Jacobo Arbenz Guzmán: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
→Başkanlık dönemi ve darbe: düzeltme AWB ile |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Tarih bağlantısı düzenleme |
||
63. satır:
| website =
}}
Albay '''Jacobo Arbenz Guzmán''' (
== Başkanlıktan önceki yaşamı ==
85. satır:
1952 yılında [[Guatemala İşçi Partisi]] yasallaştı ve Komünistler sonradan önemli köylü örgütleri ve işçi sendikalarında azınlık olarak önemli derecede nüfuz kazandılar ama hükümetteki politik partiyi geçemediler ve 58 sandalyeli parlamentoda yalnızca 4 sandalye kazanabildiler. Operasyon PBFORTUNE'ün taslağını hazırlayan CIA Arbenz'in potansiyel komünist bağları hakkında kaygılanmaya başlamıştı. UFC yaptığı lobi çalışmalarıyla Arévalo'nun zamanından beri CIA'in reformcu hükümetleri devirmesini istiyordu ama Eisenhower iktidarına kadar [[Beyaz Saray]]'a sözünü geçirememişti. Eisonhower yönetimi 1954 yılında bir önceki sene [[İran]]'daki [[Muhammed Musaddık|Musaddık]] hükümetini devirmek için yapılan gizli operasyonların zafer sarhoşluğunu yaşıyordu. İran'daki darbenin mimarı olan CIA Ajanı [[Kermit Roosevelt]] Bakan Dulles'ı şöyle anlatmıştır: " Endişe verecek derecede coşku doluydu. Gözlerinin içi parıldıyordu ve dev bir kedi gibi hırıldıyordu. Yalnız duyduğundan zevk aldığını değil aynı zamanda kafasında bir şeyler planladığını da açıkça görebiliyordunuz."<ref>Stephen Kinzer, All the Shah's Men: An American Coup and the Roots of Middle East Terror, Wiley, 2003, pg 209</ref> 1954 Şubat'ında CIA operasyon WASHTUB'a başladı. Bu operasyonla Nikaragua'ya sahte bir Sovyet silah deposu gizleyerek Guatemala'nın Moskova ile olan bağlantısını göstermeyi planlamışlardı.<ref>http://www.coha.org/NEW_PRESS_RELEASES/Matt%20Ward/MW_Appendix_A.htm {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20090211051553/http://www.coha.org/NEW_PRESS_RELEASES/Matt%20Ward/MW_Appendix_A.htm |date=11 Şubat 2009 }}, Accessed February 2006</ref>
1954 Mayıs'ında Çek silahları İsveç bandıralı '''''[[Alfhem]]''''' gemisiyle Guatemala'ya vardı. ABD bunun Arbenz'in Sovyet bağlantısının son kanıtı olduğunu iddia etti. Arbenz'i destekleyenler ise Guatemala'nın Batı Avrupa'daki değişik ülkelerden silah alma girişiminde bulunduklarını ve hiçbir yerden karşılık alamayınca Çeklerle anlaştıklarını belirtirler. Arbenz hükûmeti ABD destekli bir işgalin kaçınılmaz olduğuna inanmıştı. Bir süre önce ABD'nin hazırladığı Operasyon PBFORTUNE (''White Papers'', Beyaz Kağıtlar'da denmektedir) detaylı bilgileri açıklamıştı ve aynı yıl içinde [[Karakas]]'ta yapılan [[Amerikan Devletler Örgütü]] (''Organization of American States') <!-- Türkçesi bu mudur? --> birleşiminde ABD'nin eylemlerinin müdaheleyi yönlendirici şeklinde algıladıklarını bildirmişti. ABD yönetimi, hükûmeti devirmek için CIA'in [[Operasyon PBSUCCESS]] kodadı verilen bir darbe örgütlemesini emretmiştir. 27 Haziran
== Darbeden sonraki yaşamı ==
Önce [[Meksika]]'da bir süre kaldıktan sonra ailesiyle birlikte [[İsviçre]]'ye gitti. İsviçre hükûmeti Arbenz'in İsviçre'de ikamet edebilmesi için Guatemala vatandaşlığından vazgeçmesini şart koşunca bunu reddeden Arbenz önce [[Paris]]'e sonra da [[Prag]]'a geçti. Çek resmi görevlileri Arbenz'in ülkelerinde kalmasından pek memnun değillerdi ve 1954'te sattıkları silahların düşük kalitesi nedeniyle geri ödeme isteyip istemeyeceğinden emin değildiler. Yalnızca üç ay sonra [[Moskova]]'ya geçti. Birçok kereler Latin Amerika'ya dönmeyi denedikten sonra 1957 yılında [[Uruguay]]'a gidebilmek için izin alabildi.
1960 yılında [[Küba Devrimi]]'nden sonra [[Fidel Castro]] Arbenz'i [[Küba]]'ya davet etti. Bu daveti hemen kabul eden Arbenz, kısa sürede Castro'nun Küba için seçtiği yoldan hoşnutsuzluk duymaya başladı. 1965 yılında en sevdiği büyük kızı Arabella'nın [[Bogotá]], [[Kolombiya]]'da kendini öldürdüğünü duyunca yıkılan Arbenz, kızının cenaze töreni için verilen izinle Meksika'ya gitti ve sonra da orada kalmasına izin verildi. 27 Ocak
== Ayrıca bakınız ==
| |||