Mustafa Necati: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Tarih bağlantısı düzenleme
33. satır:
|imza =
}}
'''Mustafa Necati Uğural''' (d. [[1894]], [[İzmir]] - ö. 1 Ocak [[1929]], [[Ankara]]), Türk siyasetçi, avukat, öğretmen.
 
[[Mustafa Kemal Atatürk|Atatürk]]’ün yakın düşünce ve mesai arkadaşlarından, [[Kuva-yi Milliye]] hareketinde yer almış, [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]]’nin ilk üç döneminde milletvekilliği, [[1923 Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi|Mübadele]] esnasında [[Türkiye Cumhuriyeti Bayındırlık ve İskân Bakanlığı|Bayındırlık ve İskan Bakanlığı]], [[1924 Anayasası]]’nın yürürlüğe konulduğu sırada [[Adalet Bakanlığı]], [[Tevhidi Tedrisat]] sürecinde ve [[Harf Devrimi]] esnasında [[Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı]] yapmış siyasetçidir. Özellikle Millî Eğitim Bakanlığı döneminde ([[20 Aralık]] [[1925]] - 1 Ocak [[1929]]) yaptığı hizmetleri ile hatırlanır. Necatibey Eğitim Fakültesi’ne adı verilmiştir. [[Altay SK|Altay Spor Kulübü]]’nün kurucularındandır.<ref>{{Web kaynağı | başlık = Altay’ın kurucuları kimlerdir | url = http://www.universitelialtaylilar.com/site/tag/altayin-kuruculari-kimlerdir | website = .universitelialtaylilar.com | erişimtarihi = 26 Kasım 2015 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160221194257/http://www.universitelialtaylilar.com/site/tag/altayin-kuruculari-kimlerdir | arşivtarihi = 21 Şubat 2016 | ölüurl = yes }}</ref>
 
== Yaşamı ==
42. satır:
 
=== I. Dünya Savaşı yılları ve İzmir’in İşgali ===
Mustafa Necai Bey, [[I. Dünya Savaşı]] yıllarında İzmir’de avukatlık, eğitimcilik, gazetecilik yaptı. [[1915]] yılında arkadaşı [[Hüseyin Vasıf Çınar|Hüseyin Vasıf Bey]] ile Özel Şark İdadisi adlı bir okul kurdu; bu okulda müdürlük ve edebiyat öğretmenliği yaptı.
 
Kısa bir süre Aydın-Kasaba Demiryolları’nda hukuk müşavirliği yapmış olan Mustafa Necati Bey, savaştan sonra itilaf devletlerince işlerine son verilen demiryolu işçilerinin haklarını savunmak, savaştan dönen işsiz yedek-subayların sıkıntılarını gidermek için çalışmalar yaptı. İzmir Türk Ocağı’nın aktif bir üyesi oldu ve spor kolu çalışmalarını yürüttü. [[Altay SK|Altay Spor Kulübü]]’nün kurucuları arasında yer aldı. Yaklaşmakta olan işgal tehlikesine karşı demiryolu işçileri, işsiz yedek-subaylar ve sporcu gençlerle olan ilişkisini kullanarak önlemler almaya, direniş örgütlemeye çalıştı. İzmir’in işgali üzerine [[İstanbul]]’a kaçarak amcasının kızı ve nişanlısı [[Halide Nusret Zorlutuna|Halide Nusret Hanım’ın]] evine sığındı.<ref name=arikan>{{Web kaynağı | soyadı1 = Arıkan | ad1 = Zeki | başlık = Millî Mücadelenin Bir Öncüsü: Mustafa Necati | url = http://web.deu.edu.tr/ataturkilkeleri/pdf/1.ciltsayi2/c1_s2_zeki_arikan.pdf | erişimtarihi = 26 Kasım 2015 | ref = Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, Cilt 1, Sayı 2 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20120114200822/http://web.deu.edu.tr/ataturkilkeleri/pdf/1.ciltsayi2/c1_s2_zeki_arikan.pdf | arşivtarihi = 14 Ocak 2012 | ölüurl = no }}</ref>
 
=== Balıkesir günleri ===
[[İzmir’in işgali]] üzerine İstanbul’a giden Mustafa Necati Bey, İçişleri Bakanlığı’nda görev aldı ve [[Balıkesir]]’e atandı. Şehre vardıktan sonra görevinden istifa etti ve Balıkesir’de kaldığı 7 ay boyunca millî mücadele hareketine hizmet için çok yoğun çalıştı. Kuvayi Milliye kumandanı olarak Yunanlar ve [[Ahmet Anzavur]] kuvvetlerine karşı yürütülen mücadelede yararlılıklar gösterdi. [[Hüseyin Vasıf Çınar|Hüseyin Vasıf]] ve [[Esat Çınar|Mehmet Esat]] kardeşlerle ile birlikte "''İzmir’e Doğru''" adlı bir gazete çıkardı. Millî hareketin yayın organı olan ve 74 sayı çıkan bu gazetede millî duyguları geliştirici yayınlar yaptı. Balıkesir’de kaldığı sürede bir gençlik ve spor kulübü olan Balıkesir İdman Yurdu’nu kurdu. Bu dönemde herhangi bir dava alıp takip etme fırsatı olmasa da bir avukatlık bürosu açtı. Şehirde faaliyet gösteren 11 avukattan birisi olarak 1920’nin Ocak ayında kurulan baronun yönetim kurulunda yer aldı. 29 Nisan [[1920]] günü Saruhan milletvekili olarak TBMM’ne katılmak üzere şehirden ayrıldı.
 
=== TBMM 1. Dönem Milletvekili ve İstiklal Mahkemeleri ===
60. satır:
 
=== Adliye Vekilliği ===
Mustafa Necati Bey, 6 Mart [[1924]]’te1924’te kurulan 2. Hükûmet’te adliye bakanı olarak yer aldı. Bakanlığı döneminde şer’î mahkemeler kaldırılmıştır.
 
=== Muallimler Birliği Genel Başkanlığı ===
[[24 Ağustos]] [[1924]] tarihinde "Türk Muallimler Birliği” (Türk Öğretmenler Örgütü) genel başkanı olarak seçildi. Millî Eğitim Bakanı olarak atandığında genel birlik başkanı idi.
 
=== Millî Eğitim Bakanlığı ===
78. satır:
 
== Ölümü ==
Resmî kayıtlarda Mustafa Necati Bey’in Millet Mektepleri’nin açıldığı 1 Ocak [[1929]] tarihinde apandisit patlaması sonucu Ankara Numune Hastahanesi’nde öldüğü belirtilmiştir. Ölümü üzerine arkadaşı Cumhurbaşkanı Atatürk’ün çok etkilenip ağladığı, ilk olarak [[Falih Rıfkı Atay]]’ın 1968’de yayınladığı Çankaya kitabında [[sayfa 396]] anlatılır.
 
Cenazesi 2 Ocak 1929’da resmî törenle Ankara’da Cebeci Mezarlığı’na gömüldü ve Millî Eğitim Bakanlığına bir müddet Başvekil [[İsmet İnönü]] vekâlet etti.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Mustafa_Necati" sayfasından alınmıştır