Arjantin: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0
Alternatiffikir (mesaj | katkılar)
Arjantin tarihinde bulunan boşluklarından birkaçını kaynakça eleyerek düzenledim.
183. satır:
Amerika kıtası keşfedildikten sonra Avrupa devletleri hızla bu kıtada koloniler kurmaya başladılar. 1536’da Arjantin’e gelen İspanyollar bugün Buenos Aires olarak bilinen yerde ilk koloniyi kurdular. Fakat şehre yerleşme ancak on sekizinci yüzyılda oldu. Arjantin 1776’ya kadar İspanya’ya bağlı Peru Genel Valiliğince idare edildi. Bu seneden sonra La Plata Genel Valiliği kuruldu ve Buenos Aires genel valiliğin başkenti oldu.
 
1806’da1806 Buenosve Aires’in1807 yıllarında İngilizler'in tarafındanBuenos kısa bir müddetAires’i işgal edilmesi,girişimi Arjantin’in istiklal mücadelesi için bir başlangıç olmuştur. 1808’de Napoleon’un İspanya’ya girmesi bağımsızlık mücadelesini hızlandırdı. Ülke 1812’ye doğru istiklalini kazandıysa da, 1816 yılına kadar müstakil bir devlet olduğu resmen ilan edilmedi. İstiklal hareketinin baş lideri ve kahramanı, Şili’nin de kurtarılması için öncelikle sorumlu bir kimse olan General Jose de San Martin’dir.
1870'li yıllardan 1.Dünya savaşına kadar ülke ciddi bir göç dalgasıyla karşılaştı. Yaklaşık 6 milyon göçmen kabul etmiştir. 1869 yılında 1.8 milyon olan nüfus 1914 yılında 7.885.237 kişiye ulaşmıştır. <ref>{{Kitap kaynağı|başlık=The Cambridge History Of Latin America|ad=Roberto Cortes|soyadı=Conde|yıl=2008|yayıncı=Cambridge Üniversitesi Yayınları|yer=New York|isbn=|sayfa=|sayfalar=S. 334-336|url=|erişimtarihi=}}</ref>
 
İkinci Dünya Savaşı esnasında Arjantin hükumetlerinin gizli ve kamufle edilmiş Nazi taraftarı tutumları, Amerika Birleşik Devletleri ve batı yarım küresinin diğer ülkeleri ile münasebetlerinin gerginleşmesine ve Arjantin’in Pan-Amerikan Konseyinden çıkarılmasına sebep oldu. Resmiyette bütün harp esnasında tarafsız kalan Arjantin, 1945 ilkbaharında müttefikler tarafına girdi. Geniş ölçüde ABD’nin desteği sebebiyle o sene sonuna doğru Birleşmiş Milletler üyesi oldu ve teşkilatın meselelerinde önemli bir rol oynadı.<ref name=Lewis>Lewis, Paul. ''The Crisis of Argentine Capitalism.'' Univ. of North Carolina Press, 1990.</ref>
Satır 191 ⟶ 193:
Peron, işçi sınıfı arasında çok sevilmiş ve hatta kahraman olarak tanınmıştır.<ref name="Crawley">Crawley, Eduardo. ''A House Divided: Argentina, 1880-1980''. St. Martin's Press, 1985</ref> Fakat askeri bir darbe ile 1955’te devrilmiş, uzun seneler sürgünde yaşamış ve bilahare dönerek 1973’te devlet başkanı olmuştur. Bir yıl sonra ölmesi üzerine İsabel Peron olarak tanınan üçüncü karısı devlet başkanı oldu. Ülkenin birlik ve beraberliğini sağlıyamayınca 1976’da ordu tarafından devrildi.<ref name=lewis>Lewis, Paul. ''The Crisis of Argentine Capitalism''. University of North Carolina Press, 1990.</ref>
 
Arjantin’in eski devlet başkanlarından General Galtier İngiltere’ye ait, fakat kendilerine çok yakın olan Falkland adalarını Nisan 1982’de işgalRosairo ettioperasyonuyla ele geçirdi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.argentina.gob.ar/ejercito/malvinas/operacionrosario|başlık=Operación Rosario|erişimtarihi=05.05.2020|tarih=|çalışma=|yayıncı=Arjantin Hükümeti Resmi Web Adresi}}</ref> İngiltere ile olan savaşı Arjantin kaybetti ve adaları İngilizler tekrar geri aldılar. Gerek yapılan savaş ve gerekse bu durumda bazı devletlerin uyguladıkları ekonomik ambargo, Arjantin’in iktisadi durumunu çok sarstı. Bu durumda askeri idare 1983 yılı sonlarında seçime giderek idareyi sivillere teslim etti. Böylece yedi sene süren askeri idareden sonra normal idare tekrar tesis edildi.<ref name="autogenerated2">''National Geographic Magazine''. August, 1986.</ref>
 
1930’dan bu yana Arjantin’de hiçbir sivil idare 6 seneden fazla iktidarda kalamamıştır. 1819 yılından bu yana 46 devlet başkanından sadece ikisi, askeri darbesiz seçimle görevini devir-teslim etmiştir. 1989’da [[Raul Ricardo Alfonsin]]’in yerine [[Carlos Menem]] (El Turco) seçilmiştir.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Arjantin" sayfasından alınmıştır