Güney Yemen: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎top: düzeltme AWB ile
düzeltme, değiştirildi: 1967 → 1967 (21), 30 Kasım → 30 Kasım, Kasım → Kasım (2) AWB ile
107. satır:
}}{{Yemen tarihi}}
 
'''Güney Yemen Halk Cumhuriyeti''' ([[1967]]-[[1970]]), sonra '''Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti''' ([[1970]]-[[1990]]), [[1967]]-[[1990]] arasında bugünkü [[Yemen]]'in güneyinde var olmuş sosyalist devlet. 22 Mayıs [[1990]]'da Kuzey Yemen'le birleşerek Yemen Cumhuriyeti adını almıştır.
 
[[1839]]'da [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] hakimiyetinden çıkarak [[Aden]] merkezli bir İngiliz protektorasına dönüşen Güney Yemen'in devamıdır. [[1937]]'den itibaren üzerindeki İngiliz denetimi daha da arttı. İmam Ahmed yönetimindeki Kuzey Yemen'in etkisinin güçlenmeye başladığı 1950'lerde, bağımsızlık yolunu da açmak üzere Güney Yemen'in küçük ve zayıf devletçiklerini bir araya getirme planı gündeme geldi. Daha gelişmiş bir yapıya dayanan Aden'in muhalefetine karşın, [[1963]]'te bu plan doğrultusunda ''Güney Arabistan Federasyonu'' oluşturuldu. İngilizlerin en geç üç yıl içinde bölgeden çekilme kararını açıkladığı [[1965]]'ten sonra [[Mısır]]'dan destek alan Güney Yemen Kurtuluş Cephesi ile daha çok yerel güçlerle ayakta duran Ulusal Kurtuluş Cephesi arasında bir iktidar mücadelesi başladı. Federasyon ordusunun da Ulusal Kurtuluş Cephesi saflarına katılması karşısında, İngilizler [[Kasım]] [[1967]]'de yönetimi bu örgüte bırakarak, Güney Yemen'den çekildiler.
 
[[30 Kasım]] [[1967]]'de Güney Yemen'in bağımsızlığını ilan eden yeni yönetim, Batı'dan gerekli desteği göremeyince [[Sovyetler Birliği|SSCB]] ve [[Çin]] gibi sosyalist ülkelerle yakınlaşma içine girdi. [[Sovyetler Birliği|SSCB]]'den alınan silah yardımı karşılığında [[Sovyetler Birliği|SSCB]] Güney Yemen'de önemli deniz üsleri kazandı. Ulusal Kurtuluş Cephesi de adını Yemen Sosyalist Partisi olarak değiştirerek tek politik güç haline geldi. [[1978]]'de iç çekişmeler sonunda iktidara gelen sertlik yanlısı Abdülfettah İsmail, [[1980]]'de devrilerek [[Sovyetler Birliği]]'ne sürgüne gönderildi. Ardılı olan Ali Nasır Muhammed, bölgesel sorunlarda daha ılımlı politika izleyerek Batı'yla ilişkileri geliştirmeye çalıştı.Ama parti ve devlet kademelerinde süren ayrılıklar, Abdülfettah İsmail [[1985]]'ten sürgünden dönüşüyle yeniden su üstüne çıktı. Taraflar arasındaki açık çatışmayla [[Ocak]] [[1986]]'da patlak veren kısa süreli iç savaşta binlerce kişi yaşamını yitirdi. Abdülfettah İsmail'in ölümünden ve Ali Nasır Muhammed'in Kuzey Yemen'e sığınmasından sonra uzlaştırıcı olarak görülen Haydar Ebubekir Attas başa geçti.
 
'''Birleşme'''; Başlangıçta farklı yönetim sistemleri ve dış politika ittifaklarıyla karşıt konumda bulunan iki Yemen arasındaki yakınlaşma girişimleri 1970'lerin karışık ortamında sonuçsuz kaldı. Bu arada Güney Yemen yönetiminin desteklediği Ulusal Demokratik Cephe'nin Kuzey Yemen'deki eylemleri de ilişkileri bozan önemli bir etken oldu. İki tarafın önemli politika değişikliklerine yöneldiği [[1980]]'lerin ortalarında birleşme konusu ciddi biçimde gündeme geldi. Özellikle [[Irak]] ve [[Ürdün]]'ün girişimleriyle [[1989]]'da hızlanan yumuşama süreci, birleşmeyi öngören bir anayasa tasarısıyla sonuçlandı. İki ülkenin yasama meclislerinin tasarıyı onaylamasının ardından, 22 Mayıs [[1990]]'da birleşik [[Yemen]] Devleti'nin kurulduğu ilan edildi.
 
Güney Yemen 332.970 km² yüzölçümüne sahip 6 idari bölüme ayrılmış bir ülkeydi. Başkenti [[Aden]] olan Güney Yemen'in nüfusu 2.585.484'tü. ([[1990]])
 
{{Devletlere göre sosyalizm}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Güney_Yemen" sayfasından alınmıştır