Uluslararası ilişkiler teorisi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
k Uluslararası ilişkiler teorisindeki açıklayıcı ve maddi yaklaşımlar, çeşitli uluslararası ilişkiler teorilerinin sınıflandırılmasında sınırlayıcılardır. Açıklayıcı teoriler dünyayı teorik olarak analiz edilemeyen bir şey olarak gören teorilerdir; kabul edilmesi gereken bir şeydir. Malzeme teorisi, teorik analizi çeşitli olgularda ortak temel kalıplar bularak çevreleyen gerçekliği anlamaya yardımcı olan bir araç olarak görür. Etiketler: potansiyel vandalizm Görsel Düzenleyici |
||
1. satır:
'''<nowiki/>'<nowiki/>''Uluslararası ilişkiler teorileri'<nowiki/>'''''<ref>'''<nowiki/>'<nowiki/>''Uluslararası ilişkiler teorileri'<nowiki/>'''''</ref> '''uluslararası ilişkilerin kuramsal perspektiften çalışma alanıdır. Analiz edilebilen uluslararası ilişkilere kavramsal çerçeveden bakılabilmeye olanak sağlar. Ole Holsti uluslararası ilişkiler teorilerini, yalnızca teoriyle alakalı göze çarpan olayları görmeye olanak sağlayan renkli bir güneş gözlüğüne benzeterek tanımlamaktadır. Örneğin realizmi savunan bir kimse, konstrüktivizmi savunan bir kimsenin çok önemli gördüğü bir olayı tam aksine hiç umursamayabilir. Uluslararası ilişkiler teorilerinde üç temel teori vardır; [[realizm]], [[liberalizm]] ve [[konstrüktivizm|İnşacılık]]tır.
Uluslararası ilişkiler teorileri, temel olarak devlet düzeyinde analiz yapmaya odaklanan [[pozitivizm]]/rasyonalizm teorilerine ayrılabilir. Aynı şekilde uluslararası ilişkiler teorilerinde birçok fikir çatışması bulunmaktadır. Bunlardan bazıları [[konstrüktivizm]], kurumsalcılık, [[Marksizm]]dir. Ama pozitivist olan iki görüş en yaygın olanlarıdır: realizm ve liberalizm. Bunlarla birlikte konstrüktivizm de giderek yaygın hale gelmektedir.'''
== Giriş
'''Uluslararası ilişkiler teori olarak 20. yüzyılda şekillendirilmiştir. [[Edward Hallett Carr]]'ın 1939'da yayımlanan ''Yirmi Yıllık Bunalım'' 'ına ve [[Hans Morgenthau]] 'nun 1948'de yayımlanan ''Uluslararası Politikası'' 'na dayanmaktadır. Uluslararası ilişkilerin disiplin olarak oluşması [[I. Dünya Savaşı]]ndan sonra Galler'deki Aberystwyth Üniversite'sinde uluslararası ilişkiler kürsüsünün oluşturulması olduğuna inanılıyor. İki dünya savaşı arası döneme denk gelen ilk uzmanlar, güçlerin dengesi ilkesine dayanan sistemin, herkesin güvenliği ([[kolektif güvenlik]]) ilkesine dayanan sistemle değiştirilmesi gerektiği üzerine çalışmalar yaptılar ve daha sonra bu düşünürler "İdealist" olarak tanımlandılar. Uluslararası ilişkiler teorisi, uluslararası ilişkilerin teorik bir bakış açısıyla ele alındığı bir disiplindir. Bu disiplin uluslararası ilişkilerin genel yasalarını kavramlar şeklinde izler ve analiz eder . Ole Holsti, uluslararası ilişkiler teorisinin işleyişini, bir insanın içinde dünyanın farklı renklerini görmesine izin veren, ancak tüm gerçekliği görmeyen bir çift renkli güneş gözlüğü olarak tanımlar. Örneğin, bir realist uluslararası ilişkilerdeki belirli bir fenomeni ihmal edebilirken, bir yapılandırmacı aynı fenomeni çok önemli olarak değerlendirebilir. Uluslararası ilişkilerde en popüler üç teori gerçekçilik, liberalizm ve Marksizmdir.'''
