Carl Gustaf Emil Mannerheim: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎top: düzeltme, değiştirildi: 1944 → 1944 (19) AWB ile
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
k Tarih bağlantısı düzenleme
46. satır:
'''Carl Gustaf Emil Mannerheim''' (4 Haziran 1867 - 27 Ocak 1951), [[Finler|Fin]] asker ve devlet adamı.<ref name="NBF">{{Web kaynağı | url = http://www.kansallisbiografia.fi/english/person/625 | başlık = Mannerheim, Gustaf (1867–1951) | eser = National Biography of Finland | ad = Matti | soyadı = Klinge | erişimtarihi = 21 Nisan 2017 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170303201742/http://www.kansallisbiografia.fi/english/person/625 | arşivtarihi = 3 Mart 2017}}</ref> [[II. Dünya Savaşı]]'nda çok üstün [[Sovyetler Birliği|Sovyet]] güçleri karşısında [[Finlandiya]]'nın savunulmasına başarıyla önderlik etmiş ve 1944-1946 arasında cumhurbaşkanlığı yapmıştır.
 
[[İsveç]] asıllı bir aileden geliyordu. 1889'da [[süvari]] teğmeni olarak Rus ordusuna girdi. Finlandiya o sırada [[Rus Çarlığı]] sınırları içinde yer alıyordu. Mannerheim [[Rus-Japon Savaşı]] (1904-1905) ve [[I. Dünya Savaşı]]'nda kendini göstererek Rus ordusunda korgeneralliğe ve kolordu komutanlığına yükseldi. 1917'de Rusya'da [[Ekim Devrimi]]'nin başlaması üzerine, Rusya'dan bağımsızlığını ilan etmiş olan Finlandiya'ya döndü. Tutucu bir soylu ve monarşi yanlısı olan Mannerheim, [[Fin İç Savaşı]] sırasında Bolşevik karşıtı [[Beyaz Ordu]] kuvvetlerinin komutanlığını üstlendi ([[Ocak]] 1918) ve Almanların da desteğiyle, dört ay süren kanlı bir seferin sonucunda Finlandiyalı Bolşevikleri yenilgiye uğratıp Sovyet kuvvetlerinin ülkeden çıkardı. [[Aralık]] 1918'de Finlandiya kral naibi oldu ve cumhuriyetin ilan edildiği 1919'a değin bu görevde kaldı. Herhangi bir devlet görevi üstlenmediği 1919-1931 arasında gönüllü sağlık ve sosyal yardım kuruluşlarında çalıştı.<ref name="The New York Times Travel – David Binder">{{Haber kaynağı | url=https://www.nytimes.com/1983/10/16/travel/finland-s-heritage-on-parade.html | başlık=Finland's Heritage on parade | tarih=16 Ekim 1983 | erişimtarihi=17 Ağustos 2013 | eser=The New York Times | ad=David | soyadı=Binder}}</ref><ref name="The Western Mail, Vol. 60, No. 3,114 – Perth, Western Australia">{{Web kaynağı | url = http://nla.gov.au/nla.news-article38568179 | başlık = Field Marshal Mannerheim, THE FATHER OF FINLAND | tarih = 15 Kasım 1945 | erişimtarihi = 17 Ağustos 2013 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160424055111/http://nla.gov.au/nla.news-article38568179 | arşivtarihi = 24 Nisan 2016}}</ref>
 
1931'de Ulusal Savunma Konseyi'nin başkanlığına getirilen Mannerheim'ın sekiz yıl süren bu görevi sırasında, [[Sankt-Peterburg|Leningrad]]'ın karşısına düşen [[Karelya Kıstağı]]nı boydan boya geçen ve [[Sovyetler Birliği]]'nden gelebilecek saldırıları önlemek üzere planlanan Mannerheim Hattı'nın yapımını tamamladı. Sovyet birliklerinin [[Aralık]] 1939'da Finlandiya'ya saldırmasının ardından başkomutanlığı üstlenen Mannerheim'ın komutasındaki Finlandiya ordusu sayıca çok üstün kuvvetler karşısında önemli başarılar elde etti. Ama sonunda Finlandiya yenildi ve 1940'ta oldukça ağır bir barış antlaşması imzalamak zorunda kaldı.<ref name="BBC News Europe">{{Haber kaynağı | url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-17292092 | başlık=Finland Country Profile – Timeline | tarih=25 Eylül 2012 | erişimtarihi=17 Ağustos 2013 | eser=BBC News}}</ref>
 
[[Dosya:Hitler Mannerheim.png|thumb|sol|150px|[[Adolf Hitler]]'in Mannerheim'in 75. doğum gününü kutlamak için Finlandiya'yı ziyaret ettiğinde (4 Haziran 1942)]]
54. satır:
[[Dosya:Hitler Mannerheim Ryti.jpg|[[Adolf Hitler]] ile [[Mannerheim]] görüşmesi.|thumb|sol|150px]]
 
Finlandiya [[Haziran]] 1941'de tarihsel olarak Finlandiya'ya ait olduğu öne sürülen bazı toprakları geri almak umuduyla [[Nazi Almanyası]]'yla birlikte [[Sovyetler Birliği]]'ne savaş açtı. [[Haziran]] 1942'de Mareşalliğe yükseltilen Mannerheim'ın komutasındaki birlikler Sovyet ordusunun üstünlüğü ele geçirmesi üzerine savaşın başında istila ettikleri topraklardan geri çekilmek zorunda kaldılar. Mannerheim, Sovyetler Birliği'ni ayrı bir barış antlaşması imzalamaya ikna edebileceği düşüncesiyle [[Ağustos]] 1944'te Finlandiya cumhurbaşkanlığına getirildi. Eylülde Sovyetler Birliği'yle ateşkes imzalandı. Ama ateşkesten sonra yapılan barış antlaşmasıyla, Finlandiya Sovyetler Birliği'ne 1940'taki barış antlaşmasıyla verdiğinden çok daha fazla ödün vermek zorunda kaldı.
 
Carl Gustaf Emil Mannerheim, 4 Mart 1946'da sağlık nedeniyle cumhurbaşkanlığından istifa etti. 1946 yılı Haziran ayında, bir perfore peptik ülser nedeniyle ameliyat edildi ve aynı yılın Ekim ayında duodenal [[Ülser]] tanısı kondu. Hayatının geri kalanında İsviçre'nin Valmont kasabası Mannerheim'ın ana ikameti oldu. Aynı zamanda [[İsveç]], [[Fransa]] ve [[İtalya]]'yı ziyaret etti. Mannerheim'ın Ocak 1951'de ölümcül bir mide krizi vardı. Carl Gustaf Emil Mannerheim [[Lozan]]'da, İsviçre Kanton Hastanesi'nde 27 Ocak 1951 tarihinde öldü. Tam bir askeri onur ile bir devlet cenaze töreni yapılarak Helsinki Hietaniemi Mezarlığı'na 4 Şubat 1951 tarihinde gömüldü ve bugün Finlandiya'nın en büyük devlet adamı olarak saygınlığını korumaktadır.