Müslüman-Türk katliamları: Revizyonlar arasındaki fark

1919 yılının Temmuz ayında, İngiliz Yarbay Albert Rawlinson, [[İstanbul]]'daki İngiliz Genel KarargahıKarargâhı'na gönderdiği telgrafta, Ermenilerin [[Oltu]]'dan Bayezid hududuna kadar katliam yaptıklarını belirtmiştir.<ref name=EDa/><ref>Rawlinson, Alfred, ''The Adventures in the Middle East'', [[New York]], 1923, sf. 218</ref> 16 Temmuz 1919 tarihli bir Osmanlı belgesi, Ermenilerin [[Şarur]] ve [[Nahçıvan]] bölgesinde Müslümanlara saldırıp öldürdüklerini, Şarur halkını [[Aras]] nehrine döktüklerini ve kırk beş köye saldırdıklarını bildirmektedir.<ref>Karacakaya, Recep. ''Kaynakçalı Ermeni meselesi kronolojisi, 1878-1923'' (2001), T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, [http://books.google.com.tr/books?id=pl9pAAAAMAAJ&q=%22kalmay%C4%B1ncaya+kadar+m%C3%BCsl%C3%BCmanlar%C4%B1+mahva%22&dq=%22kalmay%C4%B1ncaya+kadar+m%C3%BCsl%C3%BCmanlar%C4%B1+mahva%22&hl=tr&ei=By1tTfuGOYje4gbR45GiBA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCgQ6AEwAA sf. 166]</ref> Bu katliamlara karşılık 11. Kafkas Tümeni bölgeye sevk edilip 600 kişiden oluşan Ermeni çeteleri Osmanlılar tarafından mağlup edilmiştir.<ref>Güler Eren, Kemal Çiçek, Halil İnalcık, Cem Oğuz. ''Osmanlı, 2. cilt'' (1999), Yeni Türkiye Yayınları, [http://books.google.com.tr/books?ei=RXJ6TYOoLdKn8QOzx7ivBA&ct=result&id=hplpAAAAMAAJ&dq=Girit+T%C3%BCrkleri+%C3%B6ld%C3%BCr%C3%BCld%C3%BC&q=katliam#search_anchor Karabağ Harekâtı]</ref> Ermeni Yarbay Melik Şahnazarov'un bir Ermeni tümeninde raporunda, 30 kadar Türk köyünü ele geçirip sakinlerini öldürdüğünü ve köyleri yağmaladığını, 29 diğer Türk köyüne de saldırmak için izin istediğini belirtmektedir.<ref name=T17/><ref>Ermenistan Devlet Arşivi (Gosarhiv Armenii) f. 67, d. 644, y. 1-2'den aktaran: A. Lalayan, s. 99 vd.</ref> 1920 yılında, bir Ermeni subayı, yazdığı raporda Basar-Geçar'daki Türk nüfusunu ayırt etmeden öldürdüğünü bildirmektedir.<ref name=T17/><ref>{{Dergi kaynağı| son = Lalayan | ilk = A. | başlık = Kontrerevolyutsionny "Daşnaksutyun" İ İmperiaistiçeskaya Voyna 1914-1918 gg. | dergi = Revolyutsionnıy Vostok | yıl = 1936}}</ref> 1920 yılının içerisinde, [[Kars]]'taki köylerde Türk ve Kürt nüfusu öldürülmüş, köyler yağmalanmıştır.<ref name=T17/> 4 Aralık 1920 tarihli bir Osmanlı belgesi, Ermenilerin [[Sarıkamış]]'a bağlı on üç köyde katliam yaptıklarını, bu kapsamda 1975 kişiyi öldürüp 276 hanenin tahrip edildiğini belirtmektedir.<ref name=4A20>Karacakaya, a.g.e., [http://books.google.com.tr/books?ei=By1tTfuGOYje4gbR45GiBA&ct=result&id=pl9pAAAAMAAJ&dq=%22kalmay%C4%B1ncaya+kadar+m%C3%BCsl%C3%BCmanlar%C4%B1+mahva%22&q=%C3%B6ld%C3%BCr%C3%BCld%C3%BC%C4%9F%C3%BC#search_anchor sf. 209]</ref><ref>BOA. HR. SYS. 2878/63</ref> [[Ahmet Esat Uras]], Ermenilerin "erkek, kadın ve çocuk ayrımı yapmadan yaptıkları" katliamların Rus kayıtlarında yer aldığını belirtmektedir.