12 Mart Muhtırası: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Yazım hatası düzeltildi: hükümet → hükûmet AWB ile |
|||
1. satır:
{{Vikikaynak|12 Mart Muhtırası}}
{{Türkiye'de anayasal süreç}}
'''12 Mart Muhtırası''',
Türkiye Cumhuriyeti tarihinde meydana gelen dördüncü; başarılı olmuş ikinci; ve emir-komuta zinciri içerisinde yapılmış ilk askeri darbe eylemidir.
14. satır:
{{ana|Kanlı Pazar (1969)}}
'''Kanlı Pazar''',
Gösteri için valilikten izin alınmıştır. Gösteri yapılmadan önceki günlerde [[Komünizmle Mücadele Derneği]] uyarılarda bulunarak halkı tepkiye çağırdı. O gün, diğer bir grup da Beyazıt meydanında taşlı sopalı beklemeye koyuldular. İki grup meydanda karşılaştı. Olaylar sırasında [[Ali Turgut Aytaç]] ve [[Duran Erdoğan]] adlı gençler bıçaklanarak öldürüldü.
46. satır:
{{ana|15-16 Haziran Olayları}}
Kanunlaşan tasarı esas olarak [[Türk-İş]]'ten [[DİSK]]'e işçi akışını önlemeyi amaçlamaktaydı. [[DİSK]] ve bağlı sendikalar yeni yasaya tepki gösterdiler. [[Türkiye İşçi Partisi]] ise söz konusu yasa değişikliklerini [[Anayasa Mahkemesi]]'ne götüreceğini açıkladı ve iptal davası açtı.
[[DİSK]]'li sendikacıların ve yöneticilerin tepkileri,
Gösterilere pek çok fabrikadan 75.000 dolaylarında işçi katıldı.<ref>http://www.ensonhaber.com/12-mart-muhtirasi-nedir-2012-03-27.html</ref> Gösterilen tepki esas olarak [[DİSK]] üyesi işçilerden geldiği halde, yürüyüşlere çok sayıda [[Türk-İş]] işçisi de toplu halde katıldı.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.belgeler.com/blg/2gal/12-mart-muhtirasi |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=25 Haziran 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160306163804/http://belgeler.com/blg/2gal/12-mart-muhtirasi |arşivtarihi=6 Mart 2016 |ölüurl=yes }}</ref> Olayların birinci günü akşamı [[Bakanlar Kurulu]] 60 günlük bir [[sıkıyönetim]] ilan etti. DİSK ve bağlı sendikaların yöneticilerinin pek çoğu sıkıyönetim mahkemelerince tutuklandılar ve yargılandılar. [[Kadıköy]]'de meydana gelen olaylarda 2 işçi, 1 polis ve 1 esnaf yaşamını yitirdi.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.1001masal.com/node/416 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=25 Haziran 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120904014910/http://www.1001masal.com/node/416 |arşivtarihi=4 Eylül 2012 |ölüurl=yes }}</ref>
=== Öğrenci Olayları ===
61. satır:
{{ana|9 Mart 1971 darbe teşebbüsü}}
[[Türk Silahlı Kuvvetleri]] tarafından emir-komuta zinciri içerisinde 12 Mart muhtırası verilmemiş olsaydı, TSK içinde kurulmuş olan ve başında Emekli Korgeneral [[Cemal Madanoğlu]]'nun bulunduğu gizli askeri cunta fiilen
12 Mart 1971 darbesine giden süreçte [[Doğan Avcıoğlu]]'nun çıkardığı [[Devrim (gazete)|Devrim gazetesi]] etrafında toplanan ve içlerinde [[27 Mayıs Darbesi]]ni yapan [[Millî Birlik Komitesi]]'nin gerçek lideri <ref>http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=6251</ref> Emekli Korgeneral [[Cemal Madanoğlu]]'nun<ref>http://www.sabah.com.tr/Yazarlar/barlas/2009/10/29/komuta_kademesinin_belgeden_haberi_olmasa_bari</ref> da bulunduğu "[[Millî Demokratik Devrim]]ciler", o dönemin siyasi partilerinin demokrasi anlayışının bir oyalamaca olduğunu ileri sürerek ''ulusçu-devrimci yöntem'' olarak ifade edilen ilkeler doğrultusunda parlamento dışı muhalefeti savunuyorlardı. [[Devrim (gazete)|Devrim gazetesinin]] genel yayın yönetmeni [[Hasan Cemal]] çok sonraları anılarını anlattığı [[Cumhuriyet'i Çok Sevmiştim]] adlı kitabında o zamanki maksatlarının "ulusalcı" subayları ikna ederek onlarla birlikte bir "Millî Demokratik Devrim" darbesi yapmak olduğunu yazdı.<ref>http://www.milliyet.com.tr/Default.aspx?aType=YazarDetay&ArticleID=509167&AuthorID=63&Date=25.03.2008&ver=66</ref>
71. satır:
'''12 Mart Muhtırası''''nı veren Orgeneral Memduh Tağmaç, Orgeneral rütbesindekiler hariç bu 9 Mart 1971 Millî Demokratik Devrimine adı karışan başta Tümgeneral [[Celil Gürkan]] olmak üzere tüm subayları re'sen emekliye sevketti. 1. Ordu Komutanı [[Faik Türün]] de bu darbeye adı karışan tüm [[Devrim]] yazarlarını Ziverbey Köşkünde [[Millî İstihbarat Teşkilatı]] vasıtasıyla sorguya çekti. Bu sorgularda Kara Kuvvetleri Komutanı [[Faruk Gürler]] ve Hava Kuvvetleri Komutanı [[Muhsin Batur]]'un da 9 Mart darbesine önce destek verdikleri, fakat sonra istihbarat bilgileri Genelkurmay Başkanı [[Memduh Tağmaç]]'a ulaşınca desteklerini geri çektikleri ortaya çıktı.<ref>http://yenisafak.com.tr/diziler/12mart/index.html</ref>
Darbe,
:''"Parlamento ve hükûmet, süregelen tutum, görüş ve icraatıyla yurdumuzu anarşi, kardeş kavgası, sosyal ve ekonomik huzursuzluklar içine sokmuş, [[Mustafa Kemal Atatürk|Atatürk]]'ün bize hedef verdiği çağdaş uygarlık seviyesine ulaşmak ümidini kamuoyunda yitirmiş ve [[anayasa]]sının öngördüğü reformları tahakkuk ettirememiş olup, Türkiye Cumhuriyeti'nin geleceği ağır bir tehlike içine düşürülmüştür."'
86. satır:
[[Dosya:Ferit Melen.jpg|thumb|sağ|100px|[[Ferit Melen]]]]
{{ana|33. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti}}
Ordu,
=== Balyoz Harekâtı ===
| |||