Saltuknâme: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Kekibec (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Tarih bağlantısı düzenleme
1. satır:
'''Saltuknâme''', [[13. yüzyıl]] alp-erenlerinden olan ve Rumeli’nin Türkleşmesinde büyük rolü bulunan [[Sarı Saltuk]]'un efsanevi hayatını anlatan Anadolu Türk destanlarından biridir. Eserde, Sarı Saltuk'un menkıbelerinin yanı sıra, dönemin önemli kişilerinin menkıbeleri ve bu kişilerin Sarı Saltuk ile olan münasebetleri de anlatılmaktadır.
 
[[Fatih Sultan Mehmet]]'in oğlu Cem'in (sonradan [[Cem Sultan]] ismiyle tarihe geçecektir) şehzadeliği esnasında verdiği talimat üzerine [[Ebu'l Hayr Rûmî]] tarafından kaleme alınan Saltukname yedi senelik bir çalışma sonucunda, Türk sözlü geleneğinden toplanarak [[1480]] yılında tamamlanmış ve kitaplaştırılmıştır. Ayrıca yazıya geçirilmiş ilk [[Nasrettin Hoca]] hikâyesini içermektedir. Saltukname yeni Türk harfleriyle tam metin olarak yayıma [[Şükrü Halûk Akalın]] tarafından hazırlanmıştır. Bu çalışma 1987-1990 yıllarında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından üç cilt olarak yayımlanmıştır. Kemal Yüce'nin halk edebiyatı bakımından incelediği çalışması da dizinin dördüncü kitabı olarak yer almıştır.
 
1480 yılında yazılan eser [[Topkapı Sarayı Müzesi Yazma Eserler Kütüphanesi]]nde muhafaza edilmektedir.<ref>{{kitap kaynağı|soyadı=Boratav|ad=Pertev Naili|başlık=Nasreddin Hoca|yıl=2014|yayıncı=Islık Yayınları|yer=İstanbul|isbn=9786056469909|basım=6|yazarbağı=Pertev Naili Boratav}}</ref>
9. satır:
Evliya Çelebi Seyahatnamesinde iki Saltık-name den bahseder. Birincisi 15.yüzyıl [[Bayrami]] şeyhlerinden [[Muhammediye]]'nin yazarı [[Yazıcıoğlu Mehmed]]'in (1451) yazdığı Menakıb-ı Sarı Saltık dır.Evliya Çelebi seyahatnamesinin 3.cildinin 366. sayfasında bu eseri anlatır. İkincisi [[Evliya Çelebi]]'nin bizzat gördüğü [[Özi]] valisi [[Kenan Paşa]]'nın (1659) kaleme aldığı 40 formadan oluşan Saltık-name dir. [[Kenan Paşa]] [[Babadağı]]'nda topladığı menkabelerle [[Yazıcıoğlu Mehmed]] ve [[Fütuhat-ı Toktamış Han]] adlı eserlerden faydalanarak yazmıştır. [[Evliya Çelebi]]'nin bahsettiği iki Saltık-name de hale bulunamamıştır.
 
1473-1480 yıllarında [[Uzun Hasan]] seferine çıkan [[Fatih Sultan Mehmed]] oğlu [[Cem Sultan]] ı [[Edirne]]'ye kaymakam olarak gönderir. Cem Sultan maiyetinden [[Ebu’l-Hayr-ı Rumî]] ye gezilerinde Babaeski de bulunan türbe ve zaviyesinde ki dervişlerden menakıblarını dinlediği [[Sarı Saltık]] için bir eser yazmasını ister. Bu eser [[Ebu’l-Hayr-ı Rumî]] tarafından 1473-1480 yılları arasında kaleme alınmıştır. Bu eserin bir kopya nüshası [[Topkapı Sarayı]] Hazine Kütüphanesi nr.1612 dir. Tam nüshadır. [[1591]] tarihinde kopya edilmiştir. Eseri kopya eden zat 16 yüzyılda [[Osmanlı-Safavi mücadelesi]]nin ve [[Şii]] propagandalarının yarattığı [[İran]] ve [[Rafizi]]lik karşıtı yazılar da eklemiş [[Sarı Saltık]]'ı [[Hanefi]] mezhebinin koyu bir [[Sunni]] mücahiti olarak göstermiştir. Üç ciltten oluşmaktadır. Birinci cildinde on dört, ikinci cildinde dokuz, üçüncü cildinde ise on dokuz bölüm bulunmaktadır. Eserdeki bölümler müstakil olmakla birlikte hep birbiri ile bağlantılıdır. Konular hep birbirini takip etmekte ve bir bütünü oluşturmaktadır. Sade bir dil ile, nesir olarak Eski Anadolu Türkçesinin dil özellikleriyle kaleme alınmıştır. Bu eser [[Harvard üniversitesi]]nden [[Şinasi Tekin]]'in yönettiği kaynak eserler dizisinde tıpkı basım olarak basıldı. Türkçe Latin harfli baskısıda 3 cilt olarak [[Şükrü Haluk Akalın]] tarafından Kültür bakanlığı yayınlarından yayınlandı.
 
[[Saraybosna]] kütüphanesi [[İslam]] yazmaları kısmında 72 sayfalık bir Saltık-name yazması olduğunu [[G.Martin Smith]] bahsetmiştir. Şimdiye kadar altı nüshası tespit edilebilmiştir. Bunların içerisinde başı ve sonu tam olan tek yazma nüshası Prof. Dr. [[Necati Demir]]’in kütüphanesindedir.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Saltuknâme" sayfasından alınmıştır