Dikkat: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0
InternetArchiveBot (mesaj | katkılar)
Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0
25. satır:
Literatürde görülen ilk modellerden birisi de “spotlight model”, kabaca çevirmek gerekirse spot ışığı modelidir. “Spotlight” terimi William James’in dikkati odak (focus), çerçeve (margin) ve kenara (fringe) benzettiği çalışmalarından esinlenilerek ortaya çıkmıştır. [6]<ref name=":0">''Eriksen, C; Hoffman, J (1972).&nbsp;[http://psycnet.apa.org/?fa=main.doiLanding&uid=1973-01584-001 "Temporal and spatial characteristics of selective encoding from visual displays"].&nbsp;Perception & Psychophysics&nbsp;'''12'''&nbsp;(2B): 201–4.[[Digital object identifier|doi]]:[[doi:10.3758/BF03212870|10.3758/BF03212870]]''</ref> Odak görsel sahneden yüksek çözünürlüklü bilgiyi aldığımız bölge ve görsel dikkati yönlendirdiğimiz geometrik merkezdir. Kenar (fringe) odağı saran, bilgiyi daha düşük çözünürlükte aldığımız bölgedir. Bu kenar bütün odaklanılan sahne boyunca genişler ve genişlemenin bitip sahnenin kesildiği alana da çerçeve(margin) denir.
 
Bir diğer modelde zum merceği modelidir ve ilk defa 1986’da tanıtılmıştır. [7]<ref>''Eriksen, C; St James, J (1986). "Visual attention within and around the field of focal attention: A zoom lens model".&nbsp;Perception & Psychophysics&nbsp;'''40'''&nbsp;(4): 225–40.[[Digital object identifier|doi]]:[[doi:10.3758/BF03211502|10.3758/BF03211502]].&nbsp;[[PubMed Identifier|PMID]]&nbsp;[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3786090 3786090].''</ref> Bu model “spotlight” modelinin birçok özelliğini (mesela çerçeve, kenar ve odak) taşır fakat ek olarak boyutunda değişime uğramıştır. [8]<ref>''Castiello, U; Umilta, C (1990). "Size of the attentional focus and efficiency of processing".&nbsp;Acta Psychologica&nbsp;'''73'''&nbsp;(3): 195–209.&nbsp;[[Digital object identifier|doi]]:[[doi:10.1016/0001-6918(90)90022-8|10.1016/0001-6918(90)90022-8]].[[PubMed Identifier|PMID]]&nbsp;[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2353586 2353586]''</ref> &nbsp;Bu boyut değişiminin çıkış noktası da kameralardaki zum merceğidir, herhangi bir boyut değişikliği, bilgi işlemdeki çalışmanın etkisiyle takas anlamına gelir. Çünkü dikkat kaynakları ‘sabit’ farz edilir ve odak ne kadar büyükse görsel sahnenin bu alanındaki işlem süresi de o kadar yavaş olur, bunun sebebi de bu sabit kaynakların daha geniş bir alana yayılmak zorunda kalmasıdır. Dikkatteki odağın minimum 1° derecelik bir optik açıya karşılık geldiği düşünülmektedir fakat maksimum boyutu henüz belirlenmemiştir.<ref name=":0" />[6][9]<ref>''Eriksen, CW; Hoffman, JE (1973).&nbsp;[http://www.psychonomic.org/backissues/21786/pp/vol14-1/pp-14-155.pdf "The extent of processing of noise elements during selective encoding from visual displays"]{{Ölü bağlantı|date=Nisan 2020 }}&nbsp;(PDF).&nbsp;Perception & Psychophysics&nbsp;'''14'''&nbsp;(1): 155–160.&nbsp;[[Digital object identifier|doi]]:[[doi:10.3758/BF03198630|10.3758/BF03198630]].''</ref>
 
Son dönemlerde Treisman'ın 1993’te ortaya attığı Feature Integration (dikkat bütünleme) Theory (FIT)’si ile Duncan ve Humphrey'nin 1989’da çıkardıkları Attentional Engagement (dikkat anlaşması) Theory (AET)’nin karşılaştırıldığı önemli bir tartışma ortaya çıkmıştır. [10]<ref name=":1">[[Attention|Raftopoulos]], pp. 5–7.</ref> FIT, objeleri, objelerin özelliklerini toplayan seçici mekânsal dikkat vasıtasıyla aldığımızı farz eder. Duncan ve Humphrey ‘in AET’si, &nbsp;algısal bölümlendirmenin ilk dikkat öncesi paralel evresinin ve sahnedeki bütün görsel maddeleri kapsayan analizlerin var olduğu düşüncesini sürdürmektedir. Bu evrede, görsel sahnedeki objeler, yapısal ünitelerde üretilir. Bu paralel safhanın ürünü de çoklu-mekânsal-ölçek yapılı temsillerdir. Seçici dikkat bu noktadan sonra devreye girer ve görsel kısa dönemli hafızaya girebilecek öğeleri seçer. Bu iki teori arasındaki zıtlık görsel dikkat görevlerinin tek başına ve bunları yönlendiren bütünleyici bilişsel süreçlerin ayırımını yapmak hususunda vurguda bulunur. [10]<ref name=":1" /> Rastophopoulos bu tartışmayı şöyle özetlemiştir: “objelerin tespitinde mekânsal dikkatin gerekli olduğunu savunan Treisman’ın FIT teorisine karşın, Humphrey görsel elementlerin merkezi dikkat olmadan ilk paralel evrede kodlanıp birbirine bağlandığını ve ilk gruplandırmanın sonucundan doğan öğelerden seçim yapmak için dikkat verildiğini savunur”. [11]<ref>[[Attention|Raftopoulos]], p. 8</ref>
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Dikkat" sayfasından alınmıştır