Vikipedi

Üçüncü Harkov Muharebesi: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
→‎Öncesi: düzeltme AWB ile
→‎Öncesi: düzeltme AWB ile
35. satır:
[[Dosya:Bundesarchiv Bild 146-1995-041-23A, Ostfront, Adolf Hitler, Erich v. Manstein.jpg|thumb|200px|Zaporoje'deki Manstein'in karargâhını ziyaret eden [[Adolf Hitler|Hitler]] (''sol''), [[Erich von Manstein|Manstein]] (''orta'') ve [[Wolfram von Richthofen|Richthofen]] (''sağ'')]]
 
1943 yılının başında Alman Ordusu büyük bir krizle karşı karşıya kaldı<ref>Cooper (1978), sf. 451</ref>. [[Sovyetler Birliği|Sovyet]] kuvvetleri Alman [[6. Ordu (Almanya)|6. Ordusu]]'nu [[Stalingrad]]'da kuşatıp etkisiz hale getirdi ve Kış Harekâtını [[Don Nehri]]'ne doğru genişletti<ref name="Glantz95141">Glantz (1995), sf. 141</ref>. 31 Ocak 1943'te 6. Ordu'nun Güney Grubu (Generalfeldmarschall [[Friedrich Paulus]]'un karargâhı dahil), [[2 Şubat]]'ta Kuzey Grubu ([[Generaloberst]] [[Karl Strecker]]'in [[11. Kolordu]] karargâhı dahil) teslim oldu ve yaklaşık 90.000 Alman askeri [[Kızıl Ordu]]'ya esir düştü<ref name="Glantz95141" /><ref>McCarthy & Syron (2002), sf. 177–178</ref>. Stalingrad'da toplam Alman kaybı, esirler hariç, 120.000<ref>McCarthy & Syron (2002), sf. 177</ref> ile 150.000.<ref name="Glantz95141" /> arasındaydı. 1942 yılı boyunca Almanların asker kaybı 3.000.000'u bulmuştu<ref>Megargee (2000), sf. 193</ref> ve 1943 başında Alman Ordusunun [[Doğu Cephesi (II. Dünya Savaşı)|Doğu Cephesi]]'ndeki asker sayısı tam mevcudunun 470.000 altındaydı<ref>Cooper (1978), sf. 451–452</ref>. 23 Ocak 1943 itibarıyla tüm Alman-Sovyet cephesi boyunca savaşa hazır durumdaki Alman tank sayısı 495'ti, ki bunların çoğu eski modellerdi<ref>Cooper (1978), sf. 452</ref>. Karşılaştırılacak olursa, [[Barbarossa Harekâtı]]nın başında Alman Ordusunda 3.300 tank mevcuttu<ref>Cooper (1978), sf. 270</ref>. Stalingrad'daki zaferleriyle cesaretlenen Kızıl Ordu, [[Don Nehri|Don'un]] batısında kalan Alman birliklerini yok etmek amacıyla [[Donets Nehri]]'ne doğru bir taarruz başlattı<ref>McCarthy & Syron (2002), sf. 178</ref><ref>Glantz (1995), sf. 143</ref>.
 
[[2 Şubat]]'ta, Kızıl Ordu [[Belgorod]], [[Harkov]] ve [[Kursk]]'u geri almak amacıyla [[Zvezda Harekâtı]]'nı başlattı<ref>Glantz (1999), sf. 10</ref>. Korgeneral [[Markian Popov]] komutasında organize edilen dört Tank Kolordusu Donets Nehri'ni geçerek Alman hattını deldi ve Alman kuvvetlerinin iç hatlarını tehdit etmeye başladı<ref>Glantz (1995), sf. 143–144</ref>. [[15 Şubat]]'ta, iki yeni Sovyet tank kolordusu [[Güney Ordular Grubu]]'nun ve [[Luftflotte 4|4. Hava Filosunun]] karargâhının bulunduğu ve [[Rostov]]'a giden ana ulaşım hatlarını kontrol eden [[Zaporoje]]'yi tehdit etmeye başladı<ref>Glantz (1995), sf. 144</ref>. Diğer taraftan, [[Adolf Hitler]]'in aksi yöndeki emirlerine rağmen Alman birlikleri Harkov'u boşalttı ve şehir [[16 Şubat]]'ta Kızıl Ordu tarafından ele geçirildi<ref>McCarthy & Syron (2002), sf. 178–179</ref>.
 
[[17 Şubat]]'ta Hitler alelacele [[Erich von Manstein|Manstein]]'in [[Zaporoje]]'deki karargâhına geldi. Manstein, Hitler'e, Harkov'a yapılacak acele bir karşı saldırının sonuçsuz kalacağını ama uzun vadede emrindeki beş tank kolordusuyla aşırı yayılmış Sovyet birliklerinin kanatlarını vurarak şehri yeniden ele geçirebileceğini söyledi<ref>McCarthy & Syron (2002), sf. 179</ref>.
19 Şubat'ta, Sovyet [[Zırhlı savaş aracı|zırhlı]] birlikleri Alman hatlarını yararak şehre yaklaştı. Hitler, Sovyet kuvvetleri, havaalanından sadece <!--Pavlograd--->30&nbsp;km uzaktayken şehirden ayrıldı<ref>Krause & Phillips 2005, sf. 162–163.</ref>. Kötüye giden durum ışığında Hitler, Manstein'a hareket özgürlüğü tanıdı.
 
