Vikipedi

Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Meambokhe (mesaj | katkılar)
Beyaz liste
6.379 değişiklik
bilgi kutusu eklendi + düzeltme
Ahmet Turhan (mesaj | katkılar)
Devriyeler
65.955 değişiklik
kDeğişiklik özeti yok
6. satır:
| tarih = 15 Şubat – 17 Mart 1921
| yer = [[Transkafkasya]]
| sonuç = Sovyet ve TürkTürkiye askeri zaferi
* [[Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti|Gürcistan SSC]]'nin kurulması.
* [[Demokratik Gürcistan Cumhuriyeti|Gürcü]] hükümeti [[Leuville-sur-Orge]] , [[Fransa]] ve [[İngiltere]]'ye sürgün edildi.
24. satır:
}}
 
[[Dosya: Democratic Republic of Georgia (en).svg|thumb|sağ|300px|[[Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti]], 1921 yılı. [[Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti|Gürcistan DC]]'nin [[Milletler Cemiyeti]] tarafından kabul edilmiş olan sınırları. [[Kızıl Ordu]]'nun müdahalesinin ve TürkTürkiye birliklerinin saldırıları sonucunda Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti’nin güneybatı parçası ([[Artvin (il)|Artvin]], [[Oltu]], [[Ardahan (il)|Ardahan]]) Türkiye’nin eline geçti (haritada sarıya boyanmış bölge). Ülkenin kalan kısmını ise [[Sovyetler Birliği|SSCB]] ilhak etti. Daha sonra Moskova’nın kararıyla haritada pembe renge boyanmış bölge [[Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti|Ermenistan SSC]]’ye, yeşil renge boyanmış yerler [[Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti|Azerbaycan SSC]]’ye bırakıldı. Turuncu renge boyanmış Soçi vilayeti ile Kafkas Dağlarının kuzey etekleri ise 1918-1919 arasında [[Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti|Gürcistan DC]]’nin topraklarıydı ama [[Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti|Rusya SFSC]] tarafından daha önce ilhak edilmişti.]]
 
'''Kızıl Ordu'nun Gürcistan'a müdahalesi''', '''Sovyet–Gürcü Savaşı'''<ref name="Hrono">{{Rus}} {{Web kaynağı | başlık = Советско-грузинская война 1921 г. (Soviet-Georgian war of 1921) | iş = Хронос ("Hronos") | url = http://www.hrono.ru/sobyt/1921gruz.html | erişimtarihi = 2 Kasım 2006 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140412233440/http://www.hrono.ru/sobyt/1921gruz.html | arşivtarihi = 12 Nisan 2014 | ölüurl = no }}</ref> ya da '''Sovyetlerin Gürcistan'ı işgali'''<ref name="Debo">Debo, R. (1992). ''Survival and Consolidation: The Foreign Policy of Soviet Russia, 1918-1921'', pp. 182, 361-364. McGill-Queen's Press. ISBN 0-7735-0828-7</ref> olarak da bilinir (15 Şubat – 17 Mart 1921), [[Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti]]'ne bağlı [[Kızıl Ordu]]'nun [[Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti]]'nin [[Menşevik]] hükûmetini çökertip yerine [[Bolşevik]] rejimini kurmak amacıyla giriştiği askeri harekâttır. Müdahale, Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin varlığının sona ermesi ve [[Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]]'nin kurulmasıyla sonuçlanmıştır.
35. satır:
 
== Müdahalede Türkiye ==
Bu sıralarda [[TürklerTürkiye]] [[Kurtuluş Savaşı]]'yla bağımsızlık mücadelesi veriyorlardı. [[Moskova Antlaşması]] ile TürkTürkiye-Sovyet ilişkisi olumlu yolda ilerlemiş; Ruslar [[Ankara Hükümeti]]'ni tanımış, Moskova'ya elçi göndermelerini istemiş, silah ve cephane yardımı yapmaya başlamıştı.
 
Bu arada [[Ankara Hükümeti]] 13 Kasım 1920'de [[Demokratik Gürcistan Cumhuriyeti|Gürcistan]]'la da diplomatik ilişki kurmuş ve mevcut sınırlarıyla Gürcistan'ı tanımıştı. Bu tarihte [[Kâzım Dirik]] Ankara Hükûmeti tarafından Tiflis elçiliğine atanmıştı. Gürcistan elçisi Svimon Mdivani ve beraberindeki heyet de 8 Şubat 1921'de [[Mustafa Kemal Paşa]] tarafından Ankara'da kabul edilmişti. Ne var ki Ruslar [[Gürcistan]]'ın işgalinde TürklerinTürkiye'nin katkısını istiyordu. Bu teklifi Ruslar [[Ali Fuat Paşa]]'ya sundu. Ali Fuat Paşa bu teklifi [[Ankara]]'ya ulaştırdı ve [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal Paşa]] da onayladı.
 
Oysa [[Ankara Hükümeti]] Gürcistan'la sınır görüşmeleri yapamaya bile başlamıştı.<ref>{{Haber kaynağı |başlık= Roin Kavrelişvili - Nikoloz Akhalkatsi, Gürcistan Tarihçiliğinde Kars Antlaşması Üzerine Kısa Bir Değerlendirme |url= https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/155281 |eser=|tarih=16 Eylül 2019}}</ref> Mustafa Kemal Paşa uzun bir söylev olan ''[[Nutuk]]'''ta bu gelişmeleri şöyle anlatır: "8 Şubat 1921 de Ankara'da itimatnamesini takdim etmiş olan Gürcü sefirile de, Türkiye - Gürcüstan Muahedesi için müzakere başlamıştı. Nihayet 23 Şubat 1921'de verdiğimiz kat'i bir ültimatom üzerine Ardahan, Artvin ve Batum'un tarafımızdan işgaline muvafakat olundu."<ref>Mustafa Kemal Atatürk, ''Nutuk'', İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.</ref>
 
[[Kazım Karabekir]] komutasındaki 3. Ordu bu iş için görevlendirilmişti. TürkTürkiye kuvvetleri Gürcülerin boşalttığı Ardahan, Artvin ve Batum'a girdi. Ancak bunun ardından [[Giorgi Mazniaşvili]] komutasındaki Gürcü kuvvetleri Batum'dan TürkleriTürkiye birliklerini çıkardı ve kenti [[Bolşevik]] kuvvetlerine teslim etti.
 
==Ayrıca bakınız==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Kızıl_Ordu%27nun_Gürcistan%27ı_işgali" sayfasından alınmıştır