Vikipedi

Osmanlı İmparatorluğu dağılma dönemi: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
ReizzTR (mesaj | katkılar)
12 değişiklik
Eksik bilgi olan bazı başlıkların altı dolduruldu.
Gerekçe: + kaynak gerektiren bilgi eklentisi
6. satır:
 
== İkinci Meşrutiyet 1908-1920 ==
Meşrutiyetin 24 Temmuz 1908'de yeniden ilan edilmesiyle başlayan ve 21 Aralık 1918'de Mebuslar Meclisi'nin tasfiyesiyle sona eren dönemdir. II. Abdülhamid, ve V. Mehmet Reşad ve VI. Mehmed Vahdettin dönemlerini kapsar.
 
=== 1908-1909: II. Abdülhamid ===
==== Girit ve Yunanistan, 1908 ====
Satır 22 ⟶ 21:
==== 31 Mart Ayaklanması, 1909 ====
{{ana madde|31 Mart Ayaklanması}}
İstanbul'da yönetime karşı yapılmış büyük bir ayaklanmadır. Ayaklanmanın bastırılmasından muhalefet hareketi önemli kayıplara uğradı. Bundan sonrasonre Meclis-i Umumi Milli adı altında birlikte toplanan Heyet-i Mebusan ve Heyet-i Ayan'ın 27 Nisan'da II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesini, yerine V. Mehmed'in geçirilmesini kararlaştırdı. İsyana katılanlar ve destekleyenler yargılanarak 70 kişi idam edildi, 420 kişi ise çeşitli hapis cezalarına çarptırıldı.▼
İstanbul'da yönetime karşı yapılmış büyük bir ayaklanmadır. Askeri bir isyan olarak ortaya çıkmasına rağmen isyana dahil olan softaların propagandaları sonucu sonradan dinî bir hal almıştır.<ref>Yıldız, Sıddık, “Çıkışından Bastırılmasına kadar 31 Mart İsyanı” (master tezi), Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Ankara 2006 s.256</ref> İsyanın ilk günü hükûmet istifa etmiş, isyancı askerler yedi gün süre ile İstanbul'a hakim olmuştur.
 
Bir milletvekili, bir Nazır ve tespit edilemeyen sayıda asker ve sivilin hayatını kaybettiği isyan, [[Selanik]]'te bulunan [[3. Ordu (Osmanlı)|Üçüncü]] ve [[Edirne]]'de bulunan [[2. Ordu (Osmanlı)|İkinci]] Ordulara mensup askerlerin oluşturdukları, Rumeli halkının gönüllü katıldığı “''[[Hareket Ordusu]]''”’'nun İstanbul'a gelmesi ile bastırıldı. Üç gün süren çarpışmaların ardından sıkıyönetim ilan edildi.
 
▲Ayaklanmanın bastırılmasından muhalefet hareketi önemli kayıplara uğradı. Bundan sonra Meclis-i Umumi Milli adı altında birlikte toplanan Heyet-i Mebusan ve Heyet-i Ayan'ın 27 Nisan'da II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesini, yerine V. Mehmed'in geçirilmesini kararlaştırdı. İsyana katılanlar ve destekleyenler yargılanarak 70 kişi idam edildi, 420 kişi ise çeşitli hapis cezalarına çarptırıldı.
 
=== 1909-1918: V. Mehmet Reşad ===
Satır 33 ⟶ 28:
20. yüzyılın başında Kuzey Afrika'da sadece [[Trablusgarp Eyaleti|Trablusgarp]] Osmanlı egemenliğinde kalmıştı. (Daha önce Cezayir'i ve Tunus'u ve Fas'ı Fransızlar işgal etmiş, Mısır'ı da İngilizler işgal etmişti).
 
İtalya'nın gelişen sanayisi için hammadde ve pazar arayışı, Osmanlı'nınbunun içinde Osmanlının elindeki Trablusgarp'a asker çıkarmalarına neden olmuşturçıkarmaları.
 
[[Enver Paşa]], [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal]], [[Fuat Bulca|Fuat (Bulca)]], [[Nuri Conker|Nuri (Conker)]] ve [[Fethi Okyar|Fethi (Okyar)]] gibi Osmanlı subayları gizli yollarla Trablusgarp'a gelip (Örneğin Mustafa Kemal Paşa, buraya "gazete muhabiri Şerif Bey" adıyla Mısır üzerinden ulaşmıştır) buradaki kuvvetleri düzenleyerek, İtalyanlara rahat vermeyecek şekilde sürekli saldırılar başlattılar.
 
Yerel halkın da desteklediği direnişe [[Senusiye|Senusi]] tarikatı şeyhi ve adamları destek vermişti. Ancak İtalyanların düşündüğünün aksine, buradaki Osmanlı direnişi çok kuvvetli olmuş, Enver, Mustafa Kemal ve Neşet gibi komutanların yönettiği ordular, sayıca çok üstün olan İtalyan kuvvetlerine karşı kahramanca savaşmışlardır.
 
Trablusgarp'ı ele geçirmekte zorlanan İtalyanlar On İki Ada ve Rodos'u işgal ettiler. Bu sırada Balkan Savaşı patlak verince Osmanlı Devleti barış imzalamak zorunda kaldı. İtalyanlarla [[Uşi Antlaşması|Uşi (Ouchy) Antlaşması]] imzalandı (1911). Antlaşma neticesinde, Osmanlı'nın Kuzey Afrika'daki son toprağı olan Trablusgarp ve Bingazi İtalya'ya bırakıldı.
Satır 61 ⟶ 52:
===== I. Balkan Savaşı =====
{{ana madde|I. Balkan Savaşı}}
Osmanlı'nın Trablusgarp'ta savaşıyor olmasını fırsat olarak gördüler ve Rusların kışkırtmasıyla [[Sırbistan]], Yunanistan, [[Karadağ]] ve [[Bulgaristan]] aralarında anlaşarak Osmanlı Devleti'ne savaş açtılar.
* Osmanlı Ordusunun bir bölümü savaştan önce terhis edilmişti. Bu duruma bir de subaylar arasındaki siyasi çekişmeler eklenince Osmanlı Devleti bütün cephelerde yenildi.
* Makedonya, Batı Trakya, Edirne ve Kırklareli işgal edildi. Arnavutluk bağımsızlığını ilan etti.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Osmanlı_İmparatorluğu_dağılma_dönemi" sayfasından alınmıştır