Nezle: Revizyonlar arasındaki fark

Nezle genellikle başlıca iki yoldan biriyle bulaşır. Virüs taşıyan [[Süspansiyon (kimya)|havadaki damlacıkların]] solunması veya yutulması; ya da enfekte burun [[mukus]]una ya bulaşmış nesnelere temas edilmesi.<ref name=CE11/><ref name=Cold197>{{Kitap kaynağı|soyadı=editors|ad=Ronald Eccles, Olaf Weber,|başlık=Common cold|yıl=2009|yayıncı=Birkhäuser|konum=Basel|isbn=9783764398941|sayfalar=197|url=http://books.google.ca/books?id=rRIdiGE42IEC&pg=PA197|baskı=Online-Ausg.}}</ref> Soğuk algınlığının en fazla hangi yöntemle yayıldığı henüz belirlenmemiştir.<ref name=E211>Eccles Pg.211</ref> Virüsler çevrede uzun süre yaşayabilirler. Daha sonra ellerden gözlere ya da buruna geçerek hastalığı bulaştırırlar.<ref name=Cold197/> Hastalığın yakın şekilde oturan insanlara bulaşma riski daha fazladır.<ref name=E211/> Düşük bağışıklık seviyesine sahip birçok çocuğun yan yana bulunduğu ve genellikle hijyenin çok iyi olmadığı kreşlerde ya da okullarda hastalığın bulaşması yaygındır.<ref name=Text2007/> Bu enfeksiyonlar daha sonra eve taşınır ve ailenin diğer fertlerine bulaşır.<ref name=Text2007>{{Kitap kaynağı|soyadı=al.]|ad=edited by Arie J. Zuckerman ... [et|başlık=Principles and practice of clinical virology|yıl=2007|yayıncı=Wiley|konum=Hoboken, N.J.|isbn=9780470517994|sayfalar=496|url=http://books.google.ca/books?id=OgbcUWpUCXsC&pg=PA496|baskı=6th ed.}}</ref> Ticari uçuşlardaki devridaim havanın hastalık bulaştırdığına dair bir kanıt yoktur.<ref name=Cold197/> Rinovirüsün sebep olduğu soğuk algınlıkları en çok semptomların görüldüğü ilk üç günde bulaşıcıdır. Daha sonra bulaşıcılık özellikleri azalır.<ref name="contagiousness">{{Dergi kaynağı|katkı=Contagiousness of the common cold|author1yazar1=Gwaltney JM Jr|yazar2=Halstead SB|yazar-ayırıcı=,}} Invited letter in {{Dergi kaynağı|başlık=Questions and answers|journal=Journal of the American Medical Association|tarih=16 Temmuz 1997|cilt=278|sayı=3|sayfalar=256–257|url=http://jama.ama-assn.org/content/278/3/256|erişimtarihi=16 Eylül 2011}}<!-- I searched PubMed for both the letter and for the "Questions and answers" column. Neither is indexed. Also, the DOI that the website provides is broken, so I've instead provided a URL. --></ref>