'''Uluslararası ilişkiler teorileri ilkeye göre bölünebilir: analize devlet açısından odaklanan “pozitivist / rasyonalist” teoriler ve devletin bakış açısına ek olarak, güvenlik (kültürel, ekonomik dikkate alınarak) daha geniş kapsamlı kavramlar da dahil olmak üzere “pozitivist / yansıtıcı” teoriler , uluslararası politikanın yürütülmesinde sosyal faktörler). Uluslararası ilişkiler fikirlerinde karşıt teorilerin jeopolitikte birbirleriyle çoğu zaman bir arada var olması dikkat çekicidir. Yapılandırmacılık, kurumsalcılık, Marksizm ve diğerlerini söyleyin. Bununla birlikte, uluslararası ilişkilerin en yaygın okulları gerçekçilik ve liberalizmdir. Sosyal yapılandırmacılık taraftarlarının sayısı da artmaktadır .'''
<br />
== '''Realizm'''<ref>'''Realizm'''</ref> ==
'''Gerçekçilik ya da politik gerçekçilik [8] kurulduğu günden bu yana baskın disiplin olmuştur. [9] Bu teori, Thucydides, Machiavelli ve Thomas Hobbes'un yazılarına dayanmaktadır. Erken gerçekçilik, savaşlar arası idealist düşünceye bir tepki olarak tanımlanabilir. II. Dünya Savaşı'nın patlak vermesi, realistler tarafından yetersiz idealist düşüncenin kanıtı olarak görülüyordu. Çok sayıda gerçekçilik alanı vardır, ancak temel ilkeler devletçilik, hayatta kalma, bağımsızlık ve kendini geliştirme olarak kalmaktadır.'''
'''Devletçilik: - Uluslararası arenadaki ana oyuncular ulus devletlerdir. Aksi takdirde, bu teori devlet merkezci olarak adlandırılır. Teori, devlet dışı oyunculara, uluslarüstü politik varlıklara ve uluslararası kuruluşlara başrolün verildiği liberal uluslararası ilişkiler teorilerinden farklıdır.'''
'''Hayatta Kalma: Realistler, uluslararası siyasi sistemin anarşi tarafından yönetildiğine, yani merkezi bir otoritenin bulunmadığına inanırlar. Sonuç olarak, uluslararası politika, ulusal çıkarların önceliğine dayanan devletler arasındaki güç mücadelesidir.'''
'''Bağımsızlık ve kendini geliştirme: Realistler, hayatta kalma mücadelesi sırasında mevcut devletlerin hiçbirine güvenilemeyeceğine inanıyorlar. Bu nedenle, öncelikle bağımsız bir politikaya sahip olmak ve ikinci olarak ulusal çıkarları başarılı bir şekilde savunmak için kendini geliştirmek gerekir.'''
'''Realizm birkaç temel sonuç çıkarır: ulusal devletler üniterdir, dış politika izler, coğrafi ilkeye dayanan anarşist uluslararası ilişkiler sisteminde oyuncu olurlar. Anarşist uluslararası sistem ülkelerin etkileşimini düzenleyebilir. Herhangi bir ulus-devlet, uluslararası arenadaki başlıca oyunculardır. Sonuç olarak, en yüksek örgütsel biçim olarak devletler birbirleriyle sürekli rekabet halindedir. Devlet bir şekilde davranır, özerk bir rasyonel oyuncu olarak hareket eder, kendi çıkarlarını gözeterek ve ana hedefi ile - kendi güvenliğini sürdürmek ve güçlendirmek ve sonuç olarak egemenlik ve hayatta kalma. Gerçekçilik, çıkarlarını gözeterek devletlerin kaynak biriktirdiğini ve devletlerin etkileşiminin daha fazla doğasının birikmiş kaynakların miktarıyla belirlendiğini iddia eder. Bu, devletin güç seviyesini belirler. Devletin gücü de buna karşılık askeri, ekonomik ve politik yeteneklerle belirlenir.'''
'''Bazı realistler devletlerin kalıtsal olarak agresif olduğuna ve bölgesel genişlemenin sadece karşıt devletlerle sınırlı olduğuna inanmaktadır. Diğer realistler (saldıran / savunmacı realistler) devletin güvenliği ve varlığı sorunu ile sürekli meşgul olduğuna inanmaktadır. Savunma açısından bakıldığında, artan devlet güvenliğinin daha fazla istikrarsızlık yarattığı bir güvenlik ikilemi ortaya çıkıyor, çünkü düşman, parite ve daha fazla hakimiyet elde etmek için kendi askeri güçlerini inşa edecek.'''