<ref>[[Ahmet Esat Uras]]. ''The Armenians in history and the Armenian question'' (1988), Documentary Publications, [http://books.google.com/books?id=5AhuAAAAMAAJ&q=%22Turks+were+massacred%22&dq=%22Turks+were+massacred%22&hl=en&ei=9pKQTZWFJs6W4gawytWeCw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CDQQ6AEwAjhu sf. 880]</ref> [[Amerika Birleşik Devletleri]]'ndeki Ermeni nüfusu da bu katliam faaliyetlerini desteklemekteydi.<ref>Harbord, James G. American Military Mission to Armenia, New York 1920, s. 20.</ref><ref name=NS>{{Dergi kaynağı| son = Şahin | ilk = Naci | başlık =Ermeni Sorunu ve Birinci Dünya Savaşi ve Sonrasında Doğu Anadolu'da Ermeni Faaliyetleri | dergi = Sosyal Bilimler Dergisi | sayfalar = sf. 123-149 |url= http://www.aku.edu.tr/AKU/DosyaYonetimi/SOSYALBILENS/dergi/VII1/nsahin.pdf}}</ref>

14/15 Mayıs 1919 günü İzmir'in işgal edilmesinden sonra Yunan birlikleri şehrin Türk nüfusunun bir kısmını katletti. Bu katliam sırasında Rum çeteleri sokaklarda geziyorlardı.<ref name=shaw342/> İtilaf Devletleri'nin kaynaklarına göre 15 Mayıs 1919 günü 300 ila 400 Türk öldürüldü.<ref name=occuizm/><ref>Archivio Storico Diplomatico Ministero Degli Affari Esteri, Affari Politici, Busta: 1644-7738</ref> Yunan ordusu Anadolu içlerine doğru ilerledikçe bölgede yaşayan Türkler katliamlar, tecavüzler ve yıkımla karşı karşıya kaldı.<ref name=shaw342>Shaw,Stanford J. & Shaw, Ezel Kural (2002), ''History of the Ottoman Empire and modern Turkey'', Volume 2, Cambridge University Press, sf. 342</ref> Bir Britanyalı askeriaskerî yetkili olan Harold Armstrong Yunan ordusunun İzmir'den Anadolu içlerine doğru ilerlerken sivilleri katlederek, yakarak, yağmalayarak ve tecavüz ederek gittiğini bildirdi.<ref name=Vardy190/> Britanyalı tarihçi Arnold J. Toynbee, 15 Mayıs 1919 günü İzmir'in Yunanlar tarafından işgalinden sonra organize bir şekilde "vahşet"lerin yürütüldüğünü yazdı. Toynbee, Yunanların [[İzmit]], [[Yalova]] ve [[Gemlik]] bölgelerinde yürüttüğü zulme tanıklık ettiğini ve söz konusun bölgelerde evlerin yağmalandığını ve yakıldığını belirtti.<ref>Toynbee, Arnold J (1922). The Western question in Greece and Turkey: A study in the contact of civilisations. Boston: Houghton Mifflin, sf. 260</ref> M Marjorie Housepian, Yunan işgali altındaki İzmir'de 4000 Müslümanın öldürüldüğünü yazmıştır.<ref>Housepian, Marjorie. ''The Smyrna Affair''. New York: Harcourt Brace Jovanovich, 1966, p.153</ref>