Belirtileri hafifletmeye yardımcı tedavilere, [[ibuprofen]] ve [[Parasetamol|acetaminophen/paracetamol]] gibi basit ağrı kesici ([[analjezikler]]) ve ateş düşürücü ilaçlar<ref>{{Dergi kaynağı |yazar=Kim SY, Chang YJ, Cho HM, Hwang YW, Moon YS |editor1editör1-lastsoyadı=Kim |editor1editör1-firstad=Soo Young |başlık=Non-steroidal anti-inflammatory drugs for the common cold|journal=Cochrane Database Syst Rev |sayı=3 |sayfalar=CD006362 |yıl=2009 |pmid=19588387 |doi=10.1002/14651858.CD006362.pub2 }}</ref> ([[antipiretik]]ler) dahildir.<ref>{{Dergi kaynağı|journal=Journal of Clinical Pharmacy and Therapeutics|başlık=Efficacy and safety of over-the-counter analgesics in the treatment of common cold and flu|yazar=Eccles R|cilt=31|sayı=4|sayfalar=309–319|yıl=2006|pmid=16882099|doi=10.1111/j.1365-2710.2006.00754.x}}</ref> Kanıtlar, [[Öksürük şurubu|öksürük şuruplarının]] basit ağrı kesici ilaçlardan (analjezikler) daha fazla etkin olduğunu göstermez.<ref>{{Dergi kaynağı |yazar=Smith SM, Schroeder K, Fahey T |editor1editör1-lastsoyadı=Smith |editor1editör1-firstad=Susan M |başlık=Over-the-counter medications for acute cough in children and adults in ambulatory settings |journal=Cochrane Database Syst Rev |sayı=1 |sayfalar=CD001831 |yıl=2008 |pmid=18253996|doi=10.1002/14651858.CD001831.pub3 }}</ref> Aynı zamanda, öksürük şuruplarının, etkinliklerini destekleyici kanıtların yokluğundan ve zarar verme risklerinden dolayı çocuklar için kullanılması tavsiye edilmez.<ref name=CFP09>{{Dergi kaynağı |yazar=Shefrin AE, Goldman RD |başlık=Use of over-the-counter cough and cold medications in children |journal=Can Fam Physician |cilt=55 |sayı=11 |sayfalar=1081–3 |yıl=2009 |ay=Kasım |pmid=19910592 |pmc=2776795|url=http://www.cfp.ca/content/55/11/1081.full }}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|soyadı=Vassilev|ad=ZP|yardımcıyazarlar=Kabadi, S, Villa, R|başlık=Safety and efficacy of over-the-counter cough and cold medicines for use in children.|journal=Expert opinion on drug safety|tarih=2010 Mar|cilt=9|sayı=2|sayfalar=233–42|pmid=20001764|doi=10.1517/14740330903496410}}</ref> [[Kanada]], riskler ve kanıtlanmamış faydaları konusundaki endişelerden dolayı reçetesiz satın alınabilen öksürük ve soğuk algınlığı şuruplarının 6 yaş ve altındaki küçük çocuklar için kullanılmasını sınırlandırmıştır.<ref name=CFP09/> Reçetesiz satın alınabilen bir ilaç olan [[dekstrometorfan]]ın suistimali, birçok ülkede yasaklanmasına sebep oldu.<ref>Eccles Pg. 246</ref>

Yetişkinlerde, burun akması birinci jenerasyon [[Antihistaminik|antihistaminler]] tarafından azaltılabilir. Ancak birinci jenerasyon antihistaminler uyuşukluk gibi kötü yan etkilerle ilişkilendirilmektedir.<ref name=AFP07/> [[Psödoefedrin]] gibi diğer [[dekonjestan]]lar da yetişkinlerde etkilidir.<ref>{{Dergi kaynağı |yazar=Taverner D, Latte J |başlık=Nasal decongestants for the common cold |journal=Cochrane Database Syst Rev |sayı=1|sayfalar=CD001953 |yıl=2007 |pmid=17253470 |doi=10.1002/14651858.CD001953.pub3 |editor1editör1-lastsoyadı=Latte |editor1editör1-firstad=G. Jenny }}</ref> Ipratropium burun spreyi, burun akması belirtilerini giderse de tıkanıklık konusunda etkisi azdır.

[[Antibiyotik]]lerin virüs enfeksiyonlarına karşı ve bu sebepten dolayı soğuk algınlığına karşı bir etkileri yoktur.<ref name=CochraneAR2005>{{Dergi kaynağı |yazar=Arroll B, Kenealy T |editor1editör1-lastsoyadı=Arroll |editor1editör1-firstad=Bruce |başlık=Antibiotics for the common cold and acute purulent rhinitis |journal=Cochrane Database Syst Rev |sayı=3 |sayfalar=CD000247 |yıl=2005 |pmid=16034850 |doi=10.1002/14651858.CD000247.pub2}}</ref> Antibiyotiklerin yan etkilerinin genel olarak zarara yol açmasına rağmen antibiyotikler yaygın olarak reçete edilmektedir.<ref name=CochraneAR2005/><ref>Eccles Pg.238</ref> Antibiyotiklerin yaygın olarak reçete edilmelerinin sebebi, insanların, doktorlardan bunları reçete etmesini beklemeleri ve doktorların insanlara yardımcı olmak istemesidir. Antibiyotiklerin reçete edilmesinin bir diğer sebebi de enfeksiyonun antibiyotikler tarafından yönetilebilecek sebeplerini dışarıda tutmanın zorluğudur.<ref>Eccles Pg.234</ref> Başlangıç düzeyinde bazı araştırmalar faydalı olduğunu göstermiş olsa da soğuk algınlığı için herhangi bir [[antiviral ilaç]] bulunmamaktadır.<ref name=AFP07/><ref>Eccles Pg.218</ref>

