Seyit Rıza: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Etiket: Geri al |
adını değiştirmekte bulundum Etiketler: Görsel Düzenleyici Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
||
1. satır:
{{Kişi bilgi kutusu
| isim ( kürtçe :seyyid rêza) = Seyit Rıza
| resim = Seyîd Riza.jpg
| resim_boyutu =
63. satır:
| website =
}}
'''Seyit Rıza''' ('''Seyid Rıza''' ya da '''Pir Sey Rıza Kürtçe: seyyid rêza''') (1863; [[Yalmanlar, Ovacık|Lirtik]] köyü, [[Ovacık, Tunceli]]- 15 Kasım 1937, [[Elazığ]]), [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]]'nin ilk dönemlerinde rejime karşı çıkarılan isyanlardan biri olan [[Dersim İsyanı]]'nın liderlerinden olması sebebi ile idam edilen bir aşiret önderi.<ref>Tanju Cılızoğlu, Çağlayangil'in Anıları- Kader Bizi Una Değil, Üne İtti, Bilgi Yayınları, s. 73</ref> Hakkında devletin köylülere dağıttığı toprakları zor kullanarak üstüne geçirdiği, sıcak savaş sonrası [[Tunceli]]'ye hizmete gelen şehir yapılanması uzmanlarına karşı yöre halkını kışkırttığı gibi birçok iddia bulunmaktadır.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.historystudies.net/Makaleler/1495650815_8-Tu%C4%9Fba%20Do%C4%9Fan.pdf |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=11 Kasım 2014 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20141111090319/http://www.historystudies.net/Makaleler/1495650815_8-Tu%C4%9Fba%20Do%C4%9Fan.pdf |arşivtarihi=11 Kasım 2014 |ölüurl=yes }}</ref> 1863'te Tunceli'nin, Ovacık ilçesine bağlı Lirtik köyünde [[Şeyh Hasanlılar]] aşiretinin Yukarı Abbasan kolundan Seyit İbrahim'in çocuğu olarak doğmuştur.
== Birinci Dünya Savaşı ==
1917 yılında Batı Dersim aşiretleri de toptan milis yazıldılar.<ref name=":0">https://odatv.com/dersimin-isgalci-ruslara-karsi-savasinin-belgeleri-var-1409141200_m.html</ref> Bu arada Ruslarla yapılan Erzincan Mütarekesi neticesi 1917 yılında çatışma yaşanmadı.1918 Şubat ayında, Rusların Erzurum’a çekilmeleriyle(Ekim Devrimi sebebiyle)beraber Osmanlı ordusu Erzincan’a girmeye karar verdi<ref name=":0" />.Kazım Karabekir’in bildirdiğine göre 919 kişi Doğu Dersim’de, 2567 kişi de Batı Dersim’de, devlet tarafından milis olarak kaydedilmişti<ref>Kazım Karabekir, Erzincan ve Erzurum’un Kurtuluşu, Koşkun Basımevi, 1939,</ref>. Batı Dersim milislerinden 750 kadarı Halit Paşa komutasında 13 Şubat 1918’de Erzincan’a girmişti.Seyit Rıza’nın da İkinci Şeyh Hasananlı Alayı komutanı oldu ve dört taburlu bir alayı komuta etti<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.atam.gov.tr/dergi/sayi-36/birinci-dunya-savasinda-kafkas-cephesinde-asiret-mensuplarindan-olusturulan-milis-birlikleri |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=21 Ağustos 2019 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20190301200306/http://www.atam.gov.tr/dergi/sayi-36/birinci-dunya-savasinda-kafkas-cephesinde-asiret-mensuplarindan-olusturulan-milis-birlikleri |arşivtarihi=1 Mart 2019 |ölüurl=yes }}</ref>.Deli Halit Paşa komutasındaki Dersim milisleri Seyit Rıza ile birlikte Rusları ve Ermenileri Erzincan'dan çıkardı ve savaş başarı ile sonuçlandı.<ref>https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/genel_kurul.cl_getir?pEid=10490</ref> Ruslar geri çekildikten sonra Dersimliler ödüllendirilir<ref>Dr. M. Nuri Dersimi, Hatıratım, Geliştirilmiş Yeni Basım (İlk baskı: Roja Nû Yayınları, İsveç, 1987)</ref>.Seyit Rıza ise ayrıca ödüllendirilerek Erzincan İl İdaresi Üyeliğine atanır. Dönemin Erzincan valilerinden Sabit Bey yazdığı bir mektupta Seyit Rıza ile ilgili olarak "şimdiye kadar bize din ve namusuyla hizmet etti" ifadesini kullanır.<ref>Ak Parti resmi sitesi, Dersim Olayları İle İlgili Yeni Belgeler [[Başbakan]] [[Recep Tayyip Erdoğan]]'ın, Genişletilmiş İl Başkanları Toplantısı'nda Dersim olayları ile ilgili açıkladığı yeni resmi belgeleri konu alan haber</ref>
| |||