Alman [[6. Ordu (Almanya)|6. Ordusu]]'nun [[Stalingrad]]'da teslim olması [[Konstantin Rokossovski]] komutasındaki atlı Sovyet ordusunun serbest kalmasını sağladı. Bu ordular <!--[[2. Tank Ordusu (SSCB)|2. Tank Ordusu]]--->2. Tank Ordusu ve <!--[[70. Ordu (SSCB)|70. Ordu]]--->70. Ordu tarafından yeniden donatıldı ve takviye edildi<ref name="Glantz96125">Glantz (1996), sf. 125</ref>. Bu kuvvetler Alman [[Merkez Ordular Grubu]] ile [[Güney Ordular Grubu]]'nun kesiştiği bölgeye yerleştirildi<ref>Glantz (1999), sf. 11</ref>. Sovyetlerce "[[Harkov]] ve Don Havzası operasyonları"<ref name="Glantz95144">Glantz (1996), sf. 124</ref> olarak adlandırılan taarruz, "[[Oryol]] Çıkıntısı" 'ndaki Alman birliklerini kuşatıp yok etmeyi, [[Desna Nehri]]'ni geçerek Merkez Ordular Grubu'nu kuşatıp imha etmeyi amaçlıyordu<ref name="Glantz96125" /> 12 - 15 Şubat arasında başlaması planlanan harekât, intikal problemleri nedeniyle [[Stavka]] (Sovyet Genel Karargâhı) tarafından 25 Şubat'a ertelendi<ref>Glantz (1995), sf. 145</ref>. Bu arada, Sovyet <!--[[60. Ordu (SSCB)|60. Ordu]]--->60. Ordusu Alman [[2. Ordu (Almanya)|2. Ordusu]]'nun 4. Panzer Tümeni'ni [[Kursk]]'tan uzaklaştırırken, Sovyet 13. Ordusu Alman [[2. Panzer Ordusu]]'nun kanadını sararak diğer yana doğru manevra yapmaya zorladı. Bu, iki Alman ordusu arasında 60&nbsp;km'lik bir gedik oluşmasına neden oldu ve bu gedik Rokossovski'nin taarruzuyla kısa sürede genişletildi<ref name="Glantz96128">Glantz (1996), sf. 128</ref>. Sovyet <!--[[14. Ordu (SSCB)|14. Ordu]]--->14. ve <!--[[48. Ordu (SSCB)|48. Ordu]]--->48. Orduları, Alman 2. Panzer Ordusu'nun sağ kanadına saldırıp küçük kazanımlar elde ederken<ref name="Glantz95146">Glantz (1995), sf. 146</ref>, Rokossovski 25 Şubat'ta taarruzunu başlattı, Alman hatlarını yararak 2. Panzer Ordusu'nu ve güneyindeki 2. Ordu'yu kuşatıp yok etme manevrasına başladı<ref>Glantz (1995), sf. 145–146</ref>. Bununla birlikte, beklenmedik ölçüdeki Alman direnci taarruzu yavaşlattı <ref name="Glantz95146" /> ve Rokossovski'ye sol kanadında ve merkezinde ancak sınırlı kazanımlar sağladı<ref>Glantz (1996), sf. 132</ref>. Başka bir yerde, Sovyet 2. Tank Ordusu başarılı bir şekilde Alman cephesinin 160&nbsp;km kadar gerisine ilerleyerek ordunun kanadını yaklaşık 100&nbsp;km genişletti<ref>Glantz (1996), sf. 133</ref>.
 
Sovyet taarruzu devam ederken, [[Erich von Manstein|Manstein]] [[SS Panzer Kolordusu]]'nu - [[3. SS Panzer Tümeni "Totenkopf"|SS Panzer Tümeni "Totenkopf"]] ile takviye edilmiş olarak - [[4. Panzer Ordusu]]'nun emrine verdi ve bu arada Hitler de zayıflamış 7 tank ve motorize piyade tümenini karşı saldırıda kullanılmak üzere serbest bırakmayı kabul etti. Mareşal [[Wolfram von Richthofen]] komutasındaki [[Luftflotte 4|4. Hava Filosu]] yeniden toparlanarak Ocak'ta 250 olan günlük sorti sayısını Şubat'ta 1.000'e çıkararak Alman kuvvetlerine hava üstünlüğü sağladı<ref name="Glantz95144" />. [[20 Şubat]]'ta Kızıl Ordu tehlikeli biçimde Zaporoje'ye yaklaşmıştı ve bu da Almanların Donets Harekâtı diye adlandırdığı karşı taarruzun başlangıcına işaret ediyordu<ref name=McCarthy02179>McCarthy & Syron (2002), sf. 179–180</ref><ref>Glantz (1995), sf. 147</ref>
 
== Güçlerin karşılaştırılması ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Üçüncü_Harkov_Muharebesi" sayfasından alınmıştır