Vikipedi

Praetorian muhafızlar: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.111.729 değişiklik
k Tarih bağlantısı düzenleme
8. satır:
Başlangıçta, oluşturulan bu muhafız grubu sonraki dönemlerde İmparatorlara suikast düzenleyerek öldüren muhafızlardan oldukça farklıydı. [[Caesar Divi Filius Augustus|Augustus]], Roma'da buluna ayak takımının taşkınlıklarını kontrol altında tutabilecek bir koruyucu oluşum gerektiğinin farkında olduğu halde, kurmaya çalıştığı rejimin üzerindeki Cumhuriyetçi cilayı kaldırmak konusunda oldukça dikkatliydi. Bu sebeple, her biri aslında 500 kişilik mevcuda sahip olan ancak sonradan 1000 kişilik bir mevcuda yükseltilen ve belirli bir zamanda sadece üç tanesi görevde olabilen dokuz adet kohort teşkil edilmesine izin verdi. Ayrıca her biri 30 askerden oluşan müstakil Süvari birlikleri (''turma'') oluşturuldu. Bunlar saray ve önemli binaların etrafından devriye gezerken diğerleri Roma'nın dışındaki kasabalarda konuşlandırıldığından, bu özel kohortlardan bir tehlike gelmesi mümkün değildi. Bu sistem, MÖ 2 yılında göreve başlayan [[praefectus praetorio]]lar [[Quintus Ostorius Scapula]] ve [[Publius Salvius Aper]]'in gelişine kadar organizasyon ve komuta açısından iyileştirmeler yapıldığı halde, köklü bir değişikliğe uğramadı.
 
[[Caesar Divi Filius Augustus|Augustus]]'un [[19 Ağustos]] [[14]] tarihinde ölmesi üzerine, Praetorian muhafızların kendi gündemlerini zorla kabul ettirmek için Roma'nın politik yaşamının bir parçası olmak amacıyla sahip oldukları askeri gücü kullanmayı düşünmedikleri tek dönem olan Praetorian sükûnet dönemi sona erdi. Augustus, Praetorian Muhafızların tam sadakatine sahip tek İmparator olarak tarihe geçti. Onun ölümünden sonra, Praetorianlar en çok ilgilerini çeken şeye hizmet etmeye başlayacaklardı. Hırslı [[praefectus praetorio]]lar [[Sejanus|Lucius Aelius Sejanus]]'un entrikaları sonucu İtalya'ya dağılmış olan kışlaları Roma'ya taşındı. Sejanus 23 yılında imparator [[Tiberius]]'u [[Castra Praetoria]]'nın (Praetorianların ordugâhı) Roma'nın hemen dışında inşa edilmesine ikna etti. Bu kohortlardan biri İmparatorluk sarayının günlük güvenliğinin sağlanmasından sorumlu oldu. Bundan sonra muhafızların tamamı imparatorun tasarrufundaydı ancak artık hükümdarların kaderi de muhafızların merhametine terk edilmiş oluyordu. Bu gerçek 31 yılında [[Tiberius]]'un Sejanus taraftarlarına karşı kendi ''cohors praetoria'' kohort'una güvenmek zorunda kalmasıyla anlaşıldı. Praetorian muhafızlar Tiberius'a sadık kaldığı halde onların potansiyel politik güçleri artık net olarak ortaya çıkmıştı.
 
Praetorianlar, savaş sırasında Roma ordusunun herhangi bir birimine eşitti. Başlangıçta savaşlarda nadiren kullanılmışlarsa da, 69 yılından itibaren etkili biçimde sahneye çıkmışlardır. İlk olarak [[Bedriacum savaşı]]'nda [[Otho]] için savaştılar. [[Domitian]] ve [[Trajan]] zamanında ise muhafızlar [[Daçya]]'dan [[Mezopotamya]]'ya kadar uzanan savaşlarda yer alırken [[Marcus Aurelius]]'la birlikte yıllarca Tuna cephesinde savaştılar. Muhafızlar 3. yüzyıl boyunca da İmparatorlara çeşitli savaşlarda destek vermeye devam ettiler.
 
=== Politik rolleri ===
[[Dosya:Proclaiming claudius emperor.png|thumb|sol|250px|''Claudius'un imparator ilan edilmesi'', [[Lawrence Alma-Tadema]], Tuval üzerine yağlı boya, 1867 civarı. [[Claudius]]'un tahta çıkışı hakkında anlatılan hikâyelerden birine göre [[Caligula]]'nın [[41]] yılında öldürülmesinden sonraki olaylar sırasında Proterian muhafızlar tarafından bir perdenin arkasında saklanırken bulunmuş ve akabinde imparator ilan edilmiştir.]]
Tiberius tarafın söz verilen [[Donativum]] (imparatorluk hediyesi) için kurban edilen [[Sejanus]]'un ölümünün ardından, muhafızlar imparatorlukta gittikçe artan hırslı ve kanlı bir oyun ortaya koymaya başladılar. "Doğru miktarda" ya da "istedikleri kadar" para verildiğinde, imparatorları öldürdüler, kendi [[praefectus praetorio]]larını devirdiler ya da Roma halkına karşı durdular. İmparator [[Caligula]], 41 yılında Senatoryal sınıfın ve muhafızların ortaklaşa bir komplosu sonucu öldürüldü. Praetorianlar, Senato tarafından yapılan itirazlara aldırmadan tahta [[Claudius]]'u çıkardılar.
 
24. satır:
=== Muhafızların alacakaranlık yılları ===
 
284 yılında [[Diokletian]] Praetorianların statüsünü düşürdü; Diokletian [[Byzantion]]'dan 100 km uzaktaki [[Nicomedia]]'da yaşadığından Praetorianlar artık saray yaşamının bir parçası değillerdi. [[Jovianlar ve Herculianlar]] adında iki yeni birlik imparatorun kişisel korumaları olarak Praetorianlarla yer değiştirdi. Diokletian'ın emekliye ayrıldığı 1 Mayıs [[305]] tarihinde, görününüşe göre [[Castra Praetoria]] Roma'daki küçük bir garnizona ev sahipliği yapıyordu.
 
Praetorianlar, İmparatorluk tarihinde sahneye son kez 306 yılında, emekliye ayrılan imparator [[Maximian]]'ın yerine oğlu [[Maxentius]]'un geçmesi üzerine çıktılar: birlikler olayların kontrolünü ele aldılar ve onu [[28 Ekim]]'de İtalya'da imparator ilan ettiler. [[Sezar (unvan)|Sezar]] [[Flavius Valerius Severus]], [[Galerius]]'un emrine uygun olarak, Muhafızları dağıtmayı denedi ancak bu muhafızların geri kalanlarının da isyan ederek Maxentius saflarına katılmasından başka bir sonuç getirmedi. [[I. Konstantin]] 312 yılında İtalya'yı işgal etmek amacıyla yürüyüşe geçtiği zaman, [[Milvian Köprüsü savaşı|Milvian Köprüsünde]] Maxentius'un çoğunluğu praetorian kohortlardan oluşan ordusuyla son bir savaşa girmek zorunda kalmıştı. Ardından Muzaffer Constantinus Roma'ya girdiğinde Praetorien muhafızların tamamını terhis etti. Muhafızlar, imparatorluğun değişik köşelerine gönderildi ve [[Castra Praetoria]] yerle bir edildi. 300 yıl süren bir hizmetin ardından kalelerinin yıkılması, İmparatorlukta başlayan yeni bir çağın ve Praetorianların sonunun habercisi olduğundan önemli bir hareketti.
 
== Muhafızların mirası ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Praetorian_muhafızlar" sayfasından alınmıştır