Ermeniler: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎Tarih: düzeltme AWB ile
Khutuck (mesaj | katkılar)
k →‎Başlangıçlar: Düzenlemeler, değiştirildi: {{Cite news | → {{Haber kaynağı | AWB ile
137. satır:
[[Tunç Çağı]] dönemi Trialeti-Vanadzor kültürü ile [[Aştarak]] bölgesinin 3 kilometre uzağında, [[Alagöz dağı]]nın güney yamaçlarında bulunan "Verin ve Nerqin Naver - Ներքին ու Վերին Նավեր) mezarlık kompleksleri gibi alanlar, MÖ 3000 yılının sonlarına kadar, [[Ermenistan]]'da bir [[Hint-Avrupa]] varlığının mevcudiyetine işaret etmektedir.<ref>John A. C. Greppin and I. M. Diakonoff, ''Some Effects of the Hurro-Urartian People and Their Languages upon the Earliest Armenians'' Journal of the American Oriental Society Vol. 111, No. 4 (Oct. - Dec., 1991), pp. 721 [https://www.jstor.org/stable/603403?read-now=1&seq=2#metadata_info_tab_contents]</ref><ref>Joan Aruz, Kim Benzel, Jean M. Evans, ''Beyond Babylon: Art, Trade, and Diplomacy in the Second Millennium B.C.'' Metropolitan Museum of Art (New York, N.Y.)[https://archive.org/details/bub_gb_gr5BgOwEJicC/page/n179 <!-- quote=trialeti vanadzor indo european. -->] (2008) pp. 92</ref><ref>{{citation |url=https://docplayer.net/108120425-The-mushki-problem-reconsidered.html|title=The Mushki Problem Reconsidered |date=1997 |first=Aram V.|last=Kossian}} pp. 254</ref><ref>Peter I. Bogucki and Pam J. Crabtree [http://lukashevichus.info/knigi/ancient_europe_encycl_bogucki_crabtree_1.pdf ''Ancient Europe, 8000 B.C. to A.D. 1000: An Encyclopedia of the Barbarian World''.] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160109082658/http://lukashevichus.info/knigi/ancient_europe_encycl_bogucki_crabtree_1.pdf |date=9 Ocak 2016 }} Charles Scribner's Sons, 2004 {{ISBN|978-0684806686}}</ref><ref>Daniel T. Potts [https://books.google.ca/books?id=7lK6l7oF_ccC&pg=PA681 ''A Companion to the Archaeology of the Ancient Near East''.] Volume 94 of Blackwell Companions to the Ancient World. John Wiley & Sons, 2012 {{ISBN|1405189886}} p.681</ref><ref>{{Dergi kaynağı|soyadı=Simonyan|ad=Hakob Y.|başlık=New Discoveries at Verin Naver, Armenia|journal=Backdirt|tarih=2012|sayı=The Puzzle of the Mayan Calendar|sayfalar=110–113|yayıncı=The Cotsen Institute of Archaeology at UCLA|url=https://www.academia.edu/25380162|erişimtarihi=5 Ağustos 2019}}</ref><ref>{{Dergi kaynağı|soyadı=Martirosyan|ad=Hrach|başlık=Origins and Historical Development of the Armenian Language|tarih=2014|sayı=|sayfalar=1–23|yayıncı=Leiden University|url=https://ling.hse.ru/data/2014/09/01/1313574129/Hrach%20Martirosyan%20-%20Handout.pdf|erişimtarihi=5 Ağustos 2019}}</ref> Tamaz V. Gamkrelidze ve Vyacheslav Ivanov gibi bazı akademisyenler tarafından ortaya konan tartışmalı [[Ermeni hipotezi]], Hint-Avrupa anavatanının [[Ermeni Yaylası]] civarlarında olduğunu öne sürmektedir.<ref>Thomas Gamkrelidze and Vyacheslav Ivanov (philologist)|Vyacheslav V. Ivanov, ''The Early History of Indo-European Languages'', March 1990, p. 110.</ref> Bu teori, 2018 yılıda genetikçi [[David Reich]] ve ekibinin araştırmaları tarafından kısmen doğrulanmıştır.<ref>{{Kitap kaynağı| soyadı =Reich | ad =David | yıl =2018 | başlık =Who We Are and How We Got Here: Ancient DNA and the New Science of the Human Past | yayıncı =Knopf Doubleday Publishing Group}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı| soyadı1 =Damgaard | ad1 =Peter de Barros | yıl =2018 | başlık =The First Horse herders and the Impact of Early Bronze Age Steppe expansions into Asia}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı| soyadı1 =Haak | ad1 =Wolfgang | yıl =2015 | başlık =Massive migration from the steppe is a source for Indo-European languages in Europe | biorxiv=013433| doi =10.1101/013433 }}</ref> Benzer bir çalışma, Ermeni yaylaları'nın sadece Proto-Ermeniler için değil, aynı zamanda [[Proto Hint-Avrupalılar]] için'de vatan olduğunu desteklemektedir.<ref>Grolle, Johann (12 May 2018), "Invasion aus der Steppe", ''Der Spiegel''</ref>