Soğuk algınlığı için birçok [[alternatif tedavi]] bulunmasına rağmen çoğu tedavinin kullanımını desteklemek açısından yetersiz kanıt bulunmaktadır.<ref name=AFP07/> 2010 yılı itibarıyla bal ya da burnun çalkalanmasının iyi gelip gelmediğine dair yeterli kanıt bulunmamaktadır.<ref>{{Dergi kaynağı|soyadı=Oduwole|ad=O|yardımcıyazarlar=Meremikwu, MM, Oyo-Ita, A, Udoh, EE|başlık=Honey for acute cough in children.|journal=Cochrane database of systematic reviews (Online)|tarih=2010 Jan 20|sayı=1|sayfalar=CD007094|pmid=20091616|doi=10.1002/14651858.CD007094.pub2}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|soyadı=Kassel|ad=JC|yardımcıyazarlar=King, D, Spurling, GK|başlık=Saline nasal irrigation for acute upper respiratory tract infections.|journal=Cochrane database of systematic reviews (Online)|tarih=2010 Mar 17|sayı=3|sayfalar=CD006821|pmid=20238351|doi=10.1002/14651858.CD006821.pub2}}</ref> Çinko takviyesi, belirtiler başladıktan sonra 24&nbsp;saat içinde kullanıldıklarında belirtilerin şiddeti ve süresini azaltabilir.<ref name=Zinc11/> Kapsamlı araştırmalar yapılmış olmasına rağmen [[C vitamini]]nin soğuk algınlığı üzerindeki etkisi bulunmamaktadır.<ref name="Hemilä2010">{{Dergi kaynağı |doi=10.1002/14651858.CD000980.pub3 |pmid=17636648 |başlık=Vitamin C for preventing and treating the common cold |journal=Cochrane database of systematic reviews |sayı=3 |sayfalar=CD000980 |yıl=2007 |soyadı1=Hemilä |ad1=Harri |soyadı2=Chalker |ad2=Elizabeth |soyadı3=Douglas |ad3=Bob|soyadı4=Hemilä |ad4=Harri |editor1editör1-lastsoyadı=Hemilä |editor1editör1-firstad=Harri}}</ref><ref name="Heimer2009">{{Dergi kaynağı |doi= 10.1111/j.1745-7599.2009.00409.x|pmid= 19432914 |başlık= Examining the evidence for the use of vitamin C in the prophylaxis and treatment of the common cold|journal= Journal of the American Academy of Nurse Practitioners |sayı= 5|sayfalar=295–300 |yıl=2009 |soyadı1=Heiner |ad1= Kathryn A |soyadı2= Hart|ad2= Ann Marie |soyadı3= Martin |ad3= Linda Gore |soyadı4= Rubio-Wallace |ad4= Sherrie |cilt=21}}</ref> [[Ekinezya]]nın (kirpi otu) faydası hakkındaki kanıtlar tutarsızlık göstermektedir.<ref name=CochE06>{{Dergi kaynağı |yazar=Linde K, Barrett B, Wölkart K, Bauer R, Melchart D |editor1editör1-lastsoyadı=Linde|editor1editör1-firstad=Klaus |başlık=Echinacea for preventing and treating the common cold |journal=Cochrane Database Syst Rev |sayı=1 |sayfalar=CD000530|yıl=2006 |pmid=16437427 |doi=10.1002/14651858.CD000530.pub2 }}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|başlık=Evaluation of echinacea for the prevention and treatment of the common cold: a meta-analysis|yazar=Sachin A Shah, Stephen Sander, C Michael White, Mike Rinaldi, Craig I Coleman|journal=The Lancet Infectious Diseases|yıl=2007|cilt=7|sayı=7|pmid=17597571|sayfalar=473–480|doi=10.1016/S1473-3099(07)70160-3 }}</ref> Farklı ekinezya takviyelerinin gösterdiği etkiler çeşitlilik arz edebilir.<ref name=CochE06/>