Hunca: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Tarakoda (mesaj | katkılar)
Sınıflandırma başlığının altındaki ilk cümle aynen İngilizce Vikipedi'de olduğu biçimiyle değiştirilmiştir. İngilizce Vikipedi'de de aynı kaynaklar kullanılır ancak verilen bilgi bu yöndedir.
Tarakoda (mesaj | katkılar)
Baskın görüş Türk dili olduğundan dolayı İngilizce Vikipedi'de de Altay başlığı en üstte yer almaktadır. Hint-Avrupa görüşü, eski yüzyılları yansıtan ve günümüz bilim dünyasında hiçbir geçerliliği olmayan bir görüş olduğundan dolayı İngilizce Vikipedi'de de aşağı bölümde yalnızca sınıflandırma tarihini anlatan bir bölüm olarak kullanılmıştır ve bu düzenlemede de aynı yol izlenmiştir.
31. satır:
Birkaç akademisyen Hunca dilinin sınıflandırılmasının günümüze kadar gelmiş Hunca kaynakların çok az olmasına dayandıraraktan sınıflandırmaya gidememişlerdir.{{Kdş|Doerfer|1973|p=50}}{{Kdş|Golden|2006|pp=136-137}}{{Kdş|Sinor|1990|pp=201-202}}{{Kdş|Heather|2006|p=148}}{{Kdş|Heather|2010|p=209}} András Róna-Tas Hunca kaynakların kendi içinde de çelişkili olmasının bunda bir rolü olabileceğini de bildirmiştir.{{Kdş|Róna-Tas|1999|p=208}}
===Teoriler===
====Türk-MoğolAltay dili====
[[Karl Heinrich Menges]] ve [[Omeljan Pritsak]] gibi bazı tarihçiler Huncadaki özel isimlerden ve etnolojik nedenlerden yola çıkarak dilin olası kökenlerinin Moğolca veya Türki dillere yakın olduğunu belirtmişlerdir.{{Kdş|Menges|1995|p=17}} Bu dilin [[Moğolca]] ve [[Türki diller]]'in bir karşımı olmuş olabileceğide Menges tarafından savunulmuştur.{{Kdş|Menges|1995|p=17}} Pritsak 33 Hunca özel ismi analiz etmiş ve dilin Türki olmadığını ancak [[Ön Bulgarca]] ve [[Yakutça]] gibi Türki dillere daha yakın olmak üzere Türki diller ve Moğolca arasında bulunana bir dil olabileceğini iddia etmiştir.{{Kdş|Pritsak|1982|p=470}}
 
[[Otto Maenchen-Helfen]] pek çok Hunca özel ismin Türki kökenli olabileceğini savunmuştur.{{Kdş|Maenchen-Helfen|1973|p=392–411}} Denis Sinor ve Hyun Jin Kim de, kaynak azlığı nedeniylen dilin sınıflandırılmasının çok zor olduğunu belirtmekle beraber aynı sonuca ulaşmış ve en azından yönetici kesimin bir kısmının Türki kökenli olduğunu iddia etmişlerdir. {{Kdş|Kim|2013|p=30}}{{Kdş|Sinor|1990|p=202}} Tarihçi Peter Heather Türki kökenleri en iyi tahmin olarak nitelendirmiş olsa da 1995 yılında{{Kdş|Heather|1995|p=5}} bu teoriler hakkında şüpheci olduğunu{{Kdş|Heather|2006|p=148}} açıklamış ve 2010'da Hunca'nın nasıl bir dil olduğunun asla bilinemeyeceğini belirtmiştir.{{Kdş|Heather|2010|p=209}}
 
====Ural dilleridili====
19. yüzyılda Alman [[Sinoloji]]st [[Julius Heinrich Klaproth]] gibi akademisyenler Hunca'nın [[Fin-Ugor dilleri]] ile akraba olduğunu ve eski [[Macarca]]'nın kökenlerinin Hunca'ya dayandığını savunmuştur.{{Kdş|Wright|1997|pp=87-89}}
 
====Yenisey dilleridili====
[[Lajos Ligeti]] (1950/51) ve [[Edwin G. Pulleyblank]] (1962) gibi akademisyenler [[Yenisey dilleri]] dil ailesine mensup [[Ketçe]] gibi Sibirya dillerinin [[Hunlar]]'ın ve [[Hiung-nu]]'ların dilleri ile akraba olduğu veya dillerinin temelini oluşturduğunu savunmuşlardır.<ref>E. G. Pulleyblank, "The consonontal system of old Chinese" [Pt 1], ''Asia Major'', vol. IX (1962), pp. 1–2.</ref>{{Kdş|Vajda|2013|pp=4, 14, 48, 103–6, 108–9, 130–1, 135–6, 182, 204, 263, 286, 310}} İlk olarak Edwin G. Pulleyblank tarafından yayınlanan Hiung-nuların Yenisey dilleri konuşmuş olabileceği teorisi özellikle ilerleyen yıllarda Kot ve Pumpokol kelime listelerinin bulunmasıyla daha yaygın destek görmeye başlamıştır.<ref>{{Dergi kaynağı|soyadı=Volin|ad=Alexander|tarih=2000|başlık=Did the Xiong-nu Speak a Yeniseian Language?|url=|journal=Central Asiatic Journal|cilt=44|sayı=1|sayfalar=87-104|via=}}</ref> Hyun Jin Kim 2013 yılında Hunların, [[Çağatay Hanlığı]]'nda da görülmüş olan, orijinal olarak bir Yenisey dili kullanırken [[Dingling]] ve [[Tiele]] halkları tarafından asimile edilerek [[Ön Bulgarca]] kullanmaya başlamış olabileceğini bildirmiştir.{{Kdş|Kim|2013|pp=20-30}}
 
====Hint Avrupa dili====
Hunca'dan günümüze ulaşmış 3 sözcüğün tamamı kökensel olarak Hint-Avrupa dilleri ile bağlantılı olmaktadır.{{Kdş|Maenchen-Helfen|1973|pp=424-426}}
Satır 39 ⟶ 50:
 
''Strava'' kelimesinin büyük Olasılıkla Slav kökenli olması bazı akademisyenlerin Hun İmparatorluğunda Slavların yaygın bir kavim olduğunu savunmasına neden olmuştur.{{Kdş|Heather|2010|p=394}} 19. yüzyılda ise bazı Rus akademisyenler tüm Hunların Slavca konuştuğunu iddia etmişlerdir.{{Kdş|Maenchen-Helfen|1945|pp=223}}
 
====Türk-Moğol dili====
[[Karl Heinrich Menges]] ve [[Omeljan Pritsak]] gibi bazı tarihçiler Huncadaki özel isimlerden ve etnolojik nedenlerden yola çıkarak dilin olası kökenlerinin Moğolca veya Türki dillere yakın olduğunu belirtmişlerdir.{{Kdş|Menges|1995|p=17}} Bu dilin [[Moğolca]] ve [[Türki diller]]'in bir karşımı olmuş olabileceğide Menges tarafından savunulmuştur.{{Kdş|Menges|1995|p=17}} Pritsak 33 Hunca özel ismi analiz etmiş ve dilin Türki olmadığını ancak [[Ön Bulgarca]] ve [[Yakutça]] gibi Türki dillere daha yakın olmak üzere Türki diller ve Moğolca arasında bulunana bir dil olabileceğini iddia etmiştir.{{Kdş|Pritsak|1982|p=470}}
 
[[Otto Maenchen-Helfen]] pek çok Hunca özel ismin Türki kökenli olabileceğini savunmuştur.{{Kdş|Maenchen-Helfen|1973|p=392–411}} Denis Sinor ve Hyun Jin Kim de, kaynak azlığı nedeniylen dilin sınıflandırılmasının çok zor olduğunu belirtmekle beraber aynı sonuca ulaşmış ve en azından yönetici kesimin bir kısmının Türki kökenli olduğunu iddia etmişlerdir. {{Kdş|Kim|2013|p=30}}{{Kdş|Sinor|1990|p=202}} Tarihçi Peter Heather Türki kökenleri en iyi tahmin olarak nitelendirmiş olsa da 1995 yılında{{Kdş|Heather|1995|p=5}} bu teoriler hakkında şüpheci olduğunu{{Kdş|Heather|2006|p=148}} açıklamış ve 2010'da Hunca'nın nasıl bir dil olduğunun asla bilinemeyeceğini belirtmiştir.{{Kdş|Heather|2010|p=209}}
 
====Ural dilleri====
19. yüzyılda Alman [[Sinoloji]]st [[Julius Heinrich Klaproth]] gibi akademisyenler Hunca'nın [[Fin-Ugor dilleri]] ile akraba olduğunu ve eski [[Macarca]]'nın kökenlerinin Hunca'ya dayandığını savunmuştur.{{Kdş|Wright|1997|pp=87-89}}
 
====Yenisey dilleri====
[[Lajos Ligeti]] (1950/51) ve [[Edwin G. Pulleyblank]] (1962) gibi akademisyenler [[Yenisey dilleri]] dil ailesine mensup [[Ketçe]] gibi Sibirya dillerinin [[Hunlar]]'ın ve [[Hiung-nu]]'ların dilleri ile akraba olduğu veya dillerinin temelini oluşturduğunu savunmuşlardır.<ref>E. G. Pulleyblank, "The consonontal system of old Chinese" [Pt 1], ''Asia Major'', vol. IX (1962), pp. 1–2.</ref>{{Kdş|Vajda|2013|pp=4, 14, 48, 103–6, 108–9, 130–1, 135–6, 182, 204, 263, 286, 310}} İlk olarak Edwin G. Pulleyblank tarafından yayınlanan Hiung-nuların Yenisey dilleri konuşmuş olabileceği teorisi özellikle ilerleyen yıllarda Kot ve Pumpokol kelime listelerinin bulunmasıyla daha yaygın destek görmeye başlamıştır.<ref>{{Dergi kaynağı|soyadı=Volin|ad=Alexander|tarih=2000|başlık=Did the Xiong-nu Speak a Yeniseian Language?|url=|journal=Central Asiatic Journal|cilt=44|sayı=1|sayfalar=87-104|via=}}</ref> Hyun Jin Kim 2013 yılında Hunların, [[Çağatay Hanlığı]]'nda da görülmüş olan, orijinal olarak bir Yenisey dili kullanırken [[Dingling]] ve [[Tiele]] halkları tarafından asimile edilerek [[Ön Bulgarca]] kullanmaya başlamış olabileceğini bildirmiştir.{{Kdş|Kim|2013|pp=20-30}}
 
== Atıflar ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Hunca" sayfasından alınmıştır