II. Dünya Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile |
düzeltme AWB ile |
||
151. satır:
{{ana|Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı}}
=== Genel sebepler ===
195. satır:
{{ana|Norveç'in istilası}}
[[Dosya:Erich Raeder.jpg|thumb|150px|sol|"Weserübung" Harekâtı'nın sorumlularından [[Büyükamiral]] [[Erich Raeder]]]]
[[Dosya:German cruiser Blücher sinking.jpg|thumb|150px|Alman Kruvazör ''Blücher'', Norveç Ordusu'na ait Oscarsborg Müstahkem Mevkii'nin top ateşi ve torpido saldırısının sonucu batmak üzereyken (
Fransız Başbakanı Reynaud, Parlamentoda gitgide artan gerginliği ve halkoyunda gizli Stuttgart radyosunun (Bu radyo, Almanlarla işbirliği yapan bir Fransız tarafından işletiliyordu. Stuttgart haini olarak adıyla anılan bu Fransız, savaştan sonra yakalanarak kurşuna dizilmiştir) kışkırtıcı yayınlarıyla çoğalan açık hoşnutsuzluğu gidermek için, bekleme politikasını terk ederek, daha dinamik ve haşin bir politikayı denemek istedi. Bu amaçla Londra hükümetini, İsveç çeliğinin Almanya'ya akmasını önlemek için [[Norveç]]'e bir çıkartma yapmaya ikna etti. Ancak Müttefik kuvvetlerden önce davranan Almanlar, 9 Nisan 1940 sabahı [[Norveç]]'e, deniz yolunun güvenliği için de [[Danimarka]]'ya saldırdı. [[Norveç'in istilası]]ndaki stratejik amaçları [[İsveç]]'ten ithal ettikleri demir cevheri yolunun güven altına alınması ve Norveç fiyortlarında denizaltıları için üsler oluşturabilmekti. Danimarka kısa sürede teslim olurken Norveç direnme gösterdi. 10 Haziran 1940'ta Norveç de teslim oldu. Müttefikler'in Norveç'te oynadığı kumar, askeri bir bozgun ve manevi bir yıkılışla sona ererken, Norveç'i de Alman işgali altında esir bir ülke durumuna getirdi. 24 Nisanda Norveç bir hükûmet komiserinin emrine verildi ve Quisling'in başkanlığında bir nasyonal sosyalist hükûmet kuruldu. Meclislerin güvensizliği karşısında Reynaud hükûmeti 9 mayısta, Chamberlain hükûmeti 10 mayısta istifa ettiler. Aynı gün Alman saldırısı beklenmedik bir anda batıya döndü. Reynaud istifasını derhal geri aldı; Chamberlain yerine İngiliz kabinesini Churchill kurdu. Avrupa ve bütün dünya için karanlık ve felaketli günler başlıyordu. [[Belçika]] ise 27 Mayıs'ta teslim oldu.
208. satır:
[[Dosya:Hitler and german-nazi officers staring at french marechal foch statue june25 1940.png|thumb|150px|[[Adolf Hitler|Hitler]] ve generalları, [[Compiegne ormanı]]nda tarihî vagonda ateşkes imzalamadan önce Mareşal [[Ferdinand Foch]]'un heykeline bakarken]]
Fransa'da, Başkan Paul Reynaud, kendisini bekleyen çok zor olaylara karşı koyabilmek için 18 Mayıs'ta Mareşal Philippe Petain'i hükümete davet etmişti. 15 haziranda ise orduda zırhlı birliklerin ısrarla kullanılmasını isteyen General de Gaulle'ü Savaş Bakanlığı Müşteşarlığına tayın etti. Hükümetin değişmesi Fransa'nın kaderini değiştirmedi. [[14 Haziran]] [[1940]]'ta Alman birlikleri Paris'e girdi. Aynı gün hükûmet Bordeaux'a çekildi. Alman askerleri Paris'e girmeden 4 gün önce (10 haziran) İtalya, Birleşik Krallık ve Fransa'ya savaş ilan etti. Bu sırada Alman ordusu Loire yönünde ilerliyor, Maginot hattını geçerek [[İsviçre]] sınırına doğru yürüyordu. Fransa çöküyordu. Reynaud, 16 haziranda istifa etti. Yeni kabineyi Mareşal Petain kurdu ve 17 Haziran'da İspanya aracılığı ile Almanya'dan, Vatikan aracılığı ile de İtalya'dan teslim şartlarını bildirmesini istedi. Bu sırada Münih'te buluşmuş olan Hitler ve Mussolini, Fransa'ya teklif edilecek olan mütareke şartlarını belirliyorlardı. 22 Haziran 1940'ta Fransa ateşkes anlaşmasını Almanya ile imzaladı. Aynı gün Alman orduları Lyon'a girdi. İtalya ile mütareke anlaşmasını 24 Haziran'da Roma'da imzalandı. Alman güçleri kuzey Fransa’yı ve Fransa'nın Atlas Okyanusu kıyılarını işgal etti, Fransa topraklarının üçte ikisi, Alman kontrolüne girdi. İtalyan zırhlı birlikleri de Alpler bölgesinden Fransa'ya girdi. Menton, İtalya'nın kontrolüne girdi. Ayrıca Fransız Somalisi'ndeki Cibuti limanı ve Cibuti-Adis Abela demiryolu üzerinde İtalya'ya tasarruf hakkı tanınıyordu. Fransa bu savaşta 100.000 asker kaybetmiş, sivil halktan 80.000 kurban vermiştir.
240. satır:
Rommel'in birlikleri Batı Çölü'nde 600 km kadar ilerlemişler, fakat Tobruk limanı Britanyalıların elinde kalmıştır. Nisan 1941 ayı içinde Rommel iki kez Tobruk'a yüklenirse de sonuç alamaz.
14 Haziran 1941 gecesi Britanyalı birlikleri ikinci bir taarruza giriştiler. "[[Savaş Baltası Operasyonu]]" kod adlı bu harekâtda Britanyalı birlikleri, Halfaya Geçidi'ne ve Rommel'in merkezdeki garnizonuna saldırırlar. Halfaya Geçidi, her iki tarafın askerleri arasında "Cehennem Geçidi" olarak adlandırılacaktır bundan böyle. Her iki taarruz da Britanyalılar açısından başarısız olur. Harekâtın üçüncü günü başlarken Rommel, tüm birliklerini, Britanyalıların geri çekilme hattını tutmak amacıyla Halfaya Geçidi'nin yanından ileri sürecektir. Bu tırpan hareketi durdurulamayınca İngilizler geri çekilmek zorunda kalırlar.
265. satır:
{{ana|Girit Savaşı}}
II. Dünya Savaşı'nda
Girit Muharebesi dünya tarihindeki en büyük hava indirme operasyonu olarak nitelenmekte olup ve tüm dünyada hava indirme tümenlerinde taktik açıdan öğretilen önemli bir muharebedir. Her ne kadar Müttefikler'in II. Dünya Savaşı'nda yapmış olduğu [[Market Garden Operasyonu]]'nda daha fazla sayıda paraşütçü komando kullanıldıysa da söz konusu operasyon zırhlı birliklerle desteklendiğinden, hava desteği dışında destek olmadan yapılan bu Alman saldırısı en büyük hava indirme operasyonu olarak kabul edilir.
331. satır:
[[Nisan]] [[1942]] sonlarında Japonlar, [[Yeni Gine]]'nin güneydoğusundaki [[Port Moresby]]'de ve [[Solomon Adaları]]nın güneyindeki [[Tulagi]]'de hava üsleri kurarak [[Avustralya]] ve [[Yeni Kaledonya]] arasındaki [[Mercan Denizi]]nin denetimini ele geçirmeye hazırlanıyorlardı.
[[Japonlar]]ın [[Port Moresby]]'yi ele geçirme planını haber alan [[Müttefik Devletler|Müttefikler]] eldeki bütün hava ve deniz kuvvetlerini alarma geçirdiler.Japonların
İki tarafın uçak gemileri 5-
Çok uçak kaybeden Japonlar, hava korumasının yetersizliği ve karadan havalanan Müttefik bombardıman uçaklarının saldırıları karşısında [[Port Moresby]]'ye giden kuvvetlerini Rabaul'de geri çekmek zorunda kaldılar. Zaferle sonuçlanan çarpışmalar boyunca yalnızca uçakları kullanan Müttefik deniz kuvvetleri, hiçbir zaman Japon savaş gemilerine atış menziline girecek kadar yaklaşmadı.
374. satır:
{{Ana|İtalya Cephesi (II. Dünya Savaşı)}}
[[Dosya:Monte Cassino.jpg|thumb|200px|[[Monte Cassino Muharebesi|Monte Cassino]] enkazları]]
[[10 Temmuz]] [[1943]] ve
[[Müttefik Devletler|Müttefikler]], [[Kuzey Afrika]]’daki Alman askeri varlığını ortadan kaldırdıktan sonra İtalya'ya yöneldiler. İtalya'ya bir çıkarma yapılmasından önce [[Sicilya]] adasındaki Alman askeri gücünün de kırılması gerekmişti. İtalya topraklarına Müttefik çıkarması iki noktadan yapılmıştır. General Montgomery’nin 8. Ordusu, Sicilya’dan hareketle dar Messina boğazını geçerek İtalyan çizmesinin parmak ucuna çıkmıştır.
457. satır:
Müttefikler'in planları nisan ayından önce [[Ren Nehri]]'ni geçmeyi öngörmemektedir. Fakat 7 Mart'ta [[Remagen]] yakınında [[Ludendorff Köprüsü]] sağlam olarak ele geçirilince iş değişir. Tam hızla bu köprüden Ren’i geçerler. Bu savaşın gidişatını değiştirecek bir olanaktır. Müttefik tank ve topları, motorize birlikleri, [[Bonn]]'un dolayısıyla [[Ruhr]] sanayi bölgesinin hemen güneyinden bu su kanalını geçmeye başlamıştır.
[[Patton]], 29 Mart [[1945]]'te [[Frankfurt]]'u alır,
== Avrupa'da savaşın sonu ==
464. satır:
[[Dosya:Yalta summit 1945 with Churchill, Roosevelt, Stalin.jpg|sağ|thumb|150px|[[Winston Churchill]], [[Franklin D. Roosevelt]] ve [[Stalin|Joseph Stalin]] 1945'te [[Yalta Konferansı]]'nda.]]
[[Dosya:Wilhelm Keitel Kapitulation.jpg|thumb|150px|Teslim belgesini imzalayan [[Wilhelm Keitel]] (
=== Berlin ===
472. satır:
1945 yılı başlarından itibaren Alman orduları gerek Batı'da Amerikan ve Britanyalı orduları karşısında, gerek Doğu'da Kızıl Ordu karşısında gerilemeye devam etmektedir. Ocak ayında Amerikan birlikleri Arden bölgesini ele geçirirken Kızıl Ordu da Vistül nehrine dayanır.
Mart ayında Müttefik kuvvetler Ren nehrini geçerek Alman topraklarında ilerlerken Kızıl Ordu da ilerlemesini sürdürür. Nisan ayı ise Nazi yönetiminin sonu olmuştur.
== Oder-Neisse Hattı ==
487. satır:
== Nazi Almanyası'nın Teslimiyeti ==
'''Görüntüler''' <br />
495. satır:
[[Dosya:Second world war asia 1943-1945 map de.png|thumb|150px|[[Çin-Japon Savaşı]] ve [[Pasifik Cephesi (İkinci Dünya Savaşı)|Pasifik Cephesi]]]]
[[Dosya:Attack on carrier USS Franklin 19 March 1945.jpg|thumb|sol|150px|[[USS Franklin (CV-13)|USS ''Franklin'']] uçak gemisi 19 Mart [[1945]] sabah saat 07.08'de Japon 5. Hava Filosu 762. Deniz Hava birliğine bağlı [[bombardıman uçağı]] [[Yokosuka P1Y|"Ginga"]] tarafından bombalandı. (2.600 kişilik mürettebattan 762'si öldü ve 265'i yaralandı.)]]
[[Dosya:USS Bunker Hill hit by two Kamikazes.jpg|thumb|150px|[[USS Bunker Hill (CV-17)|USS ''Bunker Hill'']] uçak gemisi 30 saniye içinde iki [[Japon İmparatorluğu|Japon]] [[kamikaze]] tarafından [[Kyūshū]] yakınında
== Japonya'nın Teslimiyeti ==
|