Traverten: Revizyonlar arasındaki fark

{{uzman}}[[Dosya:Hot Springs of Pamukkale Turkey.jpg|thumb|248x248px|[[Pamukkale]]|alt=]][[Dosya:Traverten ocagi.jpg|thumb|238x238px|Denizli'de bir traverten ocağı]]'''Travertenler,''' kalsiyum karbonat ([[Kalsiyum karbonat|CaCO₃]]) bileşimindeki [https://www.jeogenc.net/kimyasal-tortul-kayaclar.html kimyasal tortul kayaçlar] dır. Yer altı sularının içlerindeki kalsiyum karbonatın belirli koşullar altında çökmesi sonucu meydana gelirler. Bu çökelme zamanla yumuşak hatları olan '''travertenleri''' oluşturur. Çökelmede rol oynayan koşullar; buharlaşma, suyun içerdiği karbondioksit ([[Karbondioksit|CO₂]]) miktarının azalması, suyun üzerindeki basıncın azalması gibi koşullardır.

Özellikle kaplıcalar tarafından biriken bir [[Kireç taşı|kalker]] biçimidir. Genellikle lifli veya konsantrik bir görünüme sahiptir. Beyaz, ten rengi, krem rengi ve hatta paslı çeşitlerinde bulunur. Genellikle bir kaplıca ağzında veya kireçtaşı mağarasında kalsiyum karbonatın hızlı çökeltilmesi işlemiyle oluşur.

Çökelme dolayısıyla traverten oluşumu yer yüzeyinde olabileceği gibi yer altında, mağara ve galeri gibi doğal boşluklarda da olabilir. Çökelme hızı travertenlerin fiziksel özellikleri üzerinde etkili olur. Çökelmenin yavaş olması travertenlerin kristalli,yoğun, sert ve dayanıklı, hızlı olması ise yumuşak, sünger gibi gözenekli, nispeten hafif ve dayanaksız olmalarına yol açar.

Dünyadaki en güzel traverten örneklerinden birisi [https://yoldaolmak.com/pamukkale-travertenleri.html Denizli-Pamukkale travertenleri] dir. Bunun dışında, [[Antalya]] çevresinde de traverten taraçlarına rastlanır. Travertenler aynı zamanda mermerle birlikte kullanılan bir yapı malzemesidir. Türkiye'nin [[Denizli]], [[Bucak]]-[[Burdur]], [[Mut]]-[[Mersin]], [[Sivas]] gibi birçok bölgesinde traverten ocakları işletilmektedir. Üretilen malzeme blok, moloz olarak veya fabrikalarda işlenerek ebatlı honlu - cilalı traverten gibi mamuller halinde iç piyasada kullanılmakta veya büyük oranda yurtdışına ihraç edilmektedir.

Otlukbeli Gölü'nü oluşturan travertenler, bir [[fay]] kaynağından çıkan sıcak sular tarafından oluşturulmuştur. Göl, Otlukbeli ilçesinin 6  km KB'sında, Sazlar Deresi'ne ulaşmadan önce önü kapanan bir vadi içinde gelişmiştir. Vadiyi enine kesen faydan çıkan maden suları traverten seti oluşumuna neden olmaktadır.

Traverten, İtalyanca Travertino kelimesinden türetilmiştir.<ref>{{citekitap bookkaynağı|editor-last1=Sinclair|editor-first1=J. M.|başlık=Collins English Dictionary|tarih=1994|yayıncı=HarperCollins|locationkonum=Glasgow|isbn=9780004706788|baskı=updated 3rd|url=http://www.dictionary.com/browse/travertine|erişimtarihi=17 Ocak 2017|url-status=live|arşivurl=https://web.archive.org/web/20161231075306/http://www.dictionary.com/browse/travertine|arşivtarihi=31 Aralık 2016}}</ref>