Türkiye'de çok partili dönem: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Justinianus (mesaj | katkılar)
k çeşitli düzeltmeler AWB ile
52. satır:
1973'ten sonra giderek anarşi tırmandı. Sağ-sol çatışması büyüdü. Şehirlerde kurtarılmış bölgeler ortaya çıktı. Her kademede eğitim gittikçe zorlaşıp imkânsız hale geliyordu. Yüksek bir enflasyon büyük bir ekonomik krizin haberciliğini yapıyordu.
 
[[Milliyetçi Cephe hükûmetleri|Milliyetçi Cephe hükûmetleri]]nin ardından seçmen, sosyal demokratlara tarihin en büyük desteğini vererek CHP'yi [[1977 Türkiye Cumhuriyeti genel seçimleri|1977 seçimlerinde]] birinci parti yaptı. Tek başına hükûmeti kuracak çoğunluğa erişemeyen Ecevit bir takım transferlerle, bağımsız on bir milletvekilinin desteğini alarak hükûmet kurdu ama bu hükûmetin büyük başarısızlığı hem sosyal demokrasinin hem de sivil siyasetin sonunu getirdi.
 
Ne birinci ne de ikinci MC hükûmetleri ne de Ecevit'in bağımsızlarla kurduğu hükûmet bu gidişi durduramadılar. Ecevit'in başarısızlıkla sonuçlanan hükûmet denemesinden sonra azınlık hükûmeti olarak Demirel iktidara gelmiştir.
124. satır:
3 Kasım 2002 tarihinde 81 ildeki 85 seçim çevresinde düzenlenen seçimlere katılım oranı yüzde 79,13 olarak gerçekleşti. Yüzde 10'luk ülke barajı nedeniyle geçerli oyların yaklaşık yüzde 45'i [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]]'ye yansıyamadı; seçimlere katılan 18 siyasi partiden yalnızca [[Adalet ve Kalkınma Partisi]] ile [[Cumhuriyet Halk Partisi]] yüzde 10'luk ülke barajını aşarak TBMM'de temsil edilmeyi başardı, böylece 1946'dan sonra ikinci kez TBMM'de yalnızca iki parti temsil edildi. Geçerli oyların yüzde 34,29'unu alan Adalet ve Kalkınma Partisi elde ettiği 363 milletvekilliği ile (9 Mart 2003'te düzenlenen [[2003 Türkiye milletvekili ara seçimleri|ara seçimler]]den sonra 365'e yükseldi) tek başına hükûmeti kuracak çoğunluğu sağlarken, oyların yüzde 19,38'ini alan Cumhuriyet Halk Partisi ise kazandığı 178 milletvekilliği ile mecliste temsil edilen tek muhalefet partisi oldu. Ayrıca 9 bağımsız aday da TBMM'ye girdi. Seçilen 550 milletvekilinden yalnızca 24'ü (%4,36) kadın olan 22. Dönem'de bir önceki dönemden yalnızca 60 milletvekili (%11) yeni dönemde yer alabildi.
 
[[1999 Türkiye genel seçimleri|1999 genel seçimleri]]nden sonra kurulup 2002 seçimlerine kadar ülkeyi yöneten koalisyon hükûmetinin ortaklarından Demokratik Sol Parti, Milliyetçi Hareket Partisi ve [[Anavatan Partisi]]'nin yanı sıra muhalefetteki [[Doğru Yol Partisi]], [[Saadet Partisi]] ve [[Yeni Türkiye Partisi (2002)|Yeni Türkiye Partisi]] barajı aşamayarak TBMM dışında kaldı. Milliyetçi Hareket Partisi lideri [[Devlet Bahçeli]] aday olduğu [[Osmaniye]]'den %29,19 (58.622), ANAP lideri [[Mesut Yılmaz]] aday olduğu [[Rize]]'den %28,58 (46.577) ve Doğru Yol Partisi lideri [[Tansu Çiller]] aday olduğu [[Muğla]]'dan %22,66 (87.454) oy almalarına rağmen partileri baraja takıldığından milletvekili seçilemediler. Yenilgiyle ayrılan partilerden ANAP'ın lideri Yılmaz ve DYP'nin lideri Çiller görevlerinden istifa ettiler. Elazığ'dan bağımsız milletvekili seçilerek TBMM'ye giren [[Mehmet Ağar]], aralık ayında yapılan kongrede DYP Genel Başkanlığı'na seçildi. Seçimlerden kısa süre önce iş adamı [[Cem Uzan]] tarafından kurulan ve hemen hemen hiçbir siyasi geleneğe dayanmayan [[Genç Parti]] ise aldığı 7,25 oy oranıyla, yoğun propaganda faaliyetine rağmen yine de sürpriz sayılabilecek bir başarı kazandı.
 
14 Kasım 2002 tarihinde Cumhurbaşkanı [[Ahmet Necdet Sezer]] ile Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı [[Recep Tayyip Erdoğan]] arasındaki görüşmeden sonra, Erdoğan'ın milletvekili olmaması nedeniyle, 16 Kasım 2002 tarihinde Adalet ve Kalkınma Partisi genel başkan yardımcısı [[Abdullah Gül]], Sezer tarafından hükûmeti kurmakla görevlendirildi. [[58. Türkiye Hükûmeti|58. Hükümet]]in 18 Kasım'da Ahmet Necdet Sezer tarafından onaylanmasıyla ilk Adalet ve Kalkınma Partisi hükûmeti göreve başladı.