (veya dördüncü) [[Fibonacci dizisi|Fibonacci sayısıdır]] .
 
İkili, [[Ikili sayı sistemi|ikili sayı sistemi]]<nowiki/>nin [[Taban (aritmetik)|taban]]<nowiki/>ıdır. İkili sistem, tek bir rakam ile doğrudan temsil edilen bir basamağa ({{Matematik|''n''}} basamak) kıyasla bir {{Matematik|''n''}} doğal sayısını önemli ölçüde daha öz bir şekilde belirtmeyi sağlayan ({{Matematik|log<sub>2</sub> ''n''}} basamak) en az rakamlı sayı sistemidir. İkili sayı sistemi [[Bilgisayar|bilgisayarlı hesaplamada]] yaygın olarak kullanılmaktadır.
 
Herhangi bir sayı ''x için'':
 
: ''x'' + ''x'' = 2 · ''x'' [[toplama]]<nowiki/>dan [[çarpma]]<nowiki/>ya
: ''x'' · ''x'' = ''x'' <sup>2</sup> [[çarpma]]<nowiki/>dan [[Üslü sayı|üs]]<nowiki/>se
: ''X'' <sup>''X''</sup> = ''X'' ↑↑ 2 [[Üslü sayı|üs]]<nowiki/>ten [[tetrasyon]]<nowiki/>a
 
Burada "hyper(''a'', ''b'', ''c'')" ile gösterilen [[hiperişlem]] kavramı ile bu işlem dizisini genişletmek mümkündür. Burada, ''a'' ve ''c'' birinci ve ikinci işlenendir ve ''b'', yukarıda ifade edilen işlem dizisinin ''seviye''sidir. Genel ifadeyle,
 
: hyper (''x'', ''n'', ''x'') = hyper (''x'', (''n'' + 1), 2).
 
Bu nedenle iki {{Kayma|1=2 + 2 = 2 · 2 = 2{{sup|2}} = 2↑↑2 = 2↑↑↑2 = ...}}, şeklinde benzersiz bir özelliğe sahiptir. Burada hiperişlem [[Knuth yukarı ok gösterimi]] ile gösterilmiştir ve seviye gözardı edilmiştir. Yukarı ok sayısı, hiperişlem seviyesini ifade eder.
 
İki öyle bir sayıdır ki, kuvvetlerinin tersinin toplamı kendisine eşit olan tek sayıdır. Matematiksel ifade ile,
 
: <math>\sum_{k=0}^{\infin}\frac {1}{2^k}=1+\frac{1}{2}+\frac{1}{4}+\frac{1}{8}+\frac{1}{16}+\cdots=2.</math>
 
Bunun nedeni ise
 
: <math>\sum_{k=0}^\infin \frac {1}{n^k}=1+\frac{1}{n-1} \quad\mbox{tüm} \quad n\in\mathbb R > 1 \quad\mbox{için}.</math>
 
[[İkinin kuvveti|İkinin kuvvetleri]] [[Mersenne sayısı|Mersenne asalları]] kavramının merkezindedir ve [[bilgisayar bilimi]] için önemlidir. İki, ilk Mersenne asal üstelidir.
 
Bir sayının [[Karekök|kare kökünü]] almak öylesine yaygın bir matematiksel işlemdir ki, kök işaretinin üstünde normalde kare ve diğer kök derecelerinin yazılacağı yer, kare kökler için boş bırakılabilir ve bunun ikinci dereceden kök olduğu zımnen anlaşılır.
 
[[Karekök 2|2'nin kare kökü]] bilinen ilk [[İrrasyonel sayılar|irrasyonel sayı]]<nowiki/>dır.
 
En küçük [[Cisim (cebir)|alanın]] iki unsuru vardır.
 
Doğal sayıların [[Kümeler teorisi|küme kuramsal]] yapısında 2, <nowiki>{{∅}, ∅}</nowiki> kümesiyle tanımlanır. Bu ikinci küme, kümeler kategorisinde bir [[ Alt nesne sınıflandırıcı |alt nesne sınıflandırıcı]] olduğundan [[Kategori teorisi|kategori kuramı]]<nowiki/>nda önemlidir.
 
İki,
 
: <math>\sum_{k=0}^{n-1} 2^k = 2^{n} - 1</math>
 
ve ayrıca
 
: <math>\sum_{k=a}^{n-1} 2^k = 2^n - \sum_{k=0}^{a-1} 2^k - 1</math>
 
şeklinde benzersiz bir özelliğe sahiptir. Burada ''a'', sıfırdan farklıdır.
 
Herhangi bir [[Boyut|''n'' boyutlu öklid uzayında]] iki farklı [[Nokta (geometri)|nokta]] bir [[Doğru (geometri)|doğru]]<nowiki/>yu belirler.
 
Bir küreye homeomorfik herhangi bir polihedron için, [[ Euler karakteristiği |Euler özelliği]] {{Kayma|1=''χ'' = ''V'' − ''E'' + ''F'' = 2}} olur Burada ''V'' [[Köşenokta|köşe noktası]] sayısı, ''E'' [[Kenar (geometri)|kenar]] sayısı ve ''F'' [[yüz]] sayısıdır.
 
== Diğer ==
Satır 127 ⟶ 126:
{{Portal|Matematik}}
{{Commons kategori|2 (number)|2}}
* [http://primes.utm.edu/curios/page.php/2.html Prime curiosities: 2]
 
[[Kategori:Tam sayılar]]
[[Kategori:2 (sayı)]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/2_(sayı)" sayfasından alınmıştır