Hüseyin Vasıf Çınar: Revizyonlar arasındaki fark

'''Hüseyin Vasıf Çınar''' ([[1896]], [[Kandiye]] - 2 Haziran [[1935]], [[Moskova]]) Türk öğretmen, gazeteci, siyasetçi, diplomat.

[[1896]] yılında [[Kandiye]]’de dünyaya geldi.<ref>{{Kaynak | url = http://www.turkishstudies.net/sayilar/sayi7/23%20KAYA%20Erol.pdf | başlık = Milli Mücadele’de İzmir’e Doğru Gazetesi | yazar = Erol Kaya | yayımcı = Turkish Studies | cilt = 3 | sayı = 7 | tarih = Kış 2008 | erişimtarihi = 2 Eylül 2014}}</ref> [[Bedirhanîler]]’den Kaymakam Abdullah Hulusi Bey'in oğludur.<ref>{{Kaynak | url = http://kutuphane.tbmm.gov.tr:8088/2007/200703844.pdf | başlık = Kart Kurt Sesleri | yazar = Mahmut Çetin | erişimtarihi = 2 Eylül 2014}}</ref> Lise öğrenimini 1910 yılında İzmir İdadisi'nde (Lise) tamamladı. Yükseköğrenim için [[İstanbul]]’a gitti ve [[İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi|İstanbul Hukuk Mektebi]]’nde okudu. Savaş nedeniyle yarım kalan hukuk öğrenimini İzmir’in işgalinden az önce yeniden İstanbul’a gelerek [[1916]]’da1916’da tamamladı.

[[Mustafa Necati Uğural|Mustafa Necati Bey]] ile birlikte [[1915]] yılında kurdukları Özel Şark Mektebi İdadisi'nde yöneticilik ve tarih öğretmenliği yaparak meslek yaşamına başladı. Burada 3 yıl görev yaptı. Lisede spor yapmaya teşvik ettiği gençlerle [[Altay SK|Altay Spor Kulübü]]’nün kurulmasına önayak oldu. [[Türk Ocakları|İzmir Türk Ocağı]]’nın aktif bir üyesi oldu.

Hüseyin Vasıf Bey’in millî mücadeleye verdiği desteğin en önemlisi, Balıkesir’de bulunduğu dönemde '''İzmir’e Doğru Gazetesi'''’ni çıkarmasıdır. Millî mücadele basınında seçkin bir yeri olan İzmir'e Doğru gazetesinin sahibi olan Hüseyin Vasıf, burada ateşli makaleler yazdı. ''“Ulusal Kurtuluş Hareketinin Destekçisi ve Yürütücüsüdür”'' alt başlığı ile çıkan gazeten yazı işleri müdürü kardeşi [[Esat Çınar|Mehmet Esat]], başyazarı arkadaşı [[Mustafa Necati Uğural|Mustafa Necati]] idi. Yayına başladığı [[16 Kasım]] [[1919]]’dan1919’dan itibaren haftada iki gün, Ocak 1920’den sonra haftada üç gün çıkan gazete, 74 sayı boyunca yayın hayatına devam etti.

Balıkesir’in işgali üzerine gazetenin yayını sona ermesinin ardından Hüseyin Vasıf şehirden ayrıldı; Maarif Vekaleti Özel Kalem Müdürlüğü’ne atandı.<ref>{{Kaynak | url = http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=DergiIcerik&IcerikNo=277 | başlık = Cumhuriyet Dönemi Devlet Adamlarından Vasıf Çınar | yazar = Doç. Dr. Tülay Alim Baran | yayımcı = Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi | cilt = 17 | sayı = 49 | tarih = Mart 2001 | erişimtarihi = 2 Eylül 2014}}</ref> İzmir, Yunan işgalinden kurtulduktan sonra İzmir Maarif Müdürlüğü'ne atandı ([[1922]]).

