Mustafa Sagir: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎top: düzeltme AWB ile
→‎top: düzeltme AWB ile
1. satır:
'''Mustafa Sagir''' (1877 - 24 Mayıs 1921), Hint asıllı İngiliz casusu.
 
Osmanlı şehzadelerinden [[Abdülmecid Efendi|Veliaht Abdülmecid Efendi]]'nin [[12 Haziran]] [[1919]] tarihinde [[Vahdettin|Padişah Vahdettin]]'e [[İtilaf Devletleri]] ile yapılan anlaşmanın memleketin ''idam fermanı'' olduğuna dair mektup göndermesi üzerine İngiliz İstihbaratı önce Abdülmecid Efendi ile görüştü. Bunu yeterli görmeyerek Mustafa Sagir'i şehzadeler ve Osmanlı paşaları arasında İngiliz düşmanlığı yapıp yapmadıkları ve ''Kemalist milliyetçiler'' ile ilişikleri bulunup bulunmadığı konusunun araştırması için görevlendirdi. Sagir, Veliaht Abdülmecid ile dost oldu, onun oğlu [[Ömer Faruk Osmanoğlu|Şehzade Ömer Faruk]] ile birlikte Anadolu'ya geçti. Bu sırada babasının ''Kemalistlere'' katılmak istediği bilgisini şehzadeden aldı. Bu bilgi İngiliz İstihbaratına, onlardan da Padişah Vahdettin'e gidince Veliaht Abdülmecid Efendi 38 gün göz hapsi cezası aldı.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=DergiIcerik&IcerikNo=101 | başlık = Veliaht Abdülmecit'in Ankara'ya Davet Edilmesi Meselesi | erişimtarihi = 20 Mayıs | erişimyılı = 2008 | yayımcı = Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı 61, Cilt: XXI, Mart 2005 | yıl = 2005 | ay = Mart | yazarlink = Mustafa Oral | ilk = Mustafa | son = Oral | arşivurl = https://web.archive.org/web/20111208031316/http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=DergiIcerik&IcerikNo=101 | arşivtarihi = 8 Aralık 2011 | ölüurl = no }}</ref>
 
[[1921]] yılı başında İstanbul'da [[Türk-Hint Uhuvvet-i İslamiye Cemiyeti]]'ni kurdu. İstanbul'da Milli Mücadele için faaliyet gösteren haber alma teşkilatı [[Karakol Cemiyeti]]'ne girerek [[Ankara Hükümeti]]'ne destek olan ''milliyetçileri'' İngiliz İstihbaratına raporladı. İngilizlerce 17 gün tutuklama gördü. Yaptığı ihbarlar sonucu Karakol Cemiyeti'nin yöneticilerinden Şevket Bey ve [[Mustafa Vasıf Karakol|Kara Vasıf]] (Karakol Örgütünün Kurucusu) Beylerin ve önemli üyelerinden Miralay [[Şevket Galatalı|Galatalı Şevket]] (İstanbul Merkez Komutanı), [[Ali Sait Akbaytogan|Ali Sait Paşa]], [[Refet Paşa]], [[Ali Fethi Okyar]], [[Ali İhsan Paşa]], [[Hacı Mehmet Paşa]] ([[Enver Paşa]]'nın babası) gibi kimselerin İngilizler tarafından tutuklanıp [[Malta]]'ya sürülmesinde katkısının olduğu düşünülmektedir.
 
[[1920]] Aralık ayında [[İnebolu]] ve [[Kastamonu]] üzerinden Ankara'ya geldi. [[Karakol Cemiyeti]]'ne üye olduğu bilinen Hint Müslümanı olması sebebiyle ilgi ile karşılandı ve Ankara'ya geçmesine müsaade edildi.
 
{{Vikikaynak|İstiklal Mahkemesi 583 nolu kararı: Mustafa Sagir hakkında oybirliğiyle, diğer Ferit Cavit ve İzzet hakkında ise oy çokluğuyla alınan idam cezası hükmü (23 Mayıs 1921)}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Mustafa_Sagir" sayfasından alınmıştır