Konglomera: Revizyonlar arasındaki fark

Döşeme ve süsleme sanatında kullanılan çakıl taşı, deniz kıyısı,göl kıyısı ve [[akarsu]] yataklarında bulunan, mekanik aşınma sonucunda yuvarlaklaşmış, genellikle sert ve küçük boyutlu kayaçlara verilen isim olup halk arasında çakıl olarak da anılmaktadır.<ref name="dogaltassektoru.com" /> Doğal çakıl taşlarının büyüklerine ‘’moloz’’‘’[[moloz]]’’, küçük olanlara ‘’fiski’’ denilmektedir.<ref name=":3">https://www.mercandogaltas.com/cakil-tasi/</ref> Deniz kıyısı ve [[dere]] yataklarında bulunan bu taşların boyutları 20–60&nbsp;mm arasında değişmekte olup, bazı yörelerde çakıl taşı veya dere taşı, bazı yörelerde ise yağmur taşı olarak isimlendirilmektedir. Kocataş ise 200&nbsp;mm'den büyük olanlara verilen isimdir. Bu taşları biçimlendiren [[buzul]], [[rüzgâr]] ve [[su]] gibi etkenlerdir. Ayrıca [[peyzaj]] mimarisinde de kullanılmakta olan çakıl taşı, döşendiği mekanlarda dekoratif olduğu kadar, sıcak ve soğuktan da etkilenmeyecek bir dayanıklılığa sahiptir. Bugün eski tarz döşemeler, günümüzün çağdaş mimarisi ile buluşturularak eski güzelliklere yeniden hayat verilmektedir.<ref name="dogaltassektoru.com" /> Doğal çakıl taşları, bulundukları bölgenin geçmiş zamanlardaki iklimi[[iklim]]<nowiki/>i hakkında da bilgi verirler. Özellikle akarsu yatağında bulunan büyük taşların bulunduğu katmanlar geçmişte yağışın, dolayısıyla akarsu debisinin[[debi]]<nowiki/>sinin fazla olduğunu, ince çakıl ve kum ağırlıklı katmanların varlığı ise geçmişte yağışın[[yağış]]<nowiki/>ın ve akarsu debisinin az olduğunun zaman dilimi hakkında bilgi verir. <ref name=":3" />Kum ve çakılın basınçla birleşmesi ve zaman içinde sertleşmesi sonucunda oluşan doğal kütleye ‘konglomera’ denilmektedir. Konglomeralar yuvarlanmış, köşeli yüzeyleri olmayan çakıl taşı veya kaya bloklarının silisli, kireçtaşlı[[Kireç taşı|kireç taşlı]] maddelerin [[demir]] oksitle[[oksit]]<nowiki/>le birleşerek doğal yoldan çimentolaşmasından oluşmuştur. [[Antik Çağ’daÇağ]]’da sağlam olması için özellikle [[sütun]] gibi yapılarda çokça kullanılmış olduğu görülmektedir.<ref name=":3" /> İnşaatlarda temel dolgu malzemesi olarak; [[Otoyol|otoyollar]], pistlerde zeminin çökmesini önlemek amacıyla ana dolgu malzemesi olarak; bahçe ve parklarda dekorasyon amacı olarak sıkça kullanılmaktadır.<ref name=":3" /> Değişik renklerde kullanılan çakıl taşları [[Dolomit|dolamit]] olarak adlandırılmaktadır. Ender olarak bulunan gündüz ışığı emen, gece karanlıkta parlayan çakıl taşları da vardır ki, bunlar daha çok lüks yapıların dış mekanlarında bahçe yolarında yol kenarlarını işaretleme ve süsleme malzemesi olarak kullanılmaktadır. Çakıl taşı Türkiye'de yoğun olarak [[Akdeniz]]'de çıkarılır ve deniz kenarlarında oluşan fiziksel [[Tortul kayaçlar|tortul]] bir kayaç'dır. <ref name="dogaltassektoru.com">http://www.dogaltassektoru.com/2009/12/turkiyedeki-dogal-taslarn-tanmlar{{Ölü bağlantı|date=Nisan 2020 }}</ref>

Konglomeralar çoğunlukla iç cephe kaplamasında ve ayak sirkülasyonunun yoğun olmadığı yerlerde kullanılmalıdır. Çakılları bağlayan matriks [[Kil|killi]] veya [[sedimantasyon]] sırasında tam olarak pekleşmemiş ise direnç dayanımları düşük olacağından zaman içinde aşınabilir, incelemeler sonucunda, dış mekanlarda kullanılan konglomeraların zaman içinde doğadaki rengine dönüştüğü için ikincil [[kalsit]] dolgularında da yer yer çatlamalar ve kopmalar olduğu gözlenmiştir.<ref name=":5">http://www.maden.org.tr/resimler/ekler/d3109c63bf4323e_ek.pdf</ref>

[[Karbonat]] ve [[kil]] bileşimli olan konglomeralar, [[çözünme]] ve [[Asit|asitlere]] karşı duyarlılardır. Bileşenler ve [[matriks]] [[Silisyum|silisli]] ise, ayrışma-ufalanma daha az görülür ve asitlerden daha az etkilenirler.<ref name=":5" />