Hüseyin Vasıf Bey, İzmir Maarif Müdürü iken TBMM 2. dönem milletvekilliği için seçimlere katıldı ve [[1923]] yılında Saruhan milletvekili olarak meclise girdi. [[Cumhuriyetin İlanı]] ve [[Hilafetin Kaldırılması]] tartışmalarında parlamentoda etkili bir milletvekili oldu. Mecliste saltanat ve cumhuriyet tartışmalarının geride bırakılmasının ardından [[İstiklal Mahkemeleri]] içinde yer aldı. İstiklâl Mahkemesi savcısı olarak görev yaptı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=1043 | başlık = Hüseyin Vasıf Çınar | erişimtarihi = 2 Eylül 2014 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140903104229/http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=1043 | arşivtarihi = 3 Eylül 2014 | ölüurl = no }}</ref>

Hüseyin Vasıf Bey, öğretimde mektep-medrese ikiliğini ortadan kaldırmak üzere öğretimin birleştirilmesi kanunu (Tevhid-i Tedrisat) için 50 arkadaşı ile birlikte önerge verdi. 3 Mart [[1924]]’te1924’te teklifin kabul edilmesinden 3 gün sonra Millî Eğitim Bakanı olarak atandı. 8 aylık bakanlığı sırasında Tevhid-i tedrisat’ı uygulamaya geçirdi; medreseler kapatıldı, okullar laikleştirildi, öğretmen okullarının sayısının arttırılmasına başlandı, yabancı uzmanlar getirtilip eğitimin planlanlanması konusu ele alındı. Özellikle dünyanın en büyük eğitimcisi sayılan [[John Dewey]] çağrılmış ve bir rapor hazırlatılmıştı. Yaptığı radikal uygulamalar tutucu çevrelerin eleştirilerine neden olunca [[21 Kasım]] [[1924]] tarihinde bakanlıktan istifa etti.

16 Haziran[[1925]]Haziran1925 günü [[Prag]] Elçisi olarak atandı. Türkiye Cumhuriyeti’nin [[Çekoslovakya]]’daki ilk elçisi oldu.

2 yıl Prag’da görev yaptıktan sonra [[11 Aralık]] [[1927]]’de1927’de [[Budapeşte]] Elçisi olarak atandı, bir yıl bu görevde kaldı.

[[3 Kasım]] [[1928]] günü [[Moskova]] Büyükelçisi olarak atandı ancak bu görevde sadece 3 ay kalabildi. Millî Eğitim Bakanlığı yapmakta olan yakın arkadaşı [[Mustafa Necati Uğural|Mustafa Necati Bey]]’in ani ölümü üzerine boşalan İzmir milletvekilliğine seçildi ve ikinci kez millî eğitim bakanı olarak atandı.

Hüseyin Vasıf Bey, [[1932]] yılında Millî Eğitim Bakanlığı’ndan tekrar ayrılıp dışişleri bünyesinde çalışmaya başladı; bakanlık tarafından İtalya Büyükelçisi olarak görevlendirildi. 28 Mayıs [[1931]]’de1931’de başladığı [[Roma]]’daki görevinden Moskova’ya atanması nedeniyle ayrıldı. [[10 Eylül]] [[1934]] günü Moskova’daki görevine başladı. Bu göreve ek olarak [[Litvanya]] yanında Türkiye’yi ortaelçi olarak temsil etti.

[[Soyadı Kanunu]] çıktığında Cumhurbaşkanı [[Mustafa Kemal Atatürk]], "''Çınar gibi dallı budaklı bir aileye mensup olmasından ötürü''" kendisine Çınar soyadını verdi.<ref>{{Web kaynağı | url = http://yenisafak.com.tr/arsiv/1999/aralik/23/tkivanc.html | başlık = Büyük Sır | yazar = Taha Kıvanç | yayımcı = [[Yeni Şafak]] | tarih = 23 Aralık 1999 | erişimtarihi = 2 Eylül 2014 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20121217021227/http://yenisafak.com.tr/arsiv/1999/aralik/23/tkivanc.html | arşivtarihi = 17 Aralık 2012 | ölüurl = no }}</ref> Ani bir hastalık sonucu 2 Haziran [[1935]] günü [[Moskova]]'da hayatını kaybetti, cenazesi [[Ankara]]’ya getirilercek Cebeci Mezarlığı'na defnedildi.