Hâkimler ve Savcılar Kurulu: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Düzenlemeler AWB ile |
||
33. satır:
|web = {{URL|http://www.hsk.gov.tr}}
}}
'''Hâkimler ve Savcılar Kurulu''', [[Türkiye]]'deki hâkimlerin ve savcıların özlük işlerini yürüten ve bunlarla ilgili itirazları inceleyen bir üst mahkemedir. [[Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1961)|1961 Anayasası]] gereğince 20 Temmuz 1961'de, '''Yüksek Hâkimler Kurulu''' adıyla kuruldu. Hâkimlerin bağımsızlığını sağlamak için kurulan kurul, hâkimlerin atanması, nakli gibi özlük işlerinin yanı sıra, hâkimlerle ilgili şikayetleri de inceleme ve karar mercii idi. İlk başlarda yalnızca adlî yargı hâkimlerinin tâbi olduğu kurul, daha sonradan yapılan düzenlemeler ve değişiklikler ile hem savcıları hem de idarî yargı hâkim ve savcılarını da bünyesine aldı. On sekizi asıl, beşi yedek olmak üzere toplam yirmi üç üyeden oluşan kurulun üye sayısı da zaman içerisinde değişikliğe uğradı.
1961'de kurulduğu günden günümüze kadar anayasa değişikliklerine paralel olarak değişiklikler geçiren kurulun güncel yapısı, [[2017 Türkiye anayasa değişikliği referandumu]] ile oluşturulmuştur. On üç üyeden oluşan kurulda Adalet Bakanı ile yardımcısı tâbi üyedir. Geri kalan üyelerin dördü [[Türkiye cumhurbaşkanı|cumhurbaşkanı]], yedisi ise [[Türkiye Büyük Millet Meclisi]] tarafından seçilmektedir. Bu üyelerin görev süresi dört yıl olup görev süreleri sonunda tekrar seçilmeleri de mümkündür.
39. satır:
== Tarihçe ==
=== 1961 Anayasası dönemi ===
[[27 Mayıs Darbesi]]'nin ardından, 6 Ocak 1961 tarihinde [[Millî Birlik Komitesi]] ve [[TBMM 1961 Temsilciler Meclisi|Temsilciler Meclisi]] üyelerinden oluşan Kurucu Meclis, [[Enver Ziya Karal]] ve [[Turhan Feyzioğlu]] başkanlığında Kurucu Meclis'e bağlı 20 kişilik bir anayasa komitesi kurularak yeni anayasa için çalışmalara başladı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.inkilap.info/ataturk-sonrasi-turkiye/yeni-siyasetler/27-mayis-1960-hareketi.html | başlık = 27 Mayıs 1960 Hareketi | erişimtarihi = 17 Haziran 2008 | arşivengelli = evet}}</ref> 9 Temmuz 1961'de yapılan [[1961 Türkiye anayasa referandumu|referandum]] ile, hazırlanan [[Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1961)|yeni anayasa]] kabul edildi.<ref>{{Web kaynağı | url = http://yenisafak.com.tr/politika/default.aspx?t=21.10.2007&i=76205 | başlık = Tarihin 5. referandumu bugün | erişimtarihi = 14 Haziran 2008 | yayımcı = Yeni Şafak | tarih = 21 Ekim 2007 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140714125312/http://yenisafak.com.tr/politika/default.aspx?t=21.10.2007&i=76205 | arşivtarihi = 14 Temmuz 2014 | ölüurl = no }}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=233026 | başlık = 1961 Anayasası 'Bu elbise bize bol geliyor' diye değiştirildi | erişimtarihi = 14 Haziran 2008 | yayımcı = Radikal | tarih = 16 Eylül 2007 | ilk = Altan | son = Öymen | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140714145201/http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=233026 | arşivtarihi = 14 Temmuz 2014 | ölüurl = no }}</ref> Bu anayasada Yüksek Hâkimler Kurulu adıyla yer alan kurulun amacı, hâkimlerin bağımsızlığını sağlamaktı.{{Kdş|Gözler|2014|s=40}} Anayasaya göre Yüksek Hâkimler Kurulu, on sekizi asıl, beşi yedek olmak üzere toplam yirmi üç üyeden oluşmaktaydı.<ref name=Gözler1961 /> Bu üyelerin altısı [[Yargıtay (Türkiye)|Yargıtay]] Genel Kurulunca, altısı birinci sınıfa ayrılmış hâkimlerce [[gizli oy]] yoluyla seçilmekteydi. Geri kalan altı asıl üyenin üç tanesi [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|Millet Meclisi]], kalan üç tanesi ise [[Cumhuriyet Senatosu (Türkiye)|Cumhuriyet Senatosunca]] [[yüksek mahkeme
Yüksek Hâkimler Kurulu üyelerinin görev süresi dört yıl olarak belirlenmişti. İki yılda bir üyelerinin yarısının seçimi yapılmaktaydı. Hâkimlik görevinde iken seçilenlerin tekrar seçilmesi mümkün değildi. Üyelerin başka bir iş ve ya görev almaları ise yasaktı. [[Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığı|Adalet Bakanı]]nın toplantılara katılması serbest olmakla birlikte, oy kullanması ise kanunen yasaklanmıştı.<ref name=Gözler1961/> Hâkimlerin özlük işleri hakkında karar verme yetkisi kurula aitti. Denetimleri, kurul tarafından görevlendirilecek üst derecedeki hâkimler tarafından yapılabilecekti. Meslekten çıkarılma, genel kurulda katılımcıların salt çoğunluğunun kararı ile gerçekleşebilecekti. Adalet Bakanı, gerekli görmesi hakkında bir hâkim hakkında disiplin kovuşturması yapılması için kurula başvurabilecekti. Mahkemenin ya da kadronun kaldırılması ya da yargı çevresinin değiştirilmesi de yine bu kurulun uygun görmesine bağlı kılınmıştı.<ref name=Gözler1961/> Kurulun işleyişine ilişkin özel usûl ve esasları belirlemek için ise 1962 yılında 45 Sayılı ''Yüksek Hâkimler ve Yüksek Savcılar Kanunu'' çıkarıldı.{{Kdş|Keser|Niyazioğlu|2011|s=123}} Kurulun yetkileri sadece adlî yargı hâkimleri açısından geçerlilik sahibiydi, [[Danıştay (Türkiye)|Danıştay]] hâkimleri için ise farklı bir yol benimsenmişti.{{Kdş|Keser|Niyazioğlu|2011|s=123}}
202. satır:
;Genel
*{{kitap kaynağı|başlık=Türk Anayasa Hukuku Dersleri|soyadı=Gözler|ad=Kemal|yayıncı=Ekin Basın Yayın Dağıtım|yıl=2014|basım=16.|yer=Bursa|isbn=978-605-5048-73-0|
*{{dergi kaynağı|başlık=Türki̇ye’de Hâki̇mler ve Savcılar Yüksek Kurulu |soyadı1=Keser |ad1=Hayri |soyadı2=Niyazioğlu |ad2=Fatma |dergi= İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi |yıl=2011 |cilt=2 |sayı=2 |ref=harv}}
*{{dergi kaynağı|başlık=16 Ni̇san Anayasa Deği̇şi̇kli̇ği̇ ve Yeni̇ Hâki̇mler Ve Savcılar Kurulu Üzeri̇ne Bi̇r Değerlendi̇rme |soyadı=Çelik |ad=Demirhan Burak |dergi= Ankara Üniversitesi SBF Dergisi |yıl=2018 |cilt=73 |sayı=4 |ref=harv}}
| |||