Transvaal (il): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎Tarih: düzeltme AWB ile
→‎Tarih: düzeltme AWB ile
19. satır:
 
== Tarih ==
''[[Büyük Trek]]'', [[1835]]'ten başlayarak küçük bir [[Boerler]] grubunun [[Vaal]] kıyılarına yerleşmesine yol açtı. Başka bir grup da [[1836]]'da [[Zoutpansberg]]'e ulaştı. [[Andries Hendrik Potgieter]]'in ([[1792]] - [[1852]]) yönetimindeki trekkerler (yolcular, göçebeler), Transvaal'in güneybatısına ([[Potchefstroom]]'a) yerleştiler. Şefleri Mosekalitse'nin yönettiği [[Ndebeleler]] onlara saldırdılarsa da Limpopo'nun ötesine püskürtüldüler. [[Natal]]'in [[İngilizler]] tarafından ele geçirilmesi ([[1843]] - [[1845]]) kıyıda yerleşmiş olan Boerler'i Transvaal platolarına doğru [[göç]]e zorladı. [[Cape Town]] valisi [[Harry Smith|Sir Harry Smith]] tarafından [[1848]]'te [[Boomplats]]'ta yenilgiye uğratılan [[Andries Pretorius]], Vaal'in kuzeyine çekildi ve 17 Ocak [[1852]]'de İngilizler ile Sand River Antlaşması'nı imzaladı. Bu antlaşma ile İngilizler, Vaal'in ötesine yerleşmiş olan Boerler'in bağımsızlığını tanıdılar. [[1851]]'de güneybatıda Andries Pretorius, güneydoğuda [[Piet Joubert]] ve kuzeyde [[Andries Hendrik Potgieter]] tarafından yönetilen Boer grupları arasında rekabetler ortaya çıktı. Bir [[anayasa]]ya sahip ilk Güney Afrika Cumhuriyeti ([[1858]]) bütün Boerler'ce tanınmadı. Andries Pretorius'un oğlu [[Marthinus Wessel Pretorius]]'un [[Oranj Bağımsız Devleti|Orange]]'ı Transvaal ile çift başkanlık yoluyla birleştirmek istemesi üzerine çıkan karışıklıklar, [[1863]]'te M.W. Pretorius'u Orange'dan vazgeçmek zorunda bıraktı. Boerler'in ayrılıkçı tutumu, yerlilerin kıraç ve dar toprak parçaları üzerinde yaşamaya zorlanması, vergi kaçırmaları (Başkan [[Thomas François Burgers]]'in yapımını kararlaştırdığı [[demiryolu|demiryollarının]] finansmanı için [[vergi]] alınması gerekiyordu) karışıklıklara yol açtı. Yerli sorunları konusunda uzman olan Natal valisi [[Theophilus Shepstone]], Transvaal'i ilhak etmek için bu karışıklıkları fırsat bildi ([[1877]]). [[1880]]'de [[Paul Kruger]], M.W. Pretorius ve Joubert'in yönettikleri bir ayaklanma İngilizler'in [[Majuba Tepesi]]'nde yenilmeleriyle sonuçlandı ([[Şubat]] [[1881]]). Bunun üzerine [[William Gladstone]], Transvaal'e İngiliz süzerenliği altında [[özerk]]lik tanıdı ([[Pretoria Barışı]], [[3 Ağustos]] [[1881]]). Bu süzerenlik, [[27 Şubat]] [[1884]] [[Londra Konvansiyonu]] ile hafifletildi. [[1883]]'te seçilen ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nin ilk [[devlet başkanı|başkanı]] olan Paul Kruger, [[1884]]'te Witwatersrand altın madenlerinin keşfi ve [[Uitlanderler]] akınının doğurduğu çeşitli sorunlarla karşı karşıya kaldı. [[1888]]'de yeniden seçildi; ama Güney Afrika'yı [[Büyük Britanya]]'nın çıkarına uygun biçimde birleştirmek isteyen [[Cecil Rhodes]] ile anlaşmazlığa düştü. Transvaal, [[Bechuanaland]] ([[1885]]'te kurulan protektora bölgesi) ve [[1889]]'da Limpopo'nun kuzeyine yerleşen Rhodes'in British South Africa Company'si ([[İngiliz Güney Afrika Şirketi]]) tarafından kuşatılmış duruma düştü. İngilizler, Transvaal'i [[Rand]]'ın gelişmesini engellemekle suçlamaya başladılar. [[Leander Starr Jameson]]'un Transvaal'e düzenlediği saldırının başarısızlığa uğraması ve [[Almanya]]'nın arka çıkması Kruger'in İngiliz yüksek komiseri [[Lord Milner]]'e ([[1897]] - [[1905]]) karşı daha da uzlaşmaz bir tavır almasına yol açtı (özellikle Uitlanderler'in statüsü ve Güney Afrika'da [[Avrupalılar]]'ın toprakları üzerinde kurulacak federasyon projesi konularında). [[Ekim]] [[1899]]'da patlak veren [[II. Boer Savaşı|savaş]], Boerler'in yenilgisi ve cumhuriyetlerinin işgaliyle sonuçlandı. [[Mayıs]] [[1902]]'de imzalanan [[Vereeniging Barışı]], ulusal dilini korumak koşuluyla Transvaal'i [[İngiltere]]'nin bir [[Koloni (politik)|kolonisi]] durumuna getirdi. [[1906]]'da kurulmasına izin verilen temsili ortaklıklar, [[31 Mayıs]] [[1910]]'da kurulan [[Güney Afrika Birliği]]'nin öncülerinden biri olan [[Louis Botha|General Louis Botha]]'yı iktidara getirdi ([[1907]] - [[1910]]).
 
{{commons|Category:Transvaal}}
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Transvaal_(il)" sayfasından alınmıştır