Vikipedi

1848 Devrimleri: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Yeni Üye (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
4.945 değişiklik
Değişiklik özeti yok
düzeltme, değiştirildi: 25 Eylül → 25 Eylül, 1848 → 1848 (10) AWB ile
3. satır:
{{Almanya tarihi}}
{{Sosyal demokrasi kenar}}
'''1848 Devrimleri''' [[1848]] yılında [[Avrupa|Avrupa'nın]] çeşitli ülkelerinde ortaya çıkan [[ayaklanma]], [[devrim]] ve özgürlük hareketleridir. Özellikle [[İtalya]], [[Almanya]], [[Fransa]], [[Avusturya]], [[Polonya]], [[Romanya]] ve [[Macaristan]] bu dönemde büyük sarsıntılar geçirmiş; dönemin diğer büyük güçleri olan [[Rusya]], [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]], [[Birleşik Krallık]] ve [[Hollanda Krallığı]] ise bu olaylardan nispeten etkilenmemişlerdir.
 
== Nedenleri ==
 
[[19. yüzyıl]]ın ortalarına gelindiğinde Avrupa'da [[Sanayi Devrimi]] büyük ölçüde tamamlanmış, sanayicilerin ve şirketlerin gelirlerinde büyük bir artış görülmesine karşılık köylerde ve kentlerde yaşayan fakir halk bu zenginlikten nasibini almamıştı. [[İşçi]]ler günde 13-15 saat çalışıyorlar, sağlıksız ve kirli konutlarda zor koşullarda yaşamaya devam ediyorlardı. Köylerde artan nüfus işsizliğe ve toprak yetersizliğine yol açmış, alt yapının yetersiz kalmasına neden olmuştu. [[1845]] ve [[1846]] hasat mevsimlerinde [[Belçika]]'da ortaya çıkarak diğer Avrupa ülkelerine yayılan Patates Hastalığı (''Phytophthora infestans''') [[Avrupa]]'da büyük bir açlık salgınına yol açmış toplumun yoksul kesimlerinde büyük bir tatminsizlik duygusuna neden olmuştu.
 
Aynı yıllarda Alman [[Karl Marx]] ve [[Friedrich Engels]]'in birlikte yazdığı ve 1 Şubat [[1848]] tarihinde yayınlanan [[Komünist Manifesto]] [[özel mülkiyet]]i bir devrimle ortadan kaldırarak sınıfsız ve devletsiz bir toplum düzenini gerçekleştirmesi gerektiğini iddia etmekteydi. Bu koşullar altında devrim düşüncesi toplumun çeşitli kesimlerinde çok sayıda taraftar bulmuş ve sonunda [[1848]] yılında bu devrimler bütün şiddetiyle patlak vermiştir.
 
== Gelişimi ve sonuçları ==
33. satır:
== Çeşitli ülkelerde 1848 Devrimleri ==
 
[[Fransa]]'da cumhuriyetçi ayaklanma ve işçi ayaklanmalarıyla karşı karşıya kalan [[Temmuz Monarşisi]] Kral [[Louis-Philippe]]'in tahttan indirilerek [[İkinci Cumhuriyet (Fransa)|İkinci Cumhuriyet]]'in kurulmasıyla sonuçlandı. [[1848]]-[[1852]] yılları arasında 4 yıl süren bir cumhuriyet yönetimi başladı.
 
[[Berlin]]'de yapılan miting ve gösterilerden korkan [[Prusya]] kralı [[IV. Friedrich Wilhelm]] göstericilerin taleplerini kabul ederek parlamento seçimlerinin yapılmasını, bir anayasa hazırlanması ve basın özgürlüğünü kabul etmek zorunda kaldı. [[Saksonya]]'nın [[Dresden]] kentinde [[3 Mayıs|3]]-9 Mayıs [[1849]] tarihlerinde ortaya çıkan ayaklanmada ünlü [[Klasik Müzik]] bestecisi Richard Wagner de rol oynadı. Halkın baskısı sonucu [[Bavyera]]'da Kral I. Ludwig tahtan inmek zorunda kaldı.
 
