İbn Miskeveyh: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Tarih bağlantısı düzenleme |
||
1. satır:
'''İbn Miskeveyh''' ([[Farsça]] : '''ابن مسکویه''' ) ([[Arapça]] : '''مسكويه''') (Ahmed bin Muhammed Miskeveyh) (
== Hayatı ==
Tam adı ''Ebû Ali Ahmed bin Muhammed bin Yakub bin Miskeveyh'' olan İbn Miskeveyh
İbn Miskeveyh öğrenimini, doğduğu kent olan [[Rey]] kentinde tamamladı, iyi bir eğitim gördü. İbn Miskeveyh döneminin ünlü bilginlerinden ve hocalarından ders aldı. Çağının önde gelen filozofları ([[İbn-i Sina]], [[Birûni]] ve [[Ebu Hayan et-Tevhîdî]] gibi) ile bilgi alış-verişinde bulundu. İbn Miskeveyh özellikle [[Farabi]]’den çok etkilenmiş ve [[Meşşailik|meşşai ekolü]]nün önemli isimlerinden olmuştur. Müslüman filozoflar evrimden bahsetmişlerdir. Onların zihnindeki evrim tasarımı Allah'ın iradesiyle olan akışla ilgilidir. Bilimi yeterince anlamayan sözde dini kesimler ile, dini yeterince anlamayan sözde bilimsel çevreler birbiriyle ideolojik açıdan tartışa dursunlar, insanlığın bütün düşünsel ürünlerine saygı duymak gerekir.<ref>Mehmet Bayraktar, "İbn Miskeveyh", DİA c.XX, Bayrakdar, Mehmet, İslam'da Evrimci Yaratılış Teorileri, Saruhan Müfit Selim, ''İbn Miskeveyh Düşüncesinde Tanrı ve Alem'', Ankara, İlahiyat Yayınları I.Baskı, Mart 2005</ref> İbn Miskeveyh asıl ilgi alanı olan felsefenin dışında uzunca bir süre kimya ile de ilgilendi, çeşitli araştırmalar yaptı. Kimya alanında yaptığı çalışmalardan hiçbiri bugüne ulaşmamıştır. İbn Miskeveyh felsefe ve kimya dışında tıp, edebiyat, tarih, [[ahlak]] ve [[metafizik]] ile de ilgilenip, bu konularda birçok eser kaleme aldı. Özellikle ahlak sistemi ile dikkat çeken İbn Miskeveyh ahlak konusunda çok önemli bir yere sahip olmuştur. Eserlerinde Farâbi metodunu izlese de, genel olarak Farâbi’nin aksine pratiğe nazariyeden önce yer verip, pragmatizme yaklaştı. Kendisinden önceki Meşşai ekolü filozofları gibi [[Eflatun]] ile [[Aristoteles|Aristo]]’nun fikirleriyle İslam dinini uzlaştırmaya çalıştı.
8. satır:
İbn Miskeveyh dönemin önemli isimlerinin yanında kâtiplik ve kütüphanecilik yaptı. İlk önce vezir [[Ebu’l-Fadl İbnu’l Amîd]]’in kütüphane memurluğunu yapmış, ün ve itibar kazanmaya başlamıştı. Daha sonra da sarayda kâtiplik, özel kütüphane memurluğu, hazinedarlık ve muallimlik gibi çeşitli görevler aldı.
[[Ahlâk felsefesi]]nde özellikle [[Eflatun]], [[Aristoteles|Aristo]] ve [[Calinos]]’tan etkilenen İbn Miskeveyh ahlâkın gayesinin üstün saadete erişmek olduğunu düşünmekteydi. Ona göre ahlâkın dört temel fazileti hikmet, şecaat, rikkat ve adaletti. Bu faziletlerin tek başına yaşayan bir insanda değil de toplumda oluşabileceğini öne sürdü. Bu nedenle ona göre ahlâk, “''sosyal ahlâk''”tı. Miskeveyh daha çok etik alanındaki eserleriyle İslam Felsefe geleneğinde tanınmıştır. Hatta etik konuları ilk ele alan İslam filozofu olduğundan bazı kimselerce kendisine "''Muallim-i Selase''" (Üçüncü Öğretmen) -bu sıfat, [[Aristoteles|Aristo]]'nun "''Muallim-i Evvel''" (İlk Öğretmen), [[Farabi]]'nin "''Muallim-i Sâni''" (İkinci Öģretmen) oluşu gözönüne alınarak kendisine verilmiştir- unvanı verilmiştir. Miskeveyh [[Plato]] ve [[Aristoteles|Aristo]]'nun yanı sıra, [[Porfirius]], [[Pisagor]], [[Galen]], [[Afrodisyaslı İskender]] gibi Yunan filozofların eserlerinden etkilenmiş ve yararlanmıştır. Felsefe tarihçilerine göre İbn Miskeveyh öldüğünde geride 20 cilt eser bıraktı. Fakat bu eserlerin çoğu bugüne ulaşamamıştır.
== Başlıca Eserleri ==
|