Aspirin: Revizyonlar arasındaki fark

Aspirinin ortaya çıkması, [[kimyager]] [[Felix Hoffmann]]'ın [[1897]]’de1897’de saf asetilsalisilik asit (ASA) üretmesiyle mümkün olmuştur. ASA, ağrı kesici ve ateş düşürücü olarak kullanılan Aspirinin etken maddesidir. Kaynağı ise dünyanın her yerinde yetişen [[söğüt]] ağacıdır.

ASAnın kalp krizini, felci, bazı kanser türlerini önleyici etkisi kanıtlanmıştır. [[Bayer]]’in kimyagerlerinden Dr. Felix Hoffmann, [[10 Ağustos]] [[1897]] tarihinde salisilik asidi asetik asit ile sentezleyerek saf asetilsalisilik asidi üretmeyi başardıktan 11 gün sonra aynı yolla diasetilmorfini sentezlemiş ve [[eroin]]i bulmuştur. Kuru öksürük ve [[verem]]in tedavisinde kullanılan eroine büyük ümit bağlanmıştı. Aynı zamanda [[I. Dünya Savaşı]]’nda ağır yaralı hastalara ağrı kesici olarak verilmiştir. [[Morfin]] bağımlılarını kurtarmak için fayda sağlayabileceği ileri sürülmüştür. Ancak eroinin kendisinin bağımlılık yapan çok ciddi bir uyuşturucu olduğu anlaşılınca, 1930’lu yılların başında adı ilaç listelerinden silinmiştir.

1950’lerden sonra bu ilacın kalp krizi ve felç riskini azaltabileceği yönünde fikirler ortaya atılıyordu. [[1971]]’de1971’de [[İngilizler|İngiliz]] [[farmakolog]] Sir [[John R. Vane]]’nin, ASA’nın insan metabolizmasındaki ağrıyı nasıl durdurduğunu belirlemesi, Hoffmann’dan sonraki en büyük adımdır. O güne kadar maddenin etkisi biliniyor, yeni etki alanlarına ulaşılıyor ancak bu etkiyi nasıl ve hangi süreçle yaptığı bilinmiyordu. Bu buluşsu Vane’ye [[1982]] yılında [[Nobel Tıp Ödülü]]’nü kazandırdı.

[[Kanadalılar|Kanadalı]] [[nöroloji]] profesörü Henry J. M. Barnett, ASA’nın yüksek dozlarla beyindeki geçici dolaşım rahatsızlıklarını, ikinci felç geçirmeyi ve felç sebebiyle ölüm riskini önemli ölçüde azalttığını kanıtladı. [[1985]]’te1985’te [[Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi]]’nden (FDA) Margaret Heckler, kalp krizi geçiren kişilerin bu ilacı her gün düzenli almaları halinde ikinci kriz ihtimalinin %20 gerilediğini açıkladı. Yine Amerika’da 22,000 sağlıklı doktoru kapsayan kontrollü bir araştırmada, ilaç kullanımının kalp krizi riskini %44 oranında gerilettiği ortaya kondu. [[Newsweek]] Dergisi, araştırma sonuçlarını 8 Şubat [[1998]] tarihli sayısında kapak dosyası yaptı. [[1996]]’da1996’da FDA, ilacın [[akut]] kalp krizi kuşkusu içindeki kişilerde tercih edilmesini tavsiye etti.

ASA, çok sayıdaki kadını ilk hamileliklerinde tehdit eden, prematüre ve ölü doğumlara sebep olan ‘preeklempsi’yi önlemede de yardımcı özelliği açıklanan tek ilaçtır. [[Diyabet]]in geç dönemlerinde varlığını hissettiren, [[göz]]ün retina tabakasındaki ve [[böbrek]]lerdeki [[kılcal damar]] tıkanıklıklarında da etkindir. [[Kalın bağırsak]] (kolon) kanserini önlemede de etkili olduğu, [[1988]]’de1988’de [[Avustralyalılar|Avustralyalı]] [[Epidemiyoloji]] Profesörü Gabriel A. Kune tarafından yapılan bir araştırmadaki genel nüfus istatistiklerine göre, ilacın düzenli içicilerinde söz konusu kanser riskinin %40’ların altına gerilediğinin fark edilmesiyle kanıtlanmıştır. Amerikan Kanser Derneği’nce yapılan araştırmalarda, Kune’nin bulguları doğrulanmıştır.

[[Antik Mısır]]lılar ise ağrıyı gidermede [[mersin ağacı]] yapraklarını kullanmıştır. Bu ağacın yapraklarında da salisilik asit bulunduğu ispatlanmıştır. Edward Stone [[1763]]'te, söğüt kabuklarını kurutup toz hâline getirerek ürettiği maddenin ateşli hastalarda faydalı olduğunu belirliyor ve Londra Kraliyet Cemiyeti’ne bildiriyor. Maddeyi su ve çay gibi sıvılarda eriterek hastalara veriyor.