<br />
== '''Neorealizm'''<ref>'''Neorealizm'''</ref> ==
'''Neorealizm okulunun veya yapısal realizmin ortaya çıkışı, Kenneth Waltz'un Uluslararası Politika Teorisi kitabı adlı kitabının 1979'da yayınlanmasıyla ilişkilidir. Uluslararası ilişkilerdeki bu eğilimin diğer önemli temsilcileri B. Buzan, R. Gilpin, P. Kennedy, J. Modelsky, S. Walt, J. Mirseimer, W. Thompson, J. Snyder, W. Walfort, D. Snow, K. Tuvaller, C. Lane, R. Jervis, Z. Brzezinski, F. Fukuyama, S. Huntington.'''
'''Yeni kavramlar ortaya çıktı: uluslararası ilişkiler sistemi, uluslararası ilişkiler ortamı, askeri ve ekonomik güvenlik, çıkar dengesi, stratejik ortaklık, nükleer caydırıcılık, uluslararası güvenlik.'''
'''Neorealizmin ana hükümleri:'''
'''Neorealizm, uluslararası ilişkiler teorisi ile dünya politikası teorisinin aynı şey olmadığı varsayımı ile başlar. Neorealizme göre, uluslararası ilişkiler eyaletler arası ilişkilerdir ve dünya politikası devlet dışı aktörlerin etkileşimidir.'''
'''Uluslararası ilişkiler, belirli yasalara uygun olarak faaliyet gösteren bütüncül bir sistem olarak görülmektedir. Uluslararası ilişkilerin doğasını ancak sistem analizi ortaya çıkarabilir.'''
'''Neorealizm, uluslararası davranışın açıklanmasının merkezini, yapısal özellikleri küçük ve orta devletlerin çabalarına bağlı olmayan, ancak büyük güçler arasındaki etkileşimin sonucu olan uluslararası sistem düzeyine taşır. Büyük güçler ve diğer devletler arasındaki ilişkiler, esas olarak büyük güçlerin iradesine bağlı oldukları için, benzersiz bir anarşist değildir. Ayrıca Waltz, uluslararası ilişkilerin yapısının üç temel ilkesini (“yapısal üçlü”) belirlemiştir. Birincisi, devletler öncelikle hayatta kalma güdüsü tarafından yönlendirilir. İkincisi, sadece aktörler uluslararası ilişkilerde katılımcı olmaya devam etmektedir, çünkü diğer aktörler güç ve iktidar mevcudiyetinde öncü güçleri yakalayıp üstlenememiştir. Üçüncüsü, durumlar heterojendir ve yetenekleri ve potansiyeli bakımından farklılık gösterir [12].'''
'''Neorealizm, ekonomik ilişkileri politik ilişkilerden bulmaya ve izole etmeye çalışır.'''
'''Neorealizm, metodolojik titizlik arzusuyla ayırt edilir.'''
'''Ana aktörler devletler ve sendikalarıdır. Ana hedefleri ulusal çıkarların korunması, devletin güvenliği ve uluslararası ilişkilerde statükonun korunmasıdır. Bu hedeflere ulaşmanın ana yolu güç ve ittifaklardır.'''
'''Uluslararası ilişkilerin itici gücü, uluslararası sistemin yapısal kısıtlamalarının sert, kısıtlayıcı etkisidir [13].'''
'''Neorealizm ve politik gerçekçiliğin benzerlikleri:'''
'''Hem realistler hem de neo-realistler, uluslararası ilişkilerin doğası binlerce yıldır değişmediğinden, gelecekte başka bir karakter kazanacaklarına inanmak için hiçbir neden olmadığına inanıyorlar.'''
'''Her iki teori de, liberal-idealist temellere dayanan uluslararası sistemi değiştirme çabalarının önceden başarısızlığa mahkum olduğuna inanmaktadır [13].'''
=='''Liberalizm'''<ref>'''Liberalizm'''</ref>==
'''Liberalizmin öncüsü "idealizm" idi. İdealizm veya Ütopyacılık, realistler tarafından eleştirel olarak kabul edildi. [16] Uluslararası ilişkilerde idealizm (ABD Başkanı Woodrow Wilson ile ilişkili "Wilsonyanizm" olarak da bilinir), bir devletin dış politikasının iç politikanın gereksinimlerine tabi olması ilkesini benimseyen bir politik okuldur. Resmi netleştirmek için, aşağıdaki örnek verilebilir: idealist, ülkesinde yoksullukla mücadeleye mutlaka yurtdışındaki yoksullukla mücadele eşlik etmesi gerektiğine içtenlikle inanabilir. Wilson idealizmi, II. Dünya Savaşı'ndan sonra yaygın olarak tanınan liberalizmin öncüsüdür.'''
