2011 Mısır Devrimi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k →‎top: Düzenlemeler AWB ile
66. satır:
'''2011 Mısır Devrimi''', 2010-2011 [[Yasemin Devrimi]]'nin öncülüğünde, 25 Ocak 2011'den beri [[Mısır]]'da devam eden, halkı mevcut yönetime karşı seferber olmaya çağıran sokak gösterileri, protestolar ve sivil itaatsizliklerin bütünüdür. Gösteriler ve [[isyan]]ların [[polis şiddeti]], [[olağanüstü hâl]], [[işsizlik]], [[asgari ücret]]leri azaltma isteği, barınma eksikliği, [[yiyecek sıkıntısı]], [[yolsuzluk]]lar, [[ifade özgürlüğü]]nün kısıtlanması ve kötü hayat koşulları üzerine başladığı rapor edildi.<ref name="Egypt braces for nationwide protests">{{Web kaynağı | url = http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5hP30nA0bbEaHZKjlpUKhdHxoN8Cg?docId=CNG.95111380dfbe35f8a08d6124c5e915e8.71 | başlık = AFP – Egypt braces for nationwide protests | erişimtarihi = 25 Ocak 2011 | yayımcı = AFP | tarih = 25 Ocak 2011 | yazar = Jailan Zayan | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140218222316/http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5hP30nA0bbEaHZKjlpUKhdHxoN8Cg?docId=CNG.95111380dfbe35f8a08d6124c5e915e8.71 | arşivtarihi = 18 Şubat 2014 | ölüurl = no }}</ref> 11 Şubat 2011 tarihinde Mısır cumhurbaşkanı [[Hüsnü Mübarek]] gösteriler nedeniyle istifa etti.
 
[[Muhammed El Baradey]], Mısır protestolarının Tunus devlet başkanının devrilmesi ile sonuçlanan Tunus protestoları ile aynı kulvarda olması gerektiğini ifade etti.<ref name="Egyptians should copy Tunisian revolt">{{Web kaynağı | url = http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5joGJ9JWnttO1zBMsqU8wJqD2qscA?docId=CNG.7ffd4f2e62ccb3576e8e09bd39028670.721 | başlık = AFP – ElBaradei: Egyptians should copy Tunisian revolt | erişimtarihi = 25 Ocak 2011 | yayımcı = AFP | tarih = 25 Ocak 2011 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140224150430/http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5joGJ9JWnttO1zBMsqU8wJqD2qscA?docId=CNG.7ffd4f2e62ccb3576e8e09bd39028670.721 | arşivtarihi = 24 Şubat 2014 | ölüurl = no }}</ref> Daha önceki yıllarda yerel protestolar zaten yapılmaya devam ediliyordu, ancak asıl büyük protesto ve isyanlar "Öfke Günü" olarak bilinen 25 Ocak'ta başladı ve tüm ülkeye yayıldı. Gösteri tarihi, 6 Nisan hareketi tarafından belirlenmişti.<ref name="Egypt braces for nationwide protests"/> 2011 protestoları, Mısır için "eşi benzeri görülmemiş"<ref name="Dan Murphy 0125">{{Haber kaynağı| son= Murphy | ilk= Dan | url= http://www.csmonitor.com/World/Backchannels/2011/0125/Inspired-by-Tunisia-Egypt-s-protests-appear-unprecedented | başlık= Inspired by Tunisia, Egypt's protests appear unprecedented | yayımcı= [[The Christian Science Monitor]] | tarih= 25 Ocak 2011 | erişimtarihi=}}</ref> ve "yakın tarihin en büyük memnuniyetsizlik gösterisi" olarak adlandırıldı.<ref name="MONA EL-NAGGAR">{{Haber kaynağı| yazar = Kareem Fahim and Mona El-Nagaar | url= http://www.nytimes.com/2011/01/26/world/middleeast/26egypt.html | başlık= Violent Clashes Mark Protests Against Mubarak’s Rule | yayımcı= The New York Times | tarih= 25 Ocak 2011 | erişimtarihi=}}</ref> Yabancı bir gazeteye konuşan Kahire'deki yerel bir muhabir şehri "savaş bölgesi" olarak tanımladı<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.guardian.co.uk/global/blog/2011/jan/25/middleeast-tunisia | başlık = Protests in Egypt and unrest in Middle East – as it happened | erişimtarihi = 26 Ocak 2011 | yayımcı = Guardian newspaper | tarih = 25 Ocak 2011 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110829203250/http://www.guardian.co.uk/global/blog/2011/jan/25/middleeast-tunisia | arşivtarihi = 29 Ağustos 2011 | ölüurl = no }}</ref> Farklı sosyoekonomik köklerden ve inançlardan Mısırlılar ilk defa protestolarda bir araya geldi.<ref name="MONA EL-NAGGAR"/><ref name="nytimes2">{{Haber kaynağı|url=http://www.nytimes.com/2011/01/27/world/middleeast/27opposition.html|başlık=Egyptian Youths Drive the Revolt Against Mubarak|tarih=27 Ocak 2011|erişimtarihi=27 Ocak 2011|yayımcı=New York Times}}</ref> Bunlar 1977'deki [[Mısır Ekmek Ayaklanması]]'ndan beri Mısır'da görülen en büyük gösterilerdi.<ref name="MONA EL-NAGGAR"/> Hükûmet farklı metotlarla protestoları engellemeye veya kontrol altına almaya çalıştı. İsyan karşıtı polis grupları bölgelere kalkanlar, plastik mermiler, joplar, tazikli sular, göz yaşartıcı bombalar ve bazı durumlarda gerçek mühimmat ile karşılık verdiler.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.time.com/time/world/article/0,8599,2044923,00.html | başlık = Crisis in Cairo: The Latest from Egypt in Turmoil | erişimtarihi = 29 Ocak 2011 | yayımcı = Time Magazine | tarih = 28 Ocak 2011 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20130823225827/http://www.time.com/time/world/article/0,8599,2044923,00.html | arşivtarihi = 23 Ağustos 2013 | ölüurl = no }}</ref> Çoğu zaman protestolara gelen karşılıklar ölümcül değildi, ancak ölüm tehlikesi geçiren birçok kişi oldu.<ref name="Live Reuters updates on Egypt situation">{{Web kaynağı | url = http://live.reuters.com/Event/Unrest_in_Egypt | başlık = UNREST IN EGYPT | erişimtarihi = 28 Ocak 2011 | yayımcı = [[Reuters]] | tarih = 28 Ocak 2011 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110206084306/http://live.reuters.com/Event/Unrest_in_Egypt | arşivtarihi = 6 Şubat 2011 | ölüurl = no }}</ref> Hükûmet, protestolarda karışıklığı en aza indirmenin düzeni devam ettirmek ve aşırı muhafazakâr İslamcı olarak nitelendirilen grupların ayaklanmasını önlemek için gerekli olduğunu öne sürdü.<ref name="ref572">{{Kitap kaynağı|son= Caraley |ilk= Demetrios |başlık= American hegemony: preventive war, Iraq, and imposing democracy |yayımcı= [[Academy of Political Science]] |yıl= 2004 |monthay= Nisan |isbn= 1-8848-5304-8}}</ref> Protestolara gelen uluslararası tepkiler genellikle destekleyici oldu. Daha önce İran'da ve olaylardan kısa süre önce Tunus'ta buna benzer gösteriler aktivistlerin ve takipçilerin iletişimini, koordinasyonunu ve sızdırılan belgeleri paylaşmalarını sağlayan Twitter, Facebook, Youtube ve diğer sosyal paylaşım ağları yoluyla yüksek oranda yayılmış ve dünyanın dikkatini üzerine çekmişti. Olaylar herkes tarafından bilinmeye devam ettikçe Mısır hükûmeti özellikle sosyal paylaşım ağlarına ulaşımı ve [[internet]] erişimini sınırlamak için girişimlerde bulundu. 28 Ocak Cuma günü yapılması planlanan büyük protestoların arefesinde internet ve [[cep telefonu]] iletişiminde kesintiler başladı, bununla birlikte ertesi günün sabahında GSM kesintisi sona erdirildi.<ref name="Blackout ends">{{Web kaynağı | url = http://www.washington-report.org/backissues/0794/9407060.htm | başlık = Blackberry and cell service returns to Egypt | erişimtarihi = 28 Ocak 2011 | yayımcı = [[Wireupdate.com]] | tarih = 28 Ocak 2011 | yazar = Joe Brooks | arşivurl = https://web.archive.org/web/20080724054356/http://www.washington-report.org/backissues/0794/9407060.htm | arşivtarihi = 24 Temmuz 2008 | ölüurl = no }}</ref>
 
== Arka plan ==