Nikolay Semyonov: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Tarih bağlantısı düzenleme
Thothr (mesaj | katkılar)
k →‎Buluşu: yazım hatası, değiştirildi: öğe → öge (2) AWB ile
37. satır:
[[:en:Max Bodenstein|Max Bodenstein]] ilk kez kimyasal zincirleme tepkimeden söz etmiş fakat bilim adamları konu üzerinde duramamışlardı. Araştırma işlerinde çalışanların veya araştırmayı hayal biçimi seçenlerin en büyük sorunu uygun bir problemi ele alınabilir şekilde düzenlemektir. Problem açık ve seçikse düzenlendikten sonra çözüm aranır. Problem düzenlemek en az onu çözmek kadar güçtür. Bunu bilen Semenov, Bodenstein'in bahsettiği ve üzerinde yeterince durulmamış olan ''[[:en:Chain reaction|kimyasal zincirleme tepkimeler]]in nasıl meydana geldiklerinin'' çözülmesi gereken bir problem olarak kabullenip araştırmalarına başladı.
 
[[Fosfor]]un oksitlenmesini incelerken dallanan [[:en:Chain reaction|zincirleme tepkimeler]] gördü. [[Fosfor]] durağan halinden birdenbire şiddetli bir [[tepkime]]ye giriyordu. Bunun nedeni, bileşiğin basınç, yoğunluk ve [[kütle]]si İle zincirleme sonunda oluşan karışımın miktarı gibi etkenlerdi. Bu öğelerdenögelerden herhangi birindeki değişiklik bir sınır değere ulaştırıyordu. Bu değerin altında tepkime olmuyor fakat üstünde saniyeden çok daha kısa bir sürede ''"zincirleme patlama"'' denilen olay görülüyordu. "Isıl patlamanın" aksine, zincirleme patlama yavaş tepkimelerin oluşturduğu ısınmalardan tamamen bağımsızdı.
 
Semenov bütün bu olguların geliştirdiği dallanan zincirleme tepkimeler kuramı ile açıklıyordu. [[Atom]] ve kökçükler içeren ana zincirin her aşamasında etkili olan birden fazla merkez belirdiğini ileri sürüyordu. Dallanma sayısı uç noktaların sayısını aşarsa, zincirleme tepkime hızı katlanarak anıyor ve bütün karışımın tutuşmasına yani zincirleme patlamaya neden oluyordu. Fakat zincirin tamamında dallanma hiç olmazsa tepkime durağanlaşıyor ve çok düşük sıcaklıklarda son derece yavaşlıyordu. Bu nedenle zincirleme tepkimelerde dış öğelerinögelerin büyük önemi vardı. Daha sonraları yaptığı araştırmaları sonucunda "yozlaşmış dallanma" adını verdiği olgunun bulunduğu yeni zincirleme tepkiler buldu.
 
Birçok tepkimede ısı vererek başlıyordu.Tepkimede ortaya çıkan ısı ortamdan ayrılan ısıdan (fazla ise "ısıl patlama" görülüyordu. Yani ısıl patlamanın nedeni olan ortaya çıkan [[ısı]] zincirleme patlamanın sonucuydu. 1934 yılında "zincirleme tepkimeler" adlı kitabı yayınlanıp bir yıl sonra batı dillerine çevrilince tepkimelerin daha anlaşılmasına katkıları yaygınlaştı. [[Hidrojen]]in ve [[metan]]ın oksitlenmesi, alkali bromitler ile alkalikloritlerın ayrışmaları açıklığa kavuştu. Siyaset ve bilimsel çalışmaları birlikte yürütmeyi çok iyi başaran ''Semenov,'' zincirleme tepkimeler pratik ve kuramına katkılarından dolayı 1956 yılında [[Nobel Kimya ödülü]]nü [[Cyril Norman Hinshelwood]] ile birlikte ortaklaşa kazandı. Böylece [[Nobel]] alan ilk [[Sovyet halkı|Sovyet]] vatandaşı oldu.