Kâbe: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
CommonsDelinker (mesaj | katkılar)
Kabaa.jpg dosyası Kabaa_(January_2003).jpg ile değiştirildi
düzeltme AWB ile
47. satır:
[[Dosya:Mohammed kaaba 1315.jpg|thumb|sol|250px|[[Reşidüddin Hamedani]]'nin ''[[Cami’üt-Tevarih]]'inden'' bir minyatür, ({{Kısaltma|y.|yaklaşık}} 1335), 605 yılında [[Muhammed]]'in Hacerü'l-Esved'i Kâbe'ye yerleştirme hikâyesini tasvir eder.]]
===Mitoloji===
[[İslam mitolojisi|Mitolojik]] anlatımlara göre yeryüzü yaratılmadan bin sene önce Kâbe suyun üzerinde Allah'ı tesbih eden iki [[melek|meleğin]] üzerinde durduğu beyaz bir öz idi. Yeryüzü bu özün altında yayılıp genişletilmiş, Kâbe yeryüzünün merkezi kılınmıştır. Bir başka anlatıma göre Yeryüzü yaratılmadan önce [[Arş]] suyun üzerinde bulunmaktaydı. Allah rüzgarı göndererek bununla Kâbe'nin yerinde bir kubbe yaratmış, bu kubbenin altında yeryüzü yaratılmış, yeryüzü dağlar la sağlamlaştırılmıştır. Yeryüzüne ilk konulan dağ Ebu Kubeys Dağı olmuş, diğer dağlar Ebu Kubeys'ten yeryüzüne dağılmışlardır.<ref name="docs.neu.edu.tr">http://docs.neu.edu.tr/library/nadir_eserler_el_yazmalari/TEZLER_YOK_GOV_TR/Kabe%20tarihi.pdf</ref>
===İslami görüşler===
Kâbe'nin ilk olarak [[Adem]] tarafından yapıldığına ancak [[Tufan|Nuh tufanı]]nda yıkılan Kâbe'den geriye sadece temellerinin kaldığına inanılır. İbrahim'e Kâbe'nin yeri gösterilmiş,<ref>http:// name="docs.neu.edu.tr"/library/nadir_eserler_el_yazmalari/TEZLER_YOK_GOV_TR/Kabe%20tarihi.pdf</ref> [[İbrahim (peygamber)|İbrahim]] ve oğlu [[İsmail]] [[peygamber]]ler tarafından temelleri yükseltilmiştir. (Bakara; 127)
[[İslam]]'dan önce Kâbe'de [[pagan]] Araplar tarafından kutsal sayılan 360 tane put bulunmaktaydı. Bunların en büyüğü ve en güçlüsü [[İlah|Al-İlâh]]'ın [[Uzza|Al-Uzza]], [[Menat|Al-Menat]] ve [[Lat|Al-Lât]] adlı üç kızı olduğuna inanılırdı. Putların yanı sıra İsa ve Meryem'in figürlerinin de yer aldığı kaydedilmiştir.<ref>https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/227411</ref>
[[Muhammed]] zamanında Kâbe Müslümanların kontrolüne geçti ve bütün putlar kaldırıldı. Kâbe bugün 16 metrelik yüksekliğe sahiptir. Ancak Mekke'nin fetih günü Muhammed'in damadı [[Ali]]'yi omuzlarına çıkarıp onun da Kâbe'nin üzerindeki putları aşağı indirip kırdığına dair hadise dayanarak 630 yılında yüksekliğinin günümüzdekinden daha alçak olduğuna inanılır.
===Bağımsız tarihçi ve arkeolojik bulgulara göre Kâbe'nin orijini ve tarihçesi===
Gibbon gibi bazı tarihçilere göre Diodorus adlı Eski Yunan tarihçinin (M.Ö. I. yy.) "Orada, tüm Arapların çok saygı duyduğu çok kutsal bir tapınak kuruldu."<ref>Diodorus (Greek with English): C.H. Oldfather (tr.) Diodorus of Sicily, vol. 2 (Loeb 1935), esp. 216–7 </ref> şeklinde bahsettiği yer Kâbe'dir. <ref>Edward Gibbon, Decline and Fall, vol. 5 (1788), 190–1 and n. 45.</ref>
Kâbe, tarih boyunca birçok değişikliklere maruz kalmıştır. Çeşitli dönemlerde kısmen ya da bütünüyle yeniden inşa edilmiştir.
[[Muaviye]]'nin ölümü sonrasında çıkan [[Yezid]] ve [[Abdullah bin Zübeyr]] savaşında Kâbe, [[mancınık]] atışından isabet alarak yıkılmış ve yanmıştı. İsabet alan karataş üç parçaya bölünmüştür.<ref>Orhan Gökdemir, Din ve Devrim, İstanbul: Destek Yayınları. 2010. s. 64</ref> İbn-i
Haccac Kâbe'nin İbni Zübeyr tarafından yıktırılıp [[Kureyş]]'in inşa ettiğinden farklı bir şekilde yapıldığını Mervan'a söylemiş, Mervan ve birçok halife Kâbe'yi eski şekline döndürmek istemiş, ancak bunda muvaffak olamamıştır. Bunda Malik bin Enes Kâbe'yi sürekli yıkıp yeniden yapmanın onun itibarını Müslümanlar nezdinde yok edeceğini söylemesinin etkili olduğu ifade edilmiştir.<ref>http:// name="docs.neu.edu.tr"/library/nadir_eserler_el_yazmalari/TEZLER_YOK_GOV_TR/Kabe%20tarihi.pdf</ref>
 
Tarihçi ve arkeolog [[Dan Gibson]] ve diğer bazı araştırmacılar [[Mekke]] tarihi ile ilgili arkeolojik araştırmalarda Mekke'nin düşünüldüğü kadar eski bir şehir olmadığı kanaatlerine vardılar. Onlar bu sebeple İslam'ın ilk kıblesi ve en eski hac yerlerini ortaya çıkartmak için çalıştılar. Bunlardan Dan Gibson [[Abdullah bin Zübeyr İsyanı|Abdullah bin Zübeyr Ayaklanması]]'nda yıkılan Kâbe'nin o zamanlar Araplar arasında Bekka olarak isimlendirilen [[Petra]] şehrinde olduğunu, Emevi saldırılarından kaçan İbni Zübeyr'in karataş ve bazı kutsal emanetleri alarak güneye bugünkü Mekke olarak bilinen yere göç ettiğini ve yeni Kâbe'yi buraya inşa ettiğini ileri sürmüştür. Gibson bu konuyu yayımladığı çok sayıda kitap, konuşma ve belgesel yapımlarında ayrıntıları ile incelemiştir.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Kâbe" sayfasından alınmıştır