Beklenti etkisi: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Tuana Ercan (mesaj | katkılar) kDeğişiklik özeti yok |
|||
1. satır:
'''Beklenti etkisi''', edebiyat ve psikolojide bir olgudur.
"Kendini gerçekleştiren kehanet" ya da ''"[[Pygmalion]] etkisi"'' olarak da adlandırılan bu olgu, kişinin, bir süre sonra başkalarının (özellikle herhangi bir yanıyla kendinden üstün gördüğü insanların) ona ilişkin beklentilerine denk düşen davranışlar sergilemesi şeklinde açıklanabilir. Beklenti etkisi, bilimde, mitolojide ve sanatta değişik boyutlarıyla işlenmiştir. Sosyal [[psikoloji]]de başlangıçta gerçekliği olmayan bir durum hakkındaki beklentilerin gerçekleşmesine yol açma süreciyle beklenen davranışın sergilenmesi sonucu, olmayan bu halin gerçeğe dönüşmesi biçiminde "self fulfilling prophecy" teorisi olarak tanımlanır. Yani kişi kendi kehanetini kendi yerine getirir. olumsuz duygular, olumsuz sonuçlar doğurur. Bu teori 1911 yılında iki Alman araştırmacının bir at üzerindeki deneyleriyle bilimsel platforma oturtulmuştur. İnsandaki [[bilinçaltı]]nın beklenti etkisini açıklamaktaki rolü büyüktür.
Self fulfilling prophecy<nowiki>'de ''Illusion of Transparency''</nowiki> yani şeffaflık yanılsaması olarak da söylenen tabire göre kronik anksiyete yaşayan insanların, diğerlerinin düşüncelerini ne ölçüde fark ettiklerini abartması daha olasıdır. Örneğin insanların sizin heyecanınızı farkettiğini düşünüyorsunuz ve bunu düşündüğünüz için anksiyeteniz, heyecanınız artıyor ve özgüveniniz daha da azalıyor.
Rosenthal ve Jacobson (1968 aktaran: REYNOLDS, 2007, 476) yüzlerce denemeden sonra öğretmen beklentilerinin öğrenci performansı üzerinde önemli etkileri olduğunu buldular. Yansız atama ile oluşturulan gruplara rağmen öğretmenleri yüksek beklenti içinde olan gruptaki öğrenciler daha başarılı olmuşlardır. Çeşitli araştırmalarda pygmalion etkisinin etki büyüklüğü hesaplanmış ve d=.81, d=1.13 gibi Cohen’e göre (1988; aktaran: REYNOLDS, 2007, 476) büyük etki büyüklükleri elde edilmiştir.
|