8½: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Yazım hatası düzeltildi: hikaye → hikâye AWB ile |
Khutuck Bot (mesaj | katkılar) k Kaynak düzenleme |
||
26. satır:
|süre = 138 dakika
|ülke = {{plainlist|*İtalya
*Fransa<ref>{{cite web|url=http://ftvdb.bfi.org.uk/sift/title/45423|
|dil = İtalyanca, İngilizce, Fransızca, Almanca
|bütçe =
37. satır:
'''''{{frac|8|1|2}}''''' (İtalyanca: {{lang|it|'''Otto e mezzo'''}}, yönetmenliğini [[Federico Fellini]]'nin, senaristliğini Fellini'yle beraber [[Tullio Pinelli]], [[Ennio Flaiano]] ve [[Brunello Rondi]]'nin yaptığı 1963 yapımı İtalyan [[gerçeküstücülük|gerçeküstücü]] [[komedi-drama]] film. [[Marcello Mastroianni]], bir [[bilim kurgu]] filmi çekmekle görevlendirildiği sırada bir ilham kriziyle mücadele eden ünlü İtalyan yönetmen Guido Anselmi karakterini canlandırır. Görüntü yönetmeni [[Gianni Di Venanzo]] tarafından siyah-beyaz çekilen filmin müzikleri [[Nino Rota]], kostüm ve sahne tasarımları [[Piero Gherardi]] tarafından üstlenildi.
''{{frac|8|1|2}}'', En İyi Uluslararası Film ve En İyi Kostüm Tasarımı (siyah-beyaz) dallarında [[Akademi Ödülü]] kazandı. Avangart<ref>[[Alberto Arbasino]] (1963), review of {{frac|8|1|2}} in ''Il Giorno'', 6 March 1963</ref> ve önemli etkiler bırakmış bir klasik olarak kabul edilen film, 2002'de yönetmenlerce seçilen [[The Sight & Sound Top 50 Greatest Films of All Time|BFI Tüm Zamanların En İyi 50 Filmi]] listesinde üç numarada kendine yer buldu.<ref name="BFI Directors' Top Ten Poll">{{cite web|
== Konu ==
77. satır:
[[Eugene Walter]], 9 Mayıs 1962'de çekimler başladığında Fellini'nin bir parça kahverengi kağıt bandı alıp [[sinema kamerası|kamera]] [[kadraj]]ı yakınlarına yapıştırdığını hatırlar. Ona göre bu bandın üzerinde ''Ricordati che è un film comico'' (Türkçe: "Bunun komik bir film olduğunu kendinize hatırlatın") yazmaktaydı.<ref>Eugene Walter, "Dinner with Fellini", ''The Transatlantic Review'', Autumn 1964. Quoted in Affron, 267</ref> Setteki görünürde kaotik ve durmak bilmeyen doğaçlamalar karşısında şaşkına dönen Deena Boyer (yönetmenin o zamanki Amerikan basın sözcüsü) mantıklı bir açıklama istedi. Fellini ona "zihnimizin üç çalışma katmanını: geçmiş, şimdi ve koşullar - yani fantezi diyarları"nı açığa vurmayı umduğunu ifade etti.<ref>Alpert, 170</ref>
''{{frac|8|1|2}}'', 35 milimetrelik film kullanılarak küresel sinematografik işlemle filme alındı ve 1.85:1'lik [[çerçeve oranı]]yla sahnelendi. Bu dönemdeki birçok İtalyan filminde olduğu gibi sesler tamamen dublajdır. Oyuncuların çekim sırasında ağzını anlamsızca oynattığı ve çoğu diyaloğun çekim sonrasında yazıldığı bu çalışma biçimi Fellini'ye özgüdür. ''Otto e mezzo'' aynı zamanda aktris [[Claudia Cardinale]]'nin kendi diyaloglarını dublajlamasına izin verildiği ilk filmdir; daha öncesinde sesinin çok gırtlaklı olduğu ve [[Tunus]] aksanının hoş olmadığı düşünülmekteydi.<ref>''{{frac|8|1|2}}'', Criterion Collection DVD, featured commentary track.</ref> Bu, Fellini'nin son siyah-beyaz filmidir.<ref>{{cite news |
Eylül 1962'de, Fellini, filmin sonunu ilk başta yazıldığı gibi çekti: Guido ve karısı Roma'ya giden bir trenin restoran vagonunda oturmaktadırlar. Düşüncelerinde kaybolan Guido, tren tünele girerken yukarı bakarak filmin tüm karakterlerinin ona belli belirsiz gülümsediğini görür. Fellini daha sonra buna alternatif olarak uzay mekiğinin olduğu sahilde alacakaranlıkta çekilen bir kapanış daha kaydetti ancak bunun fragman ve tanıtım amaçlı kullanılması amaçlanmaktaydı. ''[[Fellini: I'm a Born Liar]]'' adlı belgeselde senaryo yazarlarından [[Tullio Pinelli]], Fellini'yi tren sahnesinin böylesi canlı bir bitiş için fazla [[intihar]] teması çağrıştırdığını öne sürerek onu uyardığını anlatır.<ref>"The suicide theme is so overwhelming," Pinelli told Fellini, "that you'll crush your film." Cited in ''Fellini: I'm a Born Liar'' (2002), directed by [[Damian Pettigrew]].</ref> Fellini tavsiyeyi dinleyerek daha hayat dolu ve uyumlu olan sahildeki versiyonu kullandı.<ref>Alpert, 174-175, and Kezich, 245. The documentary ''L'Ultima sequenza'' (2003) also discusses the lost sequence.</ref>
92. satır:
Filmi hiç görmeden satın alan [[Joseph E. Levine]], 25 Haziran 1963'te filmi ABD'de piyasaya sürdü ve film, Fellini ile [[Marcello Mastroianni]]'nin de bulunduğu [[New York]]'taki Festival Theatre'da yapılan bir gösteride temsil edildi. [[Judith Crist]], [[Pauline Kael]] ve [[John Simon (eleştirmen)|John Simon]] dışındaki bütün eleştirmenler filmin başarısı konusunda hemfikirdi. Crist "filmin kalbe dokunduğunu veya ruhu hareketlendiğini düşünmediğini" belirtti.<ref name="Alpert, 180"/> Kael filmi "yapısal facia" olarak görürken, Simon filmi "cesaret kırıcı fiyasko" olarak değerlendirdi.<ref name="Kezich, 247">Kezich, 247</ref><ref>John Simon considered the film's originality was compromised "because the 'dance of life' at the end was suggested by Bergman's dance of death in ''[[The Seventh Seal]]'' (which Fellini had not seen)". Quoted in Alpert, 181</ref> ''[[Newsweek]]'', filmi savunarak onu "şüphe götürmez biçimde birinci sınıf bir sanat eseri" olarak tanıttı.<ref name="Alpert, 180"/> [[Bosley Crowther]], filmi ''[[The New York Times]]''{{'}}taki köşesinde överek şu yorumları yazdı: "Sizi oturup düşündürecek bir eğlence, hayran bırakan bir entelektüel oyun meydan okuması bahşedilmiş bir film ... Bay Fellini başka bir şaheser –başka bir ironik, sevimli İtalyan hayatının güçlü teşhiri– yaratmadı, o, yine ironik bir şekilde, sevimli bir adam olarak nitelendirilebilecek birinin tahrik edici bir temaşasını ortaya koydu".<ref>First published in the ''NYT'', 26 June 1963. Fava and Vigano, 118</ref> ''[[New York Post]]''{{'}}tan Archer Winsten, filmi "Fellini'nin film yapımının bir çeşit incelemesi ve özeti" olarak gösterdi ancak eserin Amerikan halkına üç yıl önceki filmi ''[[Tatlı Hayat (film, 1960)|Tatlı Hayat]]'' gibi kendini kabul ettirip ettiremeyeceğinden şüphe duyduğunu ekledi: "Bu daha az göze çarpan, daha yaratıcı, daha az duyusal bir iş. Bu işi afallamış ve afallatan olarak niteleyecek çok insan olacak. Ve bunun ne hakkında olduğunu anladıklarında –bir sanat eseri, beraber mutluca yaşamak felsefesi ve karşılıklı sorumlulukların toptan ortak bir yaratımı– uluslararası bir skandalın teşhirine şahit olduklarındaki kadar tatmin olmayacaklar".<ref>First published in the ''New York Post'', 26 June 1963. Fava and Vigano, 118.</ref> Buna karşın, seyirciler filmi o kadar beğendi ki, bir şirket Guido karakterinin siyah yönetmen şapkasının toplu üretme hakkını satın almak için girişimde bulundu.<ref name="Kezich, 247"/>
Fellini'nin biyografi yazarı [[Hollis Alpert]], yayımlanmasını izleyen süreçte ''{{frac|8|1|2}}'' üzerine yapılan eleştirilerin her yerde olduğunu, çünkü eserin "çiğnenmesi gereken bir entelektüel geviş" olduğunu iddia etti.<ref name="Alpert, 181">Alpert, 181</ref> Örneğin, filozof ve toplum eleştirmeni [[Dwight Macdonald]], filmin "''Yurttaş Kane''{{'}}den beri en muhteşem, çeşitli ve eğlenceli film" olduğunda ısrar etti.<ref name="Alpert, 181"/> 1987'de otuz Avrupalı entelektüel ve film yapımcılarından oluşan bir grup, ''Otto e mezzo''{{'}}yu Avrupa'da yapılmış en önemli film olarak gösterdi.<ref>Bondanella, ''The Films of Federico Fellini'', 93.</ref> 1993'te ''[[Chicago Sun-Times]]'' film eleştirmeni [[Roger Ebert]], film için şu yorumu yaptı: "Aynı konuda birden fazla film yapımcısının konu üzerinde kendi yorumlarını irdeleyen denemeleri olmuş olsa da bu film yazar tıkanıklığı temalı en mutlak film".<ref>Ebert,[http://rogerebert.suntimes.com/apps/pbcs.dll/article?AID=/19930507/REVIEWS/305070303 "Fellini's ''8½''"], ''[[Chicago Sun-Times]]'' (7 May 1993). Retrieved on 21 December 2008.</ref> 2000 yılında Ebert, filmi "Harika Filmler" listesine ekleyerek filmin unutulmaz performanslarını, temaların psikolojik derinliğini, göze çarpan görsellerini ve yenilikçi kamera tekniklerini övdü ve "film yapımı hakkında yapılmış en iyi film" yorumunu getirdi.<ref>https://www.rogerebert.com/reviews/great-movie-8-12--eight-and-a-half-1963</ref> ''[[Sight & Sound]]'' Director's Poll kapsamında yapılan 1992 ve 2002 anketlerinin ikisinde de ''Yurttaş Kane''{{'}}in ardından iki numarada kendine yer bulan ''{{frac|8|1|2}}'', British Film Institute'un ''[[Sight & Sound]]'' eleştirmenleri tarafından demirbaş olarak görülmektedir.<ref name="BFI Directors' Top Ten Poll"/><ref>"The 2012 Sight & Sound Directors' Top Ten." British Film Institute. 2 August 2012. http://www.bfi.org.uk/news/sight-sound-2012-directors-top-ten. Accessed 8 Aug 2012.</ref><ref>"The Top 50 Greatest Films of All Time." British Film Institute. 1 Aug 2012. http://www.bfi.org.uk/news/50-greatest-films-all-time/ Accessed 8 Aug 2012.</ref> 2010 yılında film ''[[Empire (dergi)|Empire]]'' dergisinin düzenlediği "Dünya Sinemasının En İyi 100 Filmi" listesinde 62 numarada kendine yer buldu.<ref>{{cite web|
== Temalar ==
''{{frac|8|1|2}}'', yaratıcı süreçte yaşanan teknik ve kişisel zorluklar; sıkı zaman kısıtlamaları ve kitleler önünde kişisel bir eser yaratma kaygısıyla birlikte sanatçının özel hayatındaki ilişkilerde yüzleştiği sorunlar hakkındadır. Daha genel anlamda, zor ve parçalı bir hayat içinde gerçek kişisel mutluluğu bulmayı anlatır. [[Michelangelo Antonioni]]'nin eserleri başta olmak üzere dönemin bazı diğer İtalyan filmlerinde olduğu gibi, ''{{frac|8|1|2}}'' [[modernizasyon teorisi|modernleşme]]nin getirdiği yabancılaştırıcı etkileri konu alır.<ref>{{cite web|
Filmin başlığı Fellini'nin öz-düşünümsel temasıyla uyumludur: kendi sekiz buçuğuncu filmini yapmak.<ref>Bondanella, ''The Cinema of Federico Fellini'', 175</ref> Önceki altı baş eseri ''[[Beyaz Şeyh]]'' (1952), ''[[Aylaklar (film, 1953)|Aylaklar]]'' (1953), ''[[Sonsuz Sokaklar (film, 1954)|Sonsuz Sokaklar]]'' (1954), ''[[Kalpazanlar Çetesi]]'' (1955), ''[[Cabiria'nın Geceleri]]'' (1957) ve ''[[Tatlı Hayat (film, 1960)|Tatlı Hayat]]'' (1960) filmleridir. Bunların yanında 1950 yılında [[Alberto Lattuada]] ile birlikte ''[[Varyete Işıkları]]''{{'}}nı yönetti. 1953 çıkışlı [[antoloji filmi]] ''[[Şehirde Aşk]]''{{'}}taki ''Un'agenzia matrimoniale'' ve 1962 çıkışlı antoloji filmi ''[[Boccaccio '70]]''{{'}}daki ''Le tentazioni del Dottor Antonio'', yönetmenin çektiği diğer iki kısa bölümdür. ''{{frac|8|1|2}}'' filmine ilk önerilen isim, senaryo yazarlarından [[Ennio Flaiano]]'nun önerdiği ''La bella confusione'' (Türkçe: ''Güzel Şaşkınlık'') idi ancak Fellini daha basit bir şekilde ''Komedi'' ismini vermeyi düşündü.<ref>Quoted in Kezich, 234</ref>
110. satır:
== Ödüller ==
''{{frac|8|1|2}}'', [[En İyi Uluslararası Film Akademi Ödülü|En İyi Uluslararası Film]] ve [[En İyi Kostüm Tasarımı Akademi Ödülü|En İyi Kostüm Tasarımı]] (siyah-beyaz) dallarında [[Akademi Ödülü]] kazandı. Bunun yanında [[En İyi Yönetmen Akademi Ödülü|En İyi Yönetmen]], [[En İyi Özgün Senaryo Akademi Ödülü|En İyi Özgün Senaryo]] ve [[En İyi Yapım Tasarımı Akademi Ödülü|En İyi Yapım Tasarımı]] (siyah-beyaz) dallarında adaylıklar elde etti.<ref name="Oscars1964">{{cite web|url=http://www.oscars.org/oscars/ceremonies/1964|
Saint Vincent Film Festivali kapsamında [[Luchino Visconti]]'nin ''[[Leopar (film)|Leopar]]'' filmini geride bırakarak Büyük Ödül'ü elde etti. [[1963 Cannes Film Festivali]]'nde gösterilen film<ref name="festival-cannes.com">{{cite web|url=http://www.festival-cannes.com/en/archives/ficheFilm/id/3125/year/1963.html|
== Ayrıca bakınız ==
| |||