'''Liberalizm, devlet fırsatlarını değil, devlet tercihlerinin devlet davranışını belirlemede çok önemli olduğunu savunuyor. Devletin üniter bir oyuncu olarak görüldüğü gerçekçiliğin aksine, liberalizm devletin eylemlerinde çoğulculuğa izin verir. Sonuç olarak, tercihler kültüre, ekonomik sisteme veya siyasi rejime bağlı olarak eyaletten eyalete değişecektir. Liberalizm ayrıca devletler arasındaki etkileşimin sadece devlet güvenliği sorunu ile sınırlı olmadığını, aynı zamanda ticari firmalar, kuruluşlar ve özel kişiler aracılığıyla da gerçekleştiğine inanmaktadır. Sonuç olarak, anarşist uluslararası ilişkiler sistemi yerine, MO sisteminin daha karmaşık bir yapısı kavramı ortaya konmaktadır. Örneğin, tek bir ülkenin film endüstrisi aracılığıyla, kültürünü dünyaya yaymak mümkündür - bu, kültürün uluslararası ilişkilerdeki gücünün doğrudan bir işaretidir. Bu teorideki bir başka sonuç, evrensel yararın işbirliği ve karşılıklı bağımlılık koşullarında elde edilebileceğidir - bu gönül rahatlığının anahtarıdır.'''
'''Ayrıca liberalizm realizmin aksine devletler arası etkileşimlerde sadece yüksek siyaset olarak adlandırılan politika/güvenlik/savunma politikalarını işlemekle kalmayıp aynı zamanda ticari firmalar, organizasyonlar veya bireyler vasıtası ile gerçekleşen düşük siyaset olarak adlandırılan ekonomi/kültür/ticaret politikaları da işler. Böylece anarşik uluslararası sisteme rağmen, kültürel başkentlik gibi daha çok işbirliği ve daha geniş güç kavramları için çokça fırsat olduğunu gösterir (örneğin filmler ve onların etkileri, çekildikleri ülkelerin popülaritesini arttırarak ihracat için ona yeni pazarlar oluşturur). Bir diğer varsayım ise mutlak kazançların işbirliği ve dayanışma aracılığı ile sağlanıbilineceğidir.'''
'''Demokratik barış teorisi, liberal demokrasilerin hiçbir zaman (ya da neredeyse hiçbir zaman) birbirleri ile savaşmadığını ve aralarında az sayıda çatışma olduğunu söyler. Realist teoriler ve bu deneysel iddia şu an siyasal bilimlerdeki en büyük çekişmelerden biri iken, bu durum çelişkili görülebilir. Bugüne kadar demokratik barış teorisinde sayısız açıklama ortaya konmuştur. Demokrasilerin diplomasiyi, demokratik olmayanlardan çok daha farklı yönettiği [[:en:Never_at_War|Never at War]] kitabında da tartışılmıştır. (Neo)realistler, Liberaller ile teoride, devletin hükümetine zıt olarak, barış için yapısal sebeplerden bahsetmek konusunda fikir ayrılığı yaşarlar. Bir demokratik barış eleştirmeni olan Sebastian Rosato, Amerika'nın demokratik barışa meydan okumak için Soğuk Savaş zamanında Latin Amerika'daki sol eğilimli demokrasilere karşı olan tavrına dikkat çekiyor. Bir diğer argüman ise karşılıklı ekonomik bağlılığın, ticaret ortakları arasında bir savaş çıkarmasının çok uzak bir ihtimal olduğu yönündedir.<ref>{{dergi kaynağı|ad1=Dale|soyadı1=Copeland|başlık=Economic Interdependence and War: A Theory of Trade Expectations|dergi=International Security|tarih=1996|cilt=20|sayı=4|sayfalar=5-41}}</ref> Buna karşın realistler ise bu bağlılığın ortaklar arasında sorun çıkma ihtimalini azaltmaktansa arttıracağına savunurlar.'''