Katliam sırasında Müslüman mirası yoğun bir şekilde hedef alındı. Uzun yönetimi sırasında Osmanlılar çok sayıda cami, medrese, kervansaray, hamam ve diğer türden binalar inşa etmişlerdi. Mevcut araştırmaya göre, resmiresmî Osmanlı kayıtlarında her büyüklükte yaklaşık 20.000 dini bina belgelenmiştir.<ref name=":0">Kiel, Machiel (1990). Studies on the Ottoman Architecture of the Balkans. University of Michigan. pp. XI, X, XIV, XV. <nowiki>ISBN 9780860782766</nowiki>.</ref> Ancak Balkan ülkelerinin çoğunda bu Osmanlı mirasından çok azı hayatta kalmaktadır. Balkanlar'daki Osmanlı dönemi camilerinin çoğu yıkılmıştır. Habsburg'un şehri fethinden önce Osijek'in 8-10 camisi vardı ve bunların hiçbiri bugün kalmadı.<ref name=":1">Prica, Radomir (1969). Sremska Mitrovica. Skupština opštine; Muzej Srema. ...наводно са 17 џамија...</ref> Balkan savaşları sırasında kutsal şeylere saygısızlık, cami ve Müslüman mezarlıklarının imhası vardı.<ref name=":1" /> 17. yüzyılda Osmanlı Balkanlarındaki 166 medreseden sadece 8'i kalmıştır ve 5'i Edirne yakınlarındadır. Yıkım miktarı %95-98'di.<ref name=":0" /> Aynı durum pazar alanları, kervansaraylar ve hamamlar gibi diğer bina türleri için de geçerlidir.<ref name=":0" /> Balkanlar'daki büyük kervansaray zincirinden sadece bir tanesi korunurken, diğer dört tanesinin belirsiz kalıntıları vardır.<ref name=":0" /> 1521'de Negroponte bölgesinde: 34 büyük ve küçük cami, 6 hamam, 10 okul, 6 derviş manastırı bulunuyordu. Bugün sadece bir hamamın yıkıntısı kaldı.<ref name=":0" />

[[Carnegie Uluslararası Barış Vakfı]], 1912<ref name="carnegiequote"/> ve 1914<ref name="CR14s288"/> yılı raporlarında Balkanlar'daki katliamlardan ayrıntılı olarak bahsetmiştir. Mark Mazower, Sırpların yaptığı katliamların "soykırım değil de intikam amacıyla" yapıldığını iddia etmiştir.<ref>Mazower, Mark. ''The Balkans, From the End of Byzantium to the Present Day.''</ref> [[Norveçliler|Norveçli]] bir askeriaskerî yetkili olan Henrik August Angel ise Sırpların batı dünyasında "şeytan" olarak tanıtılmasının "utanç verici bir adaletsizlik" olduğunu savunmuştur.<ref>Vlahović, Dragan (25 Aralık 2010). "Istorija — mit i zablude [History — myth and misconceptions]" (Sırpça). Politika (Belgrad: Politika Newspapers and Magazines). "Igrom slučaja.... prejahao poprište i sopstvenim nogama išao tragom turske i srpske vojske... Srbima naneta sramotna nepravda... sanjao dopisnik iz Budimpešte"</ref> [[Dimitrije Tucović]], katliamlar üzerine "Biz Sırplar, tüm bir ulusu kasıtlı bir şekilde öldürmeye çalıştık. O suç sırasında suçüstü yakalandık ve engellendik. Şimdi cezamızı çekmek zorundayız... Balkan Savaşları'nda Sırbistan topraklarının yanı sıra dış düşmanlarını da iki katına çıkardı." yorumunda bulunmuştur.<ref>T. Gallagher, ''The Balkans in the New Millennium: In the Shadow of War and Peace'', Routledge, 2006. ISBN 0415349400</ref>