Tuğrul: Revizyonlar arasındaki fark

| hüküm_süresi = [[1037]] – 4 Eylül [[1063]]

| doğum_tarihi = [[990]]

| ölüm_tarihi = 4 Eylül [[1063]]

'''Tuğrul Bey''' veya '''Toğrül''', '''Tuğril''', '''Toghrïl Beg''', Tam adı: ''Rükneddîn Ebû Talîb Muhammed Tuğrul-Bey bin Mikail) ''([[Arapça]]: '''طغرل بك'''; [[Farsça]]: '''طغرل بیک''') (d. [[990]], Horasan - ö. [[4 Eylül]] [[1063]], [[Rey, İran|Rey]]) [[Büyük Selçuklu İmparatorluğu|Büyük Selçuklu Devleti]]'nin kurucusu ve ilk sultanıdır.

[[Oğuzlar]]'ın [[Kınık boyu]]ndan [[Selçuk Bey]]'in torunudur. Babası [[Mikail (Selçuk Bey'in oğlu)|Mikail]], gazâ akınında şehit düşünce, dedesi Selçuk Bey’in yanında büyüdü. Çocukluğu [[Cend]] şehrinde geçti. Gaznelilerin, Selçuk Bey'in oğlu Arslan Yabguyu esir almasından sonra [[1025]] yılında Selçukluların başına geçti. [[Altun Can Hatun]] ile evlendi.

Selçuklulara yeni bir yurt arayan Tuğrul Bey komutasındaki Türkler [[Horasan]]'a göç ettiler. [[1028]]-[[1029]] yılları arasında kardeşi [[Çağrı Bey]] ile birlikte [[Merv]] ve [[Nişabur]] kentlerini ele geçirdi. [[Buhara]] ve [[Belh]] kentlerine seferler düzenledi. [[1038]] yılında [[Nişabur]]'da kendini sultan ilan etti. [[1040]] yılında [[Gazneliler]]le yaptığı [[Dandanakan Savaşı]]'nı kazanarak [[Gazne Devleti]]'ne karşı Selçukluların üstünlüğünü sağladı. Kardeşi Çağrı Bey'i [[Horasan]] valisi tayin eden Tuğrul Bey [[İran]]'ın büyük bir bölümünü ele geçirdi ve Selçuklu topraklarını [[Anadolu]]'ya kadar uzandırdı.

[[1055]] yılında [[Abbâsîler|Abbasi]] halifesi olan [[Kaim (Abbâsî halifesi)|Kaim]], [[Bağdat]]'ı ellerinde bulunduran Şii mezhepli [[Büveyhoğulları]]'na olan bağımlılıktan kurtulmak için Bağdatlı ünlü alim, fakih ve kadı [[Mâvardı]]'yı Tuğrul Bey'e göndererek Selçuklu hükümdarı Tuğrul Bey'den yardım istedi. Bağdat'a asıl iktidar gücü olan halifelik muhafız güçleri komutanı olan Türk asıllı ama Şii mezhepli "Basâsırı" destek görmeyi önceden kabul etti. Ama sonra "Basâsırı" bu görüşünden ayrıldı ve Buveydiler ile aksi düştü. Halife Kaim de bu ayrılıktan istifade edip Tuğrul Bey'i Bağdat'a davet etti.

Tuğrul Bey Abbâsî halifesini Şiilerden kurtarmak için [[1055]]'te Bağdat'a yaptığı seferde [[Büveyhoğulları]] ile savaştı ve onları ağır bir yenilgiye uğrattı. Irak'ta son Büveyhoğulları hükümdarı olan El-Meliku’r-Rahim'i esir alan Tuğrul Bey bu devlete son verdi. Tuğrul Bey Bağdat'a girip Abbâsî halifeliğinin koruyuculuğunu üzerine aldı.

Fakat tam bu sırada Selçuklu idaresinde bulunan ülkede Tuğrul Bey aleyhine üvey kardeşi [[İbrahim Yınal]] isyan etti ve büyük sayıda Türkmen de bu isyana katıldı. Tuğrul Bey isyancı üvey kardeşi İbrahim Yınal ve Büveyhoğulları orduları ile zor bir savaşa girmek zorunda kaldı. Aralık [[1058]]'de 400 atlı süvari bedevi [[Banu Hilal]] aşiret birlikleri başlarında 1055'te Bağdat'dan sürülmüş Basasırı olarak Bağdat'ı işgal ettiler. Şehirde camilerde Kahire'de bulunan Şii [[Fâtımîler]] halifesi [[Müstansır (Fâtımî halifesi)|Müstansır]] adına hutbe okuttular.

İlk eşi tutulmuş olduğu hastalıktan [[1060]] yılında [[Gürgan|Cürcan]]'da vefat etmiştir. Eşini kaybetmekten derin üzüntü duymuş olan Tuğrul Bey, eşinin cesedini [[Büyük Selçuklu İmparatorluğu|Büyük Selçuklu Devleti]]'nin başkenti [[Rey]] kentine getirtirmiş ve orada defnettirmiştir.

Tuğrul Bey [[4 Eylül]] [[1063]] tarihinde 73 yaşındayken çocuksuz olarak [[İran]]'ın [[Rey]] kentinde vefat etmiş ve yerine yeğeni [[Alp Arslan]] geçmiştir. Tuğrul Beyin mezarı [[Tuğrul Kulesi]]'ndedir.