Suhoy Su-25: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
k Yazım hatası düzeltildi: halen → hâlen AWB ile |
||
21. satır:
}}
'''Suhoy Su-25''' ([[Kiril alfabesi]]nde: Сухой Су-25) ([[NATO rapor ismi]] ''''Frogfoot'''') [[Suhoy|Suhoy Tasarım Bürosu]] (SDB) tarafından tasarlanmış; çift motorlu, tek kişilik, saldırı/yakın hava desteği uçağıdır. [[USAF|ABD Hava Kuvvetleri]]'ndeki karşıtı [[A-10]]'dur. '''Sovyet Kara Kuvvetleri''' için yakın hava desteği sağlanması amacıyla tasarlanmıştır. İlk prototip uçuşu 22 Şubat 1975'te yapılmış olup 1978 yılından itibaren Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Tiflis'teki Suhoy üretim tesislerinde seri üretimine başlandı.
İlk modeller Su-25UB çift koltuklu eğitim uçağı, Su-25BM hedef çekme ile ihraç modeli olan Su-25K'dır. 2012 yılında bazı uçakların Su-25SM standardına yükseltilme çalışmalarına başlandı. İleri modeller olan Su-25T ve Su-25TM (Su-39 olarak da bilinir) yüksek adetlerde üretilmemiştir. 2007 yılında üretimde olan yegane zırhlı sabit kanatlı uçaklar Su-25 ve [[Sukhoi Su-34|Su-34]] uçaklarıdır.<ref name="gordondawes">Gordon and Dawes 2004.</ref> Su-25'ler halen Rusya ve diğer [[Bağımsız Devletler Topluluğu]] ülkeleri ile diğer bazı ülkeler tarafından kullanılmakatdır. ▼
Ağır zırhlı Su-25’ler özellikle [[tank]]lara karşı saldırı uçağı olarak tasarlandılar. [[Sovyet-Afgan Savaşı]]’nda yoğun bir şekilde kullanılmışlardır. [[Sovyet-Afgan Savaşı]]nın yanı sıra Irak tarafından İran'a karşı yakın hava destek ve avcı/önleyici rollerinde de kullanılmıştır. Ancak Körfez Savaşı sırasında Irak Hava kuvvetlerine ait Su-25'lerin bir kısmı İran'a sığınırken bir kısmı da Müttefik güçleri tarafından imha edilmiştir. Geriye kalan Su-25'ler ise İşgal sonrasında servisten çıkartılmıştır. Rus ordu hizmetinde bulunan Su-25'ler geliştirilmiş versiyonu olan [[Su-39]]’lar ile değiştirilmektedirler. [[Gürcistan Hava Kuvvetleri]] 1992-1993 yıllarında Abhazya Savaşı'nda Su-25 uçaklarını kullanmıştır. Ayrıca 2001 Makedonya anlaşmazlığında Makedonya Hava Kuvvetleri tarafından Arnavut isyancılara karşı ve 2008 yılındaki Rusya-Gürcistan savaşında hem Rusya Hem de Gürcistan tarafından kullanılmıştır. [[Fildişi Sahili]], [[Çad]] ve [[Sudan]]'ın da aralarında olduğu Afrika ülkeleri tarafından yerel çatışmalar ve iç savaşlarda da kullanılmıştır. Yakın dönemdeki Rusya'nın Suriye müdahalesinde de Su-25 uçakları hizmet vermiştir. ▼
▲İlk modeller Su-25UB çift koltuklu eğitim uçağı, Su-25BM hedef çekme ile ihraç modeli olan Su-25K'dır. 2012 yılında bazı uçakların Su-25SM standardına yükseltilme çalışmalarına başlandı. İleri modeller olan Su-25T ve Su-25TM (Su-39 olarak da bilinir) yüksek adetlerde üretilmemiştir. 2007 yılında üretimde olan yegane zırhlı sabit kanatlı uçaklar Su-25 ve [[Sukhoi Su-34|Su-34]] uçaklarıdır.<ref name="gordondawes">Gordon and Dawes 2004.</ref> Su-25'ler
▲Ağır zırhlı Su-25’ler özellikle [[tank]]lara karşı saldırı uçağı olarak tasarlandılar. [[Sovyet-Afgan Savaşı]]’nda yoğun bir şekilde kullanılmışlardır. [[Sovyet-Afgan Savaşı]]nın yanı sıra Irak tarafından İran'a karşı yakın hava destek ve avcı/önleyici rollerinde de kullanılmıştır. Ancak Körfez Savaşı sırasında Irak Hava kuvvetlerine ait Su-25'lerin bir kısmı İran'a sığınırken bir kısmı da Müttefik güçleri tarafından imha edilmiştir. Geriye kalan Su-25'ler ise İşgal sonrasında servisten çıkartılmıştır. Rus ordu hizmetinde bulunan Su-25'ler geliştirilmiş versiyonu olan [[Su-39]]’lar ile değiştirilmektedirler. [[Gürcistan Hava Kuvvetleri]] 1992-1993 yıllarında Abhazya Savaşı'nda Su-25 uçaklarını kullanmıştır. Ayrıca 2001 Makedonya anlaşmazlığında Makedonya Hava Kuvvetleri tarafından Arnavut isyancılara karşı ve 2008 yılındaki Rusya-Gürcistan savaşında hem Rusya Hem de Gürcistan tarafından kullanılmıştır. [[Fildişi Sahili]], [[Çad]] ve [[Sudan]]'ın da aralarında olduğu Afrika ülkeleri tarafından yerel çatışmalar ve iç savaşlarda da kullanılmıştır. Yakın dönemdeki Rusya'nın Suriye müdahalesinde de Su-25 uçakları hizmet vermiştir.
{{TOC limit|limit=3}}
== Geliştirme ==
1968'in başlarında Sovyet Savunma Bakanlığı [[Kızıl Ordu|Sovyet Kara Kuvvetleri]]'ne yakın hava desteği amaçlı zırhlı bir havadan yere saldırı uçağı geliştirilmesine karar verdi.
== Modeller ==
| |||