Habib Burgiba: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Tarih bağlantısı düzenleme |
|||
28. satır:
|imza = Signature Habib Bourguiba.svg
}}
'''Habib bin Ali Burgiba''' ({{Dil|dil_adı=e|ar|حبيب بورقيبة}}, d. 3 Ağustos 1903, Munastır - ö. 6 Nisan 2000, Munastır), [[Tunus|Tunus Cumhuriyeti]]'nin kurucusu ve ilk devlet başkanı (
== Yaşamı ==
Tunus Beyi'nin ordusunda görev yapmış bir teğmenin 8 çocuğundan en küçüğüydü. [[Tunus]]'ta [[Arapça]] ve [[İslam]] dini konusunda sağlam bir eğitim gördü, ardından [[Sorbonne]]'da hukuk ve siyaset bilimi okudu. Ülkesine döndükten sonra avukatlık yapmaya başladı. 1934'te bağımsızlık mücadelesine önderlik edebileceğini düşündüğü bazı genç arkadaşlarıyla [[Yeni Düstur Partisi]]'ni kurarak önce partinin genel sekreteri, ardından
Milliyetçilerin 1952-1954 arasında giderek artan şiddet hareketlerine yönelmeleri üzerine, önce baskıcı önlemlere başvuran Fransız yönetimi, yöntemlerinin etkisiz hale gelmesi üzerine Burgiba ile görüşmelere başladı. 20 Mart 1956'da Fransa başbakanı [[Guy Mollet]] ile Tunus'a bağımsızlık verilmesini öngören bir antlaşma imzaladı. 1957'de krallığın kaldırılmasından sonra cumhurbaşkanlığına seçildi.
37. satır:
=== Politik dönemi ===
1959'da, [[İslam]]'ı devletin resmi dini olarak korumakla birlikte bir laikleştirme sürecine girildi. Çok eşliliği yasaklayan, evlilik ve boşanmada hukuki yöntemlerin izlenildiği, dini bağışların kontrol altına alındığı ve (1960) [[Ramazan]] ayında iş yaşamının aksamamasını sağlayan yeni bir anayasayı yürürlüğe koydu. Dış politikada tarafsızlık politikası izlenildi. Bununla birlikte [[Tunus]]'un kültürel ve eğitsel bakımlardan [[Fransa]]'ya yakınlığını sürdürdü. Öte yandan iktidarı boyunca [[Fransa]]'yla iki büyük kriz yaşadı. 1961'de diğer [[Araplar (halk)|Arap]] ülkelerinden gelen baskıların da etkisiyle 1956 antlaşmasıyla Fransa'ya bırakılan Bizerte'nin Tunus'a iade edilmesi talebinin reddedilmesi üzerine başlattığı askeri saldırı ve Fransız direnişi binden fazla Tunuslunun hayatını kaybetmesine neden oldu, Fransızlar
[[Arap Birliği]]'nin kararlarına karşı bağımsız bir tutum takındı. Kendisini "Tunus halkının eğiticisi" ilan eden Burgiba, 1975'te ömür boyu cumhurbaşkanı seçildi.<ref>[http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/Ara.aspx?&ilkTar=01.04.2000&sonTar=30.04.2000&ekYayin=&drpSayfaNo=&araKelime=Habib%20Burgiba&gelismisKelimeAynen=&gelismisKelimeHerhangi=&gelismisKelimeYakin=&gelismisKelimeHaric=&Siralama=RANK%20DESC&SayfaAdet=20&isAdv=true Tunus ağlıyor], Milliyet, 8 Nisan 2000.</ref> Laisist uygulamaları ve Batıcı sosyal reformlarıyla öne çıktı. Nasırcı Arap [[sosyalizm]]inden yana olan Burgiba'nın Düstur Sosyalist Partisi güçlü konumunu sürdürse de, 1980'lerde ülkedeki muhalefet giderek etkili olmaya başladı. 1986'da aldığı ani bir kararla, ardılı olarak seçmiş olduğu Muhammed Mzali'yi başbakanlıktan uzaklaştırarak yerine, Radikal İslamcıları sindiren içişleri bakanı [[Zeynel Abidin Bin Ali]]'yi atadı. Bin Ali, Burgiba'nın ilerleyen yaşının ülkeyi etkin biçimde yönetmesini engellediğini öne sürerek, Kasım 1987'de Burgiba'nın cumhurbaşkanlığını elinden aldı. Ölümüne kadar [[Munastır]]'daki evinde ev hapsinde tutuldu.
| |||