Paskalya: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎Tarih: düzeltme AWB ile
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Tarih bağlantısı düzenleme
15. satır:
|diğerleri =
}}
'''Paskalya''' ([[Latince]]: ''Pascha'', [[Yunanca]]: Πάσχα, ''Pascha'', [[Aramice]]: פֶּסחא, "Pasḥa"), [[Hıristiyanlık|Hristiyanlık]]taki en eski<ref name=Oxford>{{Oxford|Easter}}</ref> ve en önemli<ref name=Oxford/><ref name=Britannica>{{BritannicaDVD|Easter|2010}}</ref> bayram. [[İsa]]'nın [[çarmıh]]a gerildikten sonra 3. günde<ref name=Britannica/> dirilişi kutlanır.<ref name=Oxford/> [[Doğu Ortodoks Kilisesi|Doğu]] ve [[Batı Kilisesi|Batı kiliseleri]] arasında farklılıklar olmakla beraber, Paskalya dönemi yaklaşık olarak [[Mart]] sonundan [[Nisan]] sonuna kadar olan dönemdir. Her sene sabit bir tarihte gerçekleşmeyen ve dünya kiliselerinin çoğunda Pazar günü kutlanan '''Paskalya Günü''' ise, '''Kıyam Yortusu''', '''Diriliş Pazarı''' ya da '''Diriliş Günü''' olarak da adlandırılır.
 
== Kökenbilim ==
41. satır:
İsa MS 29–33 yılları arasında [[çarmıh]]a gerildi.<ref>{{BritannicaDVD|Jesus Christ|2011}}</ref> Paskalya bayramına dair en eski kayıtlar 2. yüzyıla aittir, bununla birlikte İsa'nın dirilişinin anılması muhtemelen daha eski tarihlere dayanır.<ref name=Britannica/>
 
İsa'nın dirildiği günü belirleme hususu, 8. yüzyıla kadar [[Doğu kilisesi|Doğu]] ve [[Batı Kilisesi|Batı kiliseleri]] arasında başlıca tartışma konularından biri oldu. [[Anadolu]]'daki Hristiyanlar İsa'nın çarmıha gerildiği günü, [[Yahudiler|Yahudi]]lerin [[Pesah]] (Hamursuz Bayramı) olarak kutladığı, [[bahar]]ın ilk [[dolunay]]ından sonraki 14. gün ([[Yahudi Takvimi]]'ne göre 14 Nisan) olarak belirlediler. Diriliş gününü de –haftanın hangi gününe geldiğine bakılmaksızın– bundan üç gün sonrası, yani 17 Nisan olarak belirlediler.<ref name=Britannica/> Ancak Yahudi Takvimi'nde de adı [[Nisan]] olan bu ay, günümüzde kullandığımız [[Gregoryen Takvimi]]'ndeki Nisan ayı ile örtüşmemektedir. Modern [[Mart]] ve [[Nisan]] aylarının bir kısmını<ref>{{Oxford|Nisan}}</ref> kapsamaktadır. Batı Kiliseleri'nde ise İsa'nın bir Pazar günü dirildiğine inanıldığı için, Yahudi 14 Nisan'ından sonraki ilk [[Pazar]] günü "Diriliş Günü" kabul edildi. Zamanla diğer kiliseler de bu geleneğe uydu ve kutlamalar Pazar günü yapılmaya başlandı. Günümüzde Quartodesiman (14ncü güncü) denen ve Diriliş gününü haftanın hangi gününe geldiğine bakmaksızın kutlayan kiliselerin sayısı oldukça azdır.<ref name=Britannica/>
 
325 yılındaki [[İznik Konsili]]'nde, Paskalya'nın bahar [[ekinoks]]undan (21 Mart) sonraki ilk [[dolunay]]ın ardından gelen Pazar günü kutlanması kararı alındı. Bu nedenle Paskalya, Gregoryen Takvimi'ne göre 22 Mart ile 25 Nisan arasındaki Pazar günlerinden birine denk gelir. Doğu Ortodoks Kiliseleri, [[Jülyen Takvimi]]'ni temel aldıkları için kutlamalar genellikle [[Protestanlık|Protestan]] ve [[Katolik]] kiliselerinden sonra gerçekleşir. Ayrıca yine Ortodoks kiliselerinde Paskalya'nın Yahudi [[Pesah]] Bayramı ile aynı güne denk 'gelmemesine' dikkat edilir.<ref name=Britannica/>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Paskalya" sayfasından alınmıştır