Yeni Sinagog (Berlin): Revizyonlar arasındaki fark

| inşaat_başlangıç_yılı = [[1856]]

| inşaat_tamamlanma_yılı = [[1866]]

'''Neue Sinagogu''' ("Yeni Sinagog") [[1856]]-[[1866]] yılları arasında inşa edilmiş, [[Berlin]] [[Yahudiler|Yahudi]] cemaatinin ana sinagogudur. Magribi stiliyle [[El Hamra Sarayı]]na benzeyen bu yapı 19. yüzyılın ikinci yarısının önemli mimari eserlerindendir.

Tasarısını [[Eduard Knoblauch]]'un yaptığı bu binanın imar sorumluluğunu Knoblauch hastalanınca [[Friedrich August Stüler]] devraldı. Sinagogun [[1866]]'daki açılışına Kont [[Otto von Bismarck]]'ın yanı sıra [[Prusya]] Başbakanı da yer aldı. [[II. Dünya Savaşı]]'ndan önce ve savaş süresince hasar görünce sinagogun bazı bölümleri yıkılıp baştan inşa edilmek zorunda kaldı. Giriş kapısı, kubbe, kuleler ve binanın arkasındaki birkaç oda sinagog'un yeniden inşa edilen yerleridir.

Neue Sinagogu, başta doğudan gelen göçler olmak üzere şehirde artan Yahudi nüfusuna hizmet vermek için inşa edildi. 3000 koltuklu bu sinagog [[Almanya]]'da zamanının en büyük sinagoguydu. [[1930]]'da [[Albert Einstein]]'ın da katıldığı keman konserlerine sahne oldu. [[Org]] ve koro grubuyla hizmet veren sinagog cemaatin dini açıdan liberal atılımların olduğunu göstermektedir.<ref>Rebiger, 26</ref>

[[9 Kasım]] [[1938]]'de [[Kristal Gece]] olarak da bilinen gecede Neue Sinagogu ateşe verildi. [[10 Kasım]] sabahı sinagogun bulunduğu mahalde görev yapan polis memuru [[Otto Bellgardt]] Nazi kalabalığını dağıttı. Binanın tarihi değeri yüzünden koruyacağını söyleyen Bellgradt silahını çekip kanunlar çerçevesinde kullanmaktan çekinmeyeceğini söyledi. Bu durum itfaiyenin bölgeye gelip yangını söndürmesine olanak sağladı.<ref>Scheer, 77</ref> Polis memuru Bellgardt'ın üssü olan bölge sorumlusu Kıdemli Çavuş Wilhelm Krützfeld bu durum karşısında polis memurunu korudu. Berlin polis komiseri [[Wolf-Heinrich Graf von Helldorf|Graf Helldorf]] Krützfeld'i sözlü olarak kınadı ve Krützfeld yanlışlıkla<ref>Knobloch, passim and United States Holocaust Memorial Museum</ref> Neue Sinagogu'nun kurtarıcısı olarak etiketlendi.<ref>Scheer, 78. Scheer explains that Heinz Knobloch popularised, that Wilhelm Krützfeld rescued the New Synagogue. Knobloch learned about the rescue by the report of an eyewitness, the late Hans Hirschberg. In 1938 still being a boy and the son of the tailor Siegmund Hirschberg, he later recalled that, his father and the police officer, being one of the tailor's clients and whom Hans assumed to be the head of the police precinct, got into a conversation, while the same police officer was supervising the work of the fire brigade, about their common wartime experiences in the same sector of the front. So when Knobloch researched for his book ''Der beherzte Reviervorsteher'' about the rescue of the New Synagogue, he figured out who was the head of the precinct, which was Krützfeld. But Krützfeld was never conscripted in WWI. But after Knobloch's book appeared another neighbour, Inge Held, Hirschberg and his sister in Israel confirmed that the rescuer was Otto Bellgardt. However, it is difficult to do away with the urban myth about Krützfeld being the rescuer.</ref>

[[Rykestrasse Sinagogu]] gibi Neue Sinagogu da [[1940]]'a kadar hizmet verdi. 1940'ta bu iki sinagog [[Wehrmacht]] tarafından ele geçirilip [[II. Dünya Savaşı]]nda depo olarak kullanıldı. [[22 Kasım]] [[1943]]'te [[Müttefik Devletler]]ce yapılan hava saldırılarında ağır hasar gören sinagog [[1958]]'de ön bölüm hariç yıkıldı. Sinagogun yeniden inşası [[Berlin Duvarı]]'nın [[1989]]'da yıkılmasından sonra başladı. [[1988]]'den [[1993]]'e kadar ön cepheden arta kalanlar ve arkadaki "Centrum Judaicum" ("Yahudi Merkezi") adı altında restore edildi. [[1995]]'te sinagog kısmen hayata geçirildi fakat 19.yy'daki ihtişamını bulamadı.