{{Hint-Avrupa konuları}}
Genetik çalışmalar, Ermeni çeşitliliğini, [[MÖ 3000]] - 2000 yılları arasında meydana gelen, [[Avrasya]] popülasyonlarının çeşitli karışımları ile açıklamaktadır. MÖ 1200'den sonra, [[Güneybatı Asya]] ve [[Doğu Akdeniz]]'deki Tunç Çağı uygarlıklarının aniden vede şiddetli bir şekilde çöküşleri ile beraber, (bakınız:[[Bronz Çağı Çöküşü]]) popülasyon karışımının genetik sinyalleride sona ermiştir. Ermeniler o zamanlar'dan başlayarak, [[Ermenistan]]'ın, [[Osmanlı]] ve [[Safevi]] devleti arasında bölünmesiyle, yaklaşık 500 yıl önceki tekâmül eden nüfusların ortaya çıkması, Ermenileri önemli ölçüde etkilememiştir, genetik yapıları ile izole bir şekilde kalmaya devam etmişlerdir.<ref name=genetics>{{Dergi kaynağı |doi=10.1038/ejhg.2015.206 |pmid=26486470|biorxiv=015396|başlık=Genetic evidence for an origin of the Armenians from Bronze Age mixing of multiple populations|journal=European Journal of Human Genetics|cilt=24|sayı=6|sayfalar=931–6|yıl=2015|soyadı1=Haber|ad1=Marc|soyadı2=Mezzavilla|ad2=Massimo|soyadı3=Xue|ad3=Yali|soyadı4=Comas|ad4=David|soyadı5=Gasparini|ad5=Paolo|soyadı6=Zalloua|ad6=Pierre|soyadı7=Tyler-Smith|ad7=Chris|pmc=4820045}}</ref><ref name=nyt>{{CiteHaber newskaynağı | url=https://www.nytimes.com/2015/03/11/science/study-backs-5th-century-historians-date-for-founding-of-armenia.html?_r=0 | başlık=Date of Armenia's Birth, Given in 5th Century, Gains Credence| gazete=The New York Times| tarih=10 Mart 2015| soyadı1=Wade| ad1=Nicholas}}</ref> Chao Wang ve ekibi genetik çalışmalarıyla Kafkasya'nın güneyindeki bir bölgede Ermenilerin [[Yerli halklar|yerli kökenlerini]] desteklemektedirler ve bu araştırmaya "Büyük Kafkasya" adını vermektedirler.<ref>Wang, Chuan-Chao (2018), ''The genetic prehistory of the Greater Caucasus''</ref>
 
Modern Ermeni ulusu, [[Hint-Avrupalı]] Proto-[[Ermenice|Ermeni dili]] konuşmacıları ve diğer [[Anadolu dilleri|Anadolu halkların'dan]] olan [[Luviler]] ile beraber, yukarı [[Mezopotamya]] menşeli [[Urartu]] ve [[Hurri]] halklarının [[etnik]] vede dilsel çözülmeleri ile başlayan [[Kültür#Kültürel asimilasyon|asimilasyon]]larına dayanaraktan oluştu.<ref>Vahan Kurkjian, "History of Armenia", Michigan, 1968, [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Gazetteer/Places/Asia/Armenia/_Texts/KURARM/home.html History of Armenia by Vahan Kurkjian]; Armenian Soviet Encyclopedia, v. 12, Yerevan 1987; Artak Movsisyan, "Sacred Highland: Armenia in the spiritual conception of the Near East", Yerevan, 2000; Martiros Kavoukjian, "The Genesis of Armenian People", Montreal, 1982</ref> [[İgor Dyakonov|Dyakonov]]' bu sürecin MÖ 12. yüzyılda başladığını ve yaylaların batı kesiminde MÖ 6. yüzyılda tamamlandığı söyler, yine [[İgor Dyakonov|Dyakonov]]'a göre; [[Hurri]] aşiretleri nüfus açısından kalabalık insanlardı ve oluşan Ermeni toplumunun büyük yarı kısmını oluşturdular vede fiziksel devamlılığın ana hattını belirlediler. Proto-Ermeniler, bir dizi tarihsel nedenlerden dolayı, dillerini yeni insanlara aktardılar.<ref>{{kitap kaynağı|soyadı=Dyakonov|ad=İgor|başlık=Ermeni halkının geçmişi MÖ 1500'den 500'e kadar Ermeni Yaylalarının tarihi.Hititler, Luviler, Proto-Ermeniler|yıl=1968|yayıncı=Yeremyan S. T Erivan: Ermeni SSR Bilimler Akademisi|sayfa=230-266|authorlink=İgor Dyakonov|url=http://annales.info/other/djakonov/index.htm#pian}}</ref>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Ermeniler" sayfasından alınmıştır