<br />
=== Neoliberalizm ===
'''Neoliberalizm, liberal kurumsalcılık veya neoliberal kurumsallık [17] liberalizmin gelişmesidir. Bu teori, uluslararası siyasi kurumların devletlerin uluslararası ilişkilerde başarılı bir şekilde işbirliği yapmasına izin verebileceğini savunuyor. Onun önde gelen fikri şu şekilde formüle edilebilir: serbest pazarın, hem uluslararası hem de yoğun bir şekilde, toplumun tüm alanlarında yoğunlaşması ve dünya çapında yayılması. Bu nedenle neoliberalizm, küreselleşme ile, özellikle ekonomik alanda temel bir ilişki göstermektedir. Küresel ekonomiye nüfuz eden serbest bir uluslararası pazar, uluslararası ilişkileri doğrudan etkilemeye başlar - ulusötesi şirketlerin rolü büyüyor. Bu koşullarda, devlet çıkarları önemli bir rol oynamaya başlar, ancak artık çok önemli bir rol oynamaz.Neoliberalizm, liberal kurumsallık ya da neo-liberal kurumsallık liberal düşüncenin daha gelişmiş şeklidir ve uluslararası organizasyonların, milletlerin uluslararası sistemde başarılı işbirlikleri yapmasına olanak sağlayacağını ileri sürer.
=== Post-Liberalizm ===
'''Liberal sonrası teorinin bir versiyonu, modern, küreselleşmiş dünya çerçevesinde devletlerin güvenliklerini ve egemen çıkarlarını sağlamak için işbirliği yapmaya zorlandığını kanıtlıyor. Klasik liberalizmden farkı, egemenlik ve özerklik kavramlarının yeniden yorumlanmasıdır. Özerklik, özgürlük, kendi kaderini tayin etme, faktör gibi geleneksel kavramlardan uzaklaşıp gittikçe daha karmaşık hale gelen çok sorunlu bir kavram haline geliyor. Özerkliğin, devletin iyi yönetme kabiliyeti ile ilişkili olduğunu söylemek önemlidir. Benzer şekilde, egemenlik hukuk kavramından yükümlülüklere ayrılır. Küreselleşmiş bir dünyada, uluslararası örgütler egemen devletleri çeşitli eylemlerden sorumlu tutabilirler. Bu durum egemenliğin orijinal yorumunu kaybettiği bir duruma yol açar. Bununla birlikte, kişi bu teoriyi tek doğru teori olarak algılamamalıdır. Post-liberal teoriyi yorumlamanın tek olası yolu, küresel istikrar ve güvenliği koruyabilen, uluslararası ilişkiler sistemindeki anarşi sorununu çözebilecek uluslararası bir kuruluşun olmadığı ve olmayacağı fikridir. Fakat bu sorunları çözme arzusu vardır, bu yüzden birçok devlet gönüllü olarak tam özerklik ve egemenlik uğruna haklarından bir kısmını vazgeçirir, başka bir deyişle devletler, bu devletlerin çıkarlarını koruyacak olan uluslararası bir kuruluşa gönüllü olarak vazgeçerler. [18] Post-liberalizmin bir başka versiyonu, belirli bir devletin özünü ve tüm uluslararası ilişkiler sistemini anlamak için sosyal güçlerin çok önemli olduğudur. Siyasi sisteme ve devletin siyasi yaşamının diğer alanlarına olan sosyal katkıyı anlamadan, belirli ülkelerin yükselişi ve düşüşü, zayıflığı ve gücünün nedenlerini anlamak imkansızdır. Ayrıca, sosyal güçlerin siyaset ve ekonomi, hükümet organları ve kurumlar üzerindeki etkisi, günümüzde uluslararası ilişkiler sisteminde bazı değişimlerin gerçekleştiğine dair bazı ampirik kanıtlar göstermektedir. Post-liberal teorinin bir versiyonu, modern, globalleşmiş dünyada devletlerin güvenliklerini sağlamak ve egemenlik çıkarlarını korumak adına işbirliği yapmaya sürüklendiklerini ileri sürer. Klasik liberal teoriden ayrılma, egemenlik ve özerklik konseptlerinin yeniden yorumlanmasında en önemli histir.'''
==
'''Yapılandırmacılık neorealistlerin ve neoliberallerin fikirlerine şüphe uyandıran bir teori olarak anlaşılmaktadır. Yapılandırmacılığın temel ilkesi, uluslararası politikanın tartışmasız fikirler, kolektif değerler, kültür ve sosyal kimlikle şekillendiği inancıdır. Yapılandırmacılık, uluslararası gerçekliğin, maddi dünyaya (sosyalizme yakın fikirler) yeni bir anlam veren toplumsal değerler temelinde yaratıldığını kanıtlamaktadır. Bu teori, uluslararası ilişkilerin bilimsel yöntemi ve yeni uluslararası güçlerin oluşumunda teorilerin rolü etrafındaki anlaşmazlıklar temelinde ortaya çıkmıştır.'''
