Vikipedi

Türk halkları: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Satoshi Kondo (mesaj | katkılar)
17 değişiklik
Hata düzeltildi.
Satoshi Kondo (mesaj | katkılar)
17 değişiklik
Satoshi Kondo tarafından yapılan 22461221 sayılı değişiklik geri alınıyor.
Etiket: Geri al
140. satır:
{{bayraksimge|Romanya}} [[Romanya]]
|{{bayraksimge|Ukrayna}} [[Ukrayna]]
{{bayraksimge|rusya}} [[Rusya]] (yasa dışı ilhak)<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.hurriyet.com.tr/dunya/rusya-kirimi-resmen-ilhak-etti-26054693 | başlık = | erişimtarihi = | tarih = | çalışma = | yayıncı = | arşivurl = https://web.archive.org/web/20180326143758/https://www.hurriyet.com.tr/dunya/rusya-kirimi-resmen-ilhak-etti-26054693 | arşivtarihi = 26 Mart 2018}}</ref>
|280 bin{{Kaynak belirt}}
|-
165. satır:
 
==== Köken ====
Eski Türkler büyük olasılıkla Ortakuzey AsyaÇin'den geliyorlardı. Önerilen vatan, doğu Türkistan'dan batıkuzeydoğu Asya'ya kadar uzanmaktadır. Proto-Türkler OrtaKuzeydoğu Asya halkıydı ve Batı-Avrasyalýlar[[Moğollar]], ve[[Han eskiÇinliler]] sibiryave halkı[[Mançular]] ile yakından ilgili.<ref name=":0">Yunusbayev et al. (2015-04-21). "The Genetic Legacy of the Expansion of Turkic-Speaking Nomads across Eurasia". ''PLoS Genetics''. '''11''' (4): e1005068. [[Digital object identifier|doi]]:10.1371/journal.pgen.1005068. [[International Standard Serial Number|ISSN]] 1553-7390. [[PubMed Central|PMC]] 4405460. [[PubMed Identifier|PMID]] 25898006. <q>The origin and early dispersal history of the Turkic peoples is disputed, with candidates for their ancient homeland ranging from the Transcaspian steppe to Manchuria in Northeast Asia, (</q>https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4405460)</ref><ref name=":1">https://www.shh.mpg.de/1025823/transeurasian-bayesian</ref>
 
Bilim adamlarına göre, proto-Türkler, MÖ 6000 civarında güneyLiao sibiryaNehri Havzası (Mançurya) çevresinde yaşayan ve ordosXinglongwa kültürükültürüyle özdeşleştirilebilen altayKuzeydoğu dağıAsya halkından iniyor. Tarımcılar olarak yaşadılar ve daha sonra göçebe bir yaşam tarzını benimsediler ve batıya göç başlattılar.<ref>Robbeets et al. Transeurasian ancestry:https://www.researchgate.net/publication/320915864_Austronesian_influence_and_Transeurasian_ancestry_in_Japanese_A_case_of_farminglanguage_dispersal</ref><ref>Lee (18 Oct 2017). ''Brill''. '''19''' (2) (https://brill.com/view/journals/inas/19/2/article-p197_197.xml)</ref><ref>The ethnogenesis of the modern Turkic peoples: A brief overview http://zti.hu/sipos_gyujtesek/pdf/3_TR.pdf</ref> Proto-Türkler Doğu Asya Moğol halkından etkilendi.<ref>Ethnogenesis of the Turkic peoples. Languages, peoples, migrations, customs. Andrey Tikhomirov, 2020 "''The Turkic peoples are formed on a vast space in the Altai Mountains. In the process of development of Turkic peoples – their carriers, dialects and languages were formed, characterized by similarities – as a result of the unity of their origin and by differences, which are explained by the collapse of the common base language into dialects, and then into separate languages and groups of languages."'' https://books.google.at/books/about/Ethnogenesis_of_the_Turkic_peoples_Langu.html?id=wVrSDwAAQBAJ&redir_esc=y</ref>
 
=== Göktürklerden önce ===
[[Dosya:Map of the Great Wall of China.jpg|thumb|200px|Çinliler, ülkelerini kuzeyden ve batıdan saldıranlara karşı koruyabilmek için [[Çin Seddi]]'ni inşa ettiler.]]
 
[[Dosya:Haplogroup Q (Y-DNA).PNG|küçükresim|Baba soyunun modern dağılımı Q.]]
 
[[Doğu Asya|Doğu]] ve [[Orta Asya]]'nın "[[Bozkır imparatorluğu|Bozkır İmparatorlukları]]" içinde Türk halkları daima belirleyici bir rol oynadılar; çoğu zaman bu imparatorlukların kurucu ve yönetici zümresini oluşturdular.
Satır 226 ⟶ 224:
Bugün nüfusları yaklaşık 150-200 milyonu bulan<ref>Brigitte Moser, Michael Wilhelm Weithmann, Landeskunde Türkei: Geschichte, Gesellschaft und Kultur, Buske Publishing, 2008, p.173</ref> Türk halkları, etnik olarak yayılım sahaları içerisinde Doğu'ya gittikçe "mongoloid" (sarı), Batıya gittikçe de "europid" (beyaz) ırk özellikleri göstermektedir.<ref>Golden, "Türk halkları tarihine giriş."</ref> Türk halkları tarihte sıklıkla "beyaz" (europid) ırkın bir alt kolu olan ve "sarı" (mongoloid) ırkla karışmış ırkı tanımlamak için kullanılan<ref>[http://books.google.com/books?id=01LfoBC6jZkC&pg=PA32&dq=turanid+race&lr=&hl=bg#v=onepage&q=turanid%20race&f=false Racial and cultural minorities: an analysis of prejudice and discrimination, Environment, development, and public policy, George Eaton Simpson, John Milton Yinger, Springer, 1985, ISBN 0-306-41777-4, p.32.]</ref><ref>''American anthropologist'', American Anthropological Association, Anthropological Society of Washington (Washington, D.C,), 1984 v. 86, nos. 3-4, p. 741.</ref> "Turanid" terimi ile anılmışlardır.<ref name="Eickstedt, Maksim">Eickstedt, ''[http://books.google.de/books?id=ykgRAQAAMAAJ Rassenkunde und Rassengeschichte der Menschheit]'', 1934, pp. 169-174. In: Maksim Grigorʹevich Levin, ''[http://books.google.de/books?&id=vSvVAAAAMAAJ Ethnic origins of the peoples of northeastern Asia]'', Arctic Institute of North America by University of Toronto Press, 1963, [http://books.google.de/books?&id=vSvVAAAAMAAJ&focus=searchwithinvolume&q=Turanid p.31].</ref>
 
Eski Türkler büyük olasılıkla güneykuzey sibiryaÇin'den geliyorlardı. Önerilen vatan, batıdoğu Orta Asya'dan batıkuzeydoğu MoğolistanAsya'ya kadar uzanmaktadır. Proto-Türkler OrtaKuzeydoğu Asya halkıydı ve Batı-Avrasyalýlar[[Moğollar]], ve[[Han eskiÇinliler]] sibiryave halkı[[Mançular]] ile yakından ilgili.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> Proto-Türklerin Avrupalı ​​fenotipleri vardı, ancak bazılarının zaten Moğol etkisi çok azdı.<ref>Ethnogenesis of the Turkic peoples. Languages, peoples, migrations, customs. Andrey Tikhomirov, 2020 https://books.google.at/books/about/Ethnogenesis_of_the_Turkic_peoples_Langu.html?id=wVrSDwAAQBAJ&redir_esc=y</ref>
 
Genetik çalışmalar, baba soyunun [[Haplogrup Q-M242 (Y-DNA)|Q-M242]]'nun proto Türkler arasında yaygın olduğunu göstermektedir.<ref>https://www.eupedia.com/europe/Haplogroup_Q_Y-DNA.shtml</ref>
 
=== Bilimsel görüşler ===
Satır 369 ⟶ 365:
| [[Dosya:Flag of Gagauzia.svg|50px]] || [[Gagavuzya]] || 1991-.... ||
|-
| [[Dosya:Flag of Crimea.svg|50px]] || [[Kırım Özerk Cumhuriyeti]] || 1991-.... ||Resmiyette {{bayraksimge|Ukrayna}} [[Ukrayna]]'ya bağlıdır. 2014'te {{bayraksimge|rusya}} [[Rusya]] tarafından yasa dışı olarak ilhak edilmiştir<ref>{{Web kaynağı | url = https://edition.cnn.com/2014/03/31/politics/crimea-explainer/ | başlık = | erişimtarihi = | tarih = | çalışma = | yayıncı = | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140404000323/https://edition.cnn.com/2014/03/31/politics/crimea-explainer/ | arşivtarihi = 4 Nisan 2014}}</ref> ve [[Sivastopol]] ile birleştirilerek [[Dosya:Flag of Crimea.svg|23px]] [[Kırım Cumhuriyeti]] adını almıştır.
|-
| [[Dosya:Flag of Khakassia.svg|50px]] || [[Hakasya]] || 1991-.... ||Rusya Federasyonunda bir Cumhuriyettir.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Türk_halkları" sayfasından alınmıştır