[[Avusturya-Macaristan İmparatorluğu]]'nun egemenliği altındaki bölgelerde de [[1848 Macar Devrimi|ayaklanmalar ve gösteriler yaşandı]]. [[Viyana]]'da 1848 yılı boyunca 4 defa hükûmet değişikliği yaşandı. İmparatorluğun vatandaşı olan [[Çekler]], [[İtalyanlar]], [[Slovenler]], [[Lehler]], [[Sırplar]], [[Hırvatlar]], [[Slovaklar]], [[Rumenler]] ve [[Macarlar]] arasında bağımsızlık talepleri yükseldi. [[Macaristan]]'da bağımsızlık hareketleri bir bağımsızlık savaşına dönüştü. [[Budapeşte]]'de Lajos Kossuth'un başkanlığı altında kurulan hükûmet [[Avusturya]]'dan bağımsızlığını ilan etti. Avusturya kralı [[I. Franz Joseph]] Rus çarı [[I. Nikolay (Rusya)|I. Nikolay]]'dan bu ayaklanmayı bastırmak için yardım istedi. Lajos Kossuth [[Macaristan]]'dan kaçarak [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'ne sığındı. 1 yıl kadar [[Vidin]], [[Şumnu]] ve [[Kütahya]]'da yaşadı.
 
Ayrıca [[1848]] yılında [[Polonya]]'da [[Prusya]] işgaline karşı büyük ayaklanmalar yaşandı. [[Romanya]]'da [[Rusya]]'nın yönetimine karşı ayaklanmalar ortaya çıktı. Bu ayaklanmaların bastırılmasında Osmanlı ordusu da rol oynadı. [[Serdar-ı Ekrem Ömer Paşa]] ve [[Keçecizade Fuat Paşa]] Osmanlı ordusunun başında [[25 Eylül]] [[1848]] tarihinde [[Bükreş]]'e girerek Rusya'nın Romanya'yı etkisi altına almasını önlemeye çalıştılar.
 
İç çatışmalar, Almanlar, İtalyanlar ve [[Slavlar]] arasında patlak verdi. Frankfurt Parlamentosu, Avrupa’nın Almanca konuşulan bütün bölgelerini yeni kuracak ulus devletin çatısı altında birleştirmeyi hedefleyen Pah-Germanizm ve kendisini Prusya ile Alman Konfederasyonu’nun küçük devletleri formülüyle sınırlandıran [[Kleindeutschland]] hareketi arasında ikiye bölünmüştü. Parlamento, yeni devletin sınırlarını belirleme işi üzerinde o kadar uzun bir süre çabaladı ki, liderlik Prusya kralına verildiğinde devrimci etki çoktan ortadan kalkmıştı. Her halükarda, bu son olay tüm planı bozdu. Otoritesinin, dost hükümdarlardan ziyade insanlardan kaynaklandığının farkına varan kral, [[Almanya]] tacını “hendekten” çekip çıkarmayı açıkça reddetti. İtalyanlar daha büyük bir siyasal birim yaratma çabalarında daha başarılı olamazlardı. Güneyde Sicilya, Napoli anakarasından ayrılmanın yollarını ararken, Piemonteli Charles Albert sadece Savoy Hanedanlığı’nın topraklarını genişletmek istiyordu; doğuda ise Venedik şehri [[Venedik]] anakarasını talihiyle baş başa bıraktı. Hatta Almanların ve Macarların taleplerine direnmekte inat eden Slavlar bile ortak bir anayasal programı ulaşılması imkânsız bir hedef sahip olmalarına karşın Slovaklar, Çekler tarafından gölgede bırakılma ihtimalinden korkuyorlardı.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/1848_Devrimleri" sayfasından alınmıştır