İndira Gandi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
LuCKY (mesaj | katkılar)
k →‎Siyasi kariyeri: Yazım hatası düzeltildi: içerde → içeride AWB ile
düzeltme, değiştirildi: 19 Kasım → 19 Kasım (2), 1917 → 1917 (6) AWB ile
28. satır:
| imza =Indira-Gandhi-Signature-Transparent.png
}}
'''İndira Priyadarşini Gandhi''' (d. [[19 Kasım]] [[1917]], [[Allahabad]], [[Britanya Hindistanı]] – ö. [[31 Ekim]] [[1984]], [[Yeni Delhi]], [[Hindistan]]), [[Hindistan]]'da 2 defa (1966-77, 1980-84) başbakanlık yapmış politikacı. Hindistan tarihindeki tek kadın başbakan olan Gandhi, ayrıca en uzun süre görev yapan ikinci başbakandır.
 
==Yaşamı==
[[Mahatma Gandhi]] ile herhangi bir akrabalığı olmayan İndira Gandhi, Kongre Partisi başkanı Motilal Nehru'nun torunu, Bağımsız Hindistan'ın ilk başbakanı olan milliyetçi önder [[Cavaharlal Nehru]]'nun tek çocuğudur. Gandhi, [[Batı Bengal]]'deki [[Visva-Bharati Üniversitesi]] ve [[Oxford Üniversitesi]]'nde öğrenim gördü. 1942'de, Oxford'da tanıştığı bir [[Parsiler|Parsi]] öğrenci olan, [[Hindistan Ulusal Kongresi]]'nin (INC, Kongre Partisi) üyesi [[Feroze Gandhi]] (ö. 1960) ile evlendi. [[Rajiv Gandhi|Rajiv]]([[1944]]) ve [[Sanjah Gandi|Sanjay]] ([[1946]]) isimli iki oğlu oldu.
 
===Siyasi kariyeri===
46. satır:
1972 seçimlerinde yenilgiye uğrayan sosyalist muhalefet Gandhi'yi seçim yasalarını çiğnemekle suçlayarak mahkemeye verdi. Allahabad Yüksek Mahkemesi'nin Haziran 1975'te aleyhinde karar vermesi üzerine Parlamento'daki koltuğunu yitirme tehlikesiyle karşı karşıya kalan Gandhi, olağanüstü durum ilan ederek siyasi muhaliflerini tutuklattı ve kişisel özgürlükleri kısıtlayan bir dizi yasa çıkardı
 
Oğlu Sanjay'ın "halk otomobili" girişiminin başarısızlığıa uğraması, doğum kontrolü uygulamasının halkın kısırlaştırılması olarak algılanması{{Kaynak belirt}} Gandhi'yi [[1977]]'de erken seçime gitmeye zorladı. Canata Partisi'nin (JD) çevresinde toplanan, Morarci Desai'nin yönetimindeki muhalefetin Mart 1977 genel seçimlerini kazanması olağanüstü duruma son verdi. [[Morarci Desai]] de başbakan oldu.
[[Dosya:Indira and Nixon.JPG|thumb|sol|[[Richard Nixon]] ve İndira Gandhi (1971)]]
1978 başlarında Kongre Partisi'nden ayrılarak Hindistan Ulusal Kongresi-İndira (INC-I) adıyla yeni bir parti kurdu. Başbakanlığı sırasında görevini kötüye kullanmakla suçlanarak hakkında dava açılmasına karşın, Kasım 1978'de milletvekili seçilmeyi başardı. Ama bir ay sonra, milletvekillerinin kararıyla Parlamento'dan uzaklaştırıldı ve bir hafta hapiste tutuldu.
54. satır:
Sancay Gandhi'nin Haziran 1980'de bir uçak kazasında ölmesinden sonra ortaya çıkan siyasi tartışmalara karşın hükûmet üzerindeki denetimini sürdüren Gandhi, Hindistan'ın [[Üçüncü Dünya]]'daki önderlik konumunu güçlendirmeye çalıştı. Aynı dönemde içeride Hindistan'ın siyasi bütünlüğüne yönelik ayaklanmalar ve şiddet eylemleriyle karşı karşıya kaldı. Bazı eyaletler merkezi yönetim karşısında yetkilerini artırmaya çalışırken, başta [[Sih]]ler olmak üzere çeşitli gruplar da özerklik elde etme amacıyla şiddete başvurmaya başladı. Hindistan birliklerinin Haziran 1984'te Sihlerin kutsal tağınağı olan [[Amritsar]]'daki [[Altın Tapınak]]'a (Harimandir) saldırmasıyla karışıklıklar doruğuna çıktı. Bu saldırı sırasında 500'e yakın Sih yaşamını yitirdi.
 
Gandhi, bu olaydan beş ay sonra başbakanlık konutunun bahçesinde, kişisel koruması olan iki Sih'in açtığı yaylım ateşiyle vurularak öldürüldü. Ölümünden sonra oğlu [[Rajiv Gandhi]] başbakan olmuştur. Rajiv'in [[1991]]'de suikaste kurban gitmesi üzerine parti yönetimini gelini [[Sonya Gandhi]] üstlenmiştir.
 
==Kaynakça==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/İndira_Gandi" sayfasından alınmıştır