Kürdistan: Revizyonlar arasındaki fark

''Kürdistan''ın ilk kez kullanımı resmiresmî kaynaklara göre 1000-1100'lü yıllara rastlar. Dönemin Selçuklu hükümdarı çizdirdiği bir haritada Kürdistan ismini kullanmıştır.{{kaynak belirt}}

Günümüzde '''Kuzey Kürdistan''', Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı Türkiye'nin güneydoğusu olarak algılanabilir. Osmanlı döneminde ise [[Diyar-ı Bekr Vilayeti]] de [[Musul Vilayeti]] gibi [[Güney Kürdistan]] olarak da anılmaktaydı. Türkiye, [[Suriye]], [[İran]] ve [[Irak]]'a uzanan daha geniş [[Kürdistan (coğrafi bölge)|Kürdistan]] adına uyarak [[İrredantizm|irredentistler]] tarafından gayrı resmigayriresmî olarak bu şekilde adlandırılmaktadır.<ref name="hue">"Kurd," ''Hutchinson Unabridged Encyclopedia including Atlas'', 2005.</ref>

''Kürdistan'ın Ermenistan'a ilhakı konusu'' <ref name="devletarsivleri.gov.tr">[http://www.devletarsivleri.gov.tr/kitap/belge.asp?kitap=15&belge=128 Kürdistan'ın Ermenistan'a ilhakı konusu]</ref>, 9 Nisan 1850'de ''Musul ve Kürdistan vâlîlerine'' <ref>[http://www.devletarsivleri.gov.tr/yayin/osmanli/musul/2b_14.htm Musul ve Kürdistan vâlîlerine mektup]</ref> yazılan mektup, 9 Kasım 1822'de yazılan bir tahriratta <ref>[http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF05A79F75456518CA&Kelime=tahrirat TDK] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20081008080330/http://www.tdk.gov.tr/TR/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF05A79F75456518CA&Kelime=tahrirat |date=8 Ekim 2008 }} - '''Tahrirat''': resmî bir dairece yazılan yazılar ve mektuplar</ref> bahsi geçen ''Kürdistan Paşaları'' <ref>[http://www.devletarsivleri.gov.tr/yayin/osmanli/musul/2b_7.htm Belbas Aşireti'nin Erbil ve Civarında İskanları]</ref> veya 1847 yılındaki [[Bedirhan]] isyanının bastırılmasında yararlık gösterenler için ihdas edilen ''Kürdistan Madalyası'' da ''Kürdistan'''ın resmiresmî kullanımının örnekleri olarak verilebilir.{{Kaynak belirt}}

[[Osmanlı Devleti|Osmanlı]] döneminde Kürdistan kelimesi kullanıldıysa da [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]]'nde Maarif Vekaleti'nin yayınladığı 8 Aralık 1925 tarihli "Türk Birliğini Parçalamaya Çalışan Cereyanlar" başlıklı bildiriyle [[Lazistan|Lâzistan]] ve diğer bütün [[etnik]] takılarla oluşturulan yerel adlar gibi "Kürdistan" da resmiresmî kullanımdan kaldırıldı,<ref name="kultur.gov.tr">[http://www.kultur.gov.tr/TR/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFF8FE9074FF19B00050B809AAFBA588C3B Maarif Vekaleti, adlarının yasaklanması]</ref> söz konusu bölge [[coğrafya|coğrafi]] yön isimleriyle (''[[Şark]]'', ''[[Doğu]]'', ''[[Güneydoğu]]'') adlandırılmaya başlandı. Türkiye'nin yürürlükteki [[Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982)|1982 Anayasası]]'nda [[üniter devlet]] anlayışı gereği Türkiye topraklarında bağımsız bir devlet kurmaya çalışmanın "ülkenin bölünmezliği" ilkesine aykırı olduğu ifade edilir.<ref name='Anayasa'>{{Web kaynağı |url=http://www.tbmm.gov.tr/Anayasa.htm |başlık=Türkiye Cumhuriyeti 1982 Anayasası |erişimtarihi=10 Kasım 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20101201041755/http://www.tbmm.gov.tr/anayasa.htm |arşivtarihi=1 Aralık 2010 |ölüurl=yes }}</ref> Bununla birlikte Türkiye'de "Kürdistan" adlandırmalarının kullanımları kısıtlanmıştır.<ref name=bahar>{{Kitap kaynağı|soyadı1=Baser|ad1=Bahar|başlık=Diasporas and Homeland Conflicts: A Comparative Perspective|tarih=2015|yayıncı=Ashgate Publishing|isbn=1-4724-2562-6|sayfa=63|url=https://books.google.com/books?id=8MTVBgAAQBAJ}}</ref><ref>{{Web kaynağı | soyadı1 = Akyol | ad1 = Mustafa | başlık = ‘Kürdistan’ kavramı Türkiye’de niçin yeniden ‘yasak’ oldu? | url = https://www.al-monitor.com/pulse/tr/originals/2017/12/turkey-kurds-how-kurdistan-became-illegal-again.html | yayıncı = Al-Monitor | tarih = 21 Aralık 2017 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20180121132103/https://www.al-monitor.com/pulse/tr/originals/2017/12/turkey-kurds-how-kurdistan-became-illegal-again.html | arşivtarihi = 21 Ocak 2018}}</ref> Adından Kürdistan ifadesi geçen [[Kürdistan Komünist Partisi]], [[Türkiye Kürdistan Demokrat Partisi]], [[Kürdistan Sosyalist Partisi]] ve [[Kürdistan Özgürlük Partisi]]'ne Kürdistan ismi geçtiği için [[Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı (Türkiye)|Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı]] tarafından kapatma davaları açıldı.<ref>{{Web kaynağı | soyadı1 = Günaydın | ad1 = Abdulhakim | başlık = Türkiye’deki 3 Kürt partisine kapatma davası | url = https://www.independentturkish.com/node/14576/haber/t%C3%BCrkiye%E2%80%99deki-3-k%C3%BCrt-partisine-kapatma-davas%C4%B1 | yayıncı = The Independent Türkçe | erişimtarihi = 3 Nisan 2020 | tarih = 12 Şubat 2019 | arşivengelli = evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı | başlık = 4 Kürt partisi hakkında kapatma davası | url = https://tr.sputniknews.com/turkiye/201902221037825537-dort-kurt-partisine-kapatma-davasi/ | yayıncı = Sputnik | erişimtarihi = 3 Nisan 2020 | tarih = 22 Şubat 2019 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190222214951/https://tr.sputniknews.com/turkiye/201902221037825537-dort-kurt-partisine-kapatma-davasi/ | arşivtarihi = 22 Şubat 2019}}</ref><ref>{{Web kaynağı | başlık = Adında Kürdistan Geçen Partilere Kapatma Davası | url = https://bianet.org/bianet/siyaset/205379-adinda-kurdistan-gecen-partilere-kapatma-davasi | yayıncı = Bianet | erişimtarihi = 3 Nisan 2020 | tarih = 11 Şubat 2019 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190211173723/https://bianet.org/bianet/siyaset/205379-adinda-kurdistan-gecen-partilere-kapatma-davasi | arşivtarihi = 11 Şubat 2019}}</ref>

[[Irak Kürdistanı]] ([[Kürtçe]]: '''كوردستان عێراق''') ya da [[Güney Kürdistan]] (Kürtçe: '''باشووری کوردستان''' Başûrê Kurdistanê), [[Irak Cumhuriyeti]] sınırları içinde [[Kuzey Irak]]'ta yer alan bölgenin gayri resmigayriresmî adı.

İran Kürdistanı ([[Farsça]]: '''کردنشین ایران''' Kordestān-e Īrān [[Kürtçe]]: '''کوردستانی ئران''' Kurdistanî Îran<ref>[http://www.amude.net/Hevpeyvin_Kurdi_deep.php?newsLanguage=Kurdi&newsId=866 www.amude.com<!-- Bot generated title -->]</ref>) ya da [[Doğu Kürdistan]] (Rojhilatê Kurdistan<ref>[http://www.gelawej.org/kurmanci/modules.php?name=News&file=article&sid=754 Gelawej / Kurmanci<!-- Bot generated title -->]{{Ölü bağlantı|date=Nisan 2020 }}</ref>) [[İran]]'ın kuzeybatısında [[Irak]] ve [[Türkiye]] sınır bölgelerinde yer alan ve Kürtlerin yoğun olarak oturduğu bölgenin gayri resmigayriresmî adıdır. Kürdistan adını taşıyan [[Kürdistan (İran)|Kürdistan Eyaleti]] (Farsça: '''استان کردستان''' Ostān-e Kordestān)'nin dışında [[Batı Azerbaycan]] eyaletinin batı yarısı{{Kaynak belirt}}, [[İlam Eyaleti|İlam]] eyaletlerinin kuzey yarısı ve [[Kirmanşah Eyaleti|Kirmanşah]] eyaletlerinin tamamını içermektedir. Ayrıca [[Çaharmahal ve Bahtiyari|Çahar Mahal ve Bahtiyari eyaleti]]'nin merkezi, Kürtlerin fazla ikamet etmemesine rağmen [[Şehrekürd]] (Farsça: '''شهرکرد''' Şahr-e Kord) adlı şehirdir.{{Kaynak belirt}}