Ahmet Soysal: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
|||
10. satır:
Ahmet Soysal, 1995'e kadar 20 sayısı çıkan [[Beyaz]] dergisinde kendi yazılarının yanı sıra Fransızcadan çevirdiği felsefe ve [[şiir]] metinleri yayımladı. Böylece [[Antonin Artaud]] (1982'den itibaren), [[Gilles Deleuze]] (1983), [[Jacques Derrida]] (1986), [[Maurice Blanchot]] (1983'ten itibaren), [[Emmanuel Levinas]] (1989) gibi yazarların ilk çevirileri ya da ilk çevirilerinden bazıları bu dergide yayımlandı. 1992-1996 arasında [[Paris]]'te [[Ecole Normale Supérieure]]'de [[Alter]] fenomenoloji dergisi çevresinde düzenlenen seminerlerde konuşmalar yaptı. 1994'ten beri İstanbul Fransız Kültür Merkezi'nde Fransa Dışişleri Bakanlığı'nın Yayına ve Çeviriye Destek programını yönetmektedir.
Soysal Türkçe kitaplarında ve Fransızca makalelerinde ağırlıklı olarak zaman, vücut ve "kendilik" temalarını işlemektedir "Kendilik, "ben" sözcüğünden ya da "kavramından" önce, öznenin vücuduyla, ya da vücut olarak özneyle, ilgili bir niteliktir, daha doğrusu ona içkindir. Vücutsal birey (ya da vücut olarak özne), "kendi"dir; ancak "kendi" olarak vücutsal bireydir: ve bu "kendi" belirlenimi dilden öncedir ve her çeşit dili (daha doğrusu, dilin her çeşit öznel kullanımını) taşır. Başka deyişle, vücutsal bireyin "kendi" olabilmesi için dile ve kurumlara ihtiyacı yoktur; o, özü itibarıyla "kendi"dir, "kendilik" olarak vücutsal bireydir." ''Ölüm'' ''Yazı'' ''Vücut'', 2004, s. 28). Ego sorusu, çalışmalarında merkezî bir yer tutmakla birlikte, [[öznelerarasılık]], başkalık, toplum gibi konulara da açılmaktadır ("Eğer birlikte-oluş, transendental nitelikliyse, bu birlikte-oluş'un üç temel boyutu olarak görünen başkası-ile-ihtiyaç ilişkisi (ki aynı zamanda nesneler-ile-ihtiyaç ilişkisi'dir), başkası-ile-arzu ilişkisi, başkası-ile-dilsel iletişim de, değişken bir iç içeliği kapsayarak, indirgenmez bir nitelik taşımaktadır." ''Birlikte'' ''ve'' ''Başka'', 1999, s. 15). Birey ile toplumu, vücut temelli fenomenolojik bakış açısında bir arada düşünen Ahmet Soysal'ın yaklaşımında siyasi bir açılım vardır. Bu açılımda, öne çıkardığı kavramlardan biri "konum" kavramıdır: "Yer'in, insan öznelerinin "karşı karşıya" ve "bir araya" gelmesiyle oluşan belirlenimine ''konum'' (''position'') diyebiliriz. (...) Konum, sadece yer'le ilgili değil, yine temel olarak zaman'la da ilgilidir. Konum, zamansal'dır. Konum'un bir ''oluş'u'' (''devenir'') vardır. (...) Konum, başka konumlara "değmektedir" ya da onlarla bağlantılıdır, hatta iç içe'dir. Bu çoğul-konumluluk, bütünler ve bütünlerin toplamı olarak ele alındığında (...) ''konum'', en genel anlamıyla, Tarih'in bir şimdiki-zamanı'nın somutluğu demektir. (Buna göre de, Tarih genel anlamıyla konumsallıktır.)" (''Devrim'' ''Düşüncesi'', s.29) Soysal'ın çalışmalarında, düşünce tarihinde ve çağdaş felsefede değişik biçimlerde süregelen kimi karşıtlıkları ya da ayrımları diyalektik yaklaşımdan bağımsız olan özel yollarla aşma çabası göze çarpmaktadır. Buna göre, Soysal'ın öne sürdüğü "konum" kavramı, ego/toplumsal, yer/zaman ikiliklerini, onları oluşturan terimlerden her birine aynı önceliği tanıyarak bağlantı ya da birlik durumunda ele almak zorunluluğunu dile getirmektedir.
''İtkisel Mantık'' (2012) kitabında, Soysal, itki ve mantık kavramlarını genişleterek, "jenealojik" bir bakış açısıyla, ve en yeni bilimsel çalışmalara göndererek, temel gördüğü üç itki tipini ele almaktadır: kozmolojik itki, biyolojik itki, dilsel itki. Çalışma, üç itki tipinin birliği sorusuyla birlikte bir ontolojik düşünceye, ve buradan da yenilenmiş bir ego düşüncesine açılmaktadır. "Ekran-ego" ya da "ego'sal eşik" kavramlarıyla, artık bedenselin de berisinde bir ego söz konusu olmaktadır. Buna göre, kendiliğin içkin yaşamı, gücül ve genel bir içkinlik düzlemine "kaydolan" bir yaşamdır. Burada iki "aynı'lık" kipi bağ oluşturmaktadır: eşiğin aynı'sı ile gücülün aynı'sı. Öznenin olumsal ve sonlu yaşamı, bu iki aynı'lık "arasında" meydana gelen bir süreçtir.
30. satır:
2019'da ise ''Tanık Özne, Şankara İle Diyalog'' kitabı yayımlanmıştır. Yapıt, M.S. 8. yüzyılın başında yaşamış Hint düşünürü Şankara'nın öğretisine bir giriş oluşturmaktadır. Şankara'nın yorumunu yenilemiş olduğu hinduist Vedanta geleneğinin kurduğu Kendi ile Mutlak özdeşliği, bu yapıtta hem çağdaş Batı felsefesinin, özel olarak da fenomenolojinin, öznellik sorunsalına yaklaşımıyla hem de Ahmet Soysal'ın ''İtkisel Mantık,'' ''Ruh Sorusu,'' ''Canlı Alev'' üçlemesinde ele aldığı sorunsallarla karşılaştırılmaktadır.
==
* ''Birlikte ve Başka (Toplum, Başkalık, Fenomenoloji'' (1999, Kabalcı)
| |||