'''Realistlerin ve liberallerin Soğuk Savaş'ın sona ermesini öngörmedeki başarısızlığı, yapılandırmacıların güvenilirliğini önemli ölçüde artırdı. Yapılandırmacılık, uluslararası ilişkilerin sosyal bir yapı olduğu gerçeğine odaklanarak, uluslararası ilişkilerin analizinde liberalizmin ve gerçekçiliğin geleneksel istatistiksel yaklaşımını eleştirmektedir. Uluslararası ilişkilerde gerçekçilik esas olarak güvenlik ve maddi güçle ilgilenirken, liberalizm daha çok ekonomik karşılıklı bağımlılık ve devletlerin iç politika faktörleri ile ilgilenirken, yapılandırmacılık en çok uluslararası ilişkiler sistemindeki fikirlerin rolünü analiz etmeye odaklanmıştır. “Fikirler” ile yapılandırmacılar, amaçları, tehditleri, korkuları, kimlikleri ve uluslararası ilişkilerin devletlerini ve devlet dışı nesnelerini etkileyen algılanan gerçekliğin diğer unsurlarını kasteder. Yapılandırıcılar, ideolojik faktörlerin genellikle uzun vadede hedefleri ve sonuçları olduğuna inanırlar ve bu, materyalist teorilere (gerçekçilik, liberalizm) göre bir avantajdır. Örneğin, yapılandırmacılar, ABD ordusunda bir artışın Küba veya Rusya'da (tarihsel olarak düşman devletler) olumsuz algılanma olasılığının daha yüksek olduğunu, Kanada ve Büyük Britanya'da (tarihi ABD müttefikleri) bunun olumlu algılanacağını belirtiyorlar. Sonuç olarak, aynı olgunun uluslararası ilişkilerdeki algısı, devletlerin bulunduğu koşullara bağlı olarak değişebilir. Dahası, yapılandırmacılar anarşiyi uluslararası ilişkiler sisteminde sürekli bir tutarlılık olarak görmezler, Alexander Wendt'ın sözleriyle bu fenomenin aşırı tutarsızlığını ve öznelliğini kanıtlarlar: “Anarşi, devletlerin yaptığı şeydir. Yapılandırıcılar ayrıca sosyal normların zaman içinde uluslararası politikaları ulusal güvenlik meselelerinden (realistlerin temel kavramı) çok daha önemli bir şekilde şekillendirdiğine ve değiştirdiğine inanmaktadır.İnşacılık ya da sosyal inşacılık neo-liberal ve neo-realist uluslararası ilişkiler teorisine bir meydan okuma olarak tarif edilmektedir. Michael Barnett inşacı uluslararası ilişkiler teorilerinin fikirlerin uluslararası yapıyı tanımlaması, bu yapının devletlerin çıkar ve kimliklerini tanımlaması ve devlet ile devletdışı aktörlerin bu yapıyı yeniden üretmesi ile ilgilendiğini belirtir. Emanuel Adler, inşacılığın rasyonelist ve yorumlayıcı (interpretetive) teoriler arasında orta bir zemin kapladığını belirtir. Realizm veya liberaliz teorilerinin Soğuk Savaş'ın sona ermesini öngörme konusundaki başarısızlıkları, inşacı teorinin güvenilirliğini arttırmıştır. Yapılandırmacı teori geleneksel uluslararası ilişkiler teorisinin statik varsayımlarını eleştirir ve uluslararası ilişkilerin bir toplum yapı olduğunu vurgular. İnşacılık, uluslararası ilişkiler teorilerinde rasyonalist ontolojik temeli eleştiren bir teoridir. İnşacı teoriyi benimseyenler, "fikirler" ile uluslararası sistem içindeki devlet ve devlet dışı aktörleri etkileyen tehditler, korkular, kimlikler ve diğer gerçeklik algısı etkenlerinden bahsetmektedir.İnşacılar, bu düşünsel faktörlerin genellikle çok kapsamlı etkilere sahip olduğuna ve onların materyalist güç endişelerinin üstüne çıkabileceklerine inanırlar.'''
'''İnşacılar, uluslararası sonuçların şekillenmesinde algıların olması gerektiğinin savunurlar. Bu nedenle, anarşiyi uluslararası sistemin değişmez temeli olarak değil, Alexander Wendt'in deyişiyle anarşiye “anarşi devletler ne anlıyorsa odur” anlayışıyla yaklaşırlar. İnşacılar aynı zamanda sosyal normların dış politikayı şekillendirdiğine ve değiştirdiğine inanmaktadırlar.'''
<br />
== '''Marksizm ve Kritik Teorisal'''<ref>'''Marksizm ve Kritik Teorisal'''</ref> ==
'''Marksist ve neo-Marksist uluslararası ilişkiler teorileri, gerçekçi / liberal görüşlerin çatışan ve sürekli işbirliği içinde olan bir devlete yansımasıdır, ancak bu teoriler uluslararası ilişkiler sistemindeki ekonomik ve maddi yönlere büyük önem vermektedir. Marksistlerin yaklaşımı tarihsel materyalizmin önemli rolünü kanıtlar ve insanlık tarihi boyunca ekonomik konuların diğerlerini aştığı ve böylece sosyal sınıfı Marksizmde çalışma konusu haline getirdiği sonucuna varır. Marksist yaklaşım, uluslararası sistemi mümkün olduğunca fazla sermaye biriktirmeyi amaçlayan entegre bir kapitalist sistem olarak görür.'''
'''Uluslararası ilişkiler teorisine dikkat çeken Marksist yaklaşımlardan biri, dünya sistemi analizi Immanuel Wallerstein tarafından formüle edildi. Bu analiz, küreselleşme çerçevesinde kapitalizmin, diğer tüm gelişmekte olan ülkeler tarafından sömürülen az sayıda gelişmiş sanayi ülkesi yarattığını kanıtlamaktadır. SSCB'nin çöküşü ve komünist sistemin çöküşünden sonra, bugün Marksizm bir rönesans geçiriyor.'''
'''Marksizmin bir eleştirisi hipertrofik olarak materyalizme odaklanmasıdır.'''
=='''Feminizm'''<ref>'''Feminizm'''</ref>==
<span lang="TR">'''Feminist uluslararası ilişkiler uzmanı “Jacqui True”, feminizmi Ampirik feminizm, Analitik feminizm ve Normatif olarak ayırmıştır. Ampirik Feminizm genel olarak kadın ve cinsiyet ilişkileri arasındaki deneysel bağlantıları uluslararası ilişkiler düzeyinde inceler. Bu anarşi ve devletçilik ana akımları ile uluslararası ilişkilere vurgu yaparak devlet sisteminin üretilmesini sağlamak istiyordu. Bu sistem marjinal alanlarda mümkündür. Analitik feminizme göre uluslararası ilişkilerin teorik çerçevesinde cinsiyet tartışmalarına ön yargılar vardır. İşte burada erkek ve kadın arasında biyolojik farklılıklar olmadığı anlamına gelmez ancak eril ve dişil olarak toplumsal kimlikleri vardır. Bu uluslararası ilişkilerde yaygın hale gelmiş olan erkeklik içinde nesnellik olduğu iddia edilmektedir. Analitik feministler bu ön yargılara örnek olarak devletler arası davranış biçimlerini açıklamışlar ve Neo-realizm’i sevmediklerini göstermişlerdir. Normatif feministler değişim gündeminin teorinin bir parçası olarak görürler.''' </span>
<span lang="TR">''' Feminist uluslararası ilişkiler teorisini eleştirenler aslında teorinin kendi oyuncuları olan üçüncü dünya kadınlarıdır.''' </span>
<span lang="TR">''' Uluslararası ilişkiler Feminizm’i bazen bir kadın sorunu olarak basite indirger. Charlotte Hooper tarafından yazılan bir makalede; “erkekler uluslararası ilişkiler ve cinsiyet değişkeni arasında maliyet fayda analizi yapmıştır”. Böylece toplumsal cinsiyet merceğinden bakarak uluslararası ilişkilerde ki tüm cinsiyetler için toplumsal bir vurgu yapmıştır. Makale, uluslararası ilişkilerde kullanılan hiper-erkekliği tüm cinsiyetler üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Sadece belirli insanlar, diğer erkeklerin görüş kısıtlamalarına uyacak şekilde zorlayarak ayrıcalıklarını yaşarlar. Hooper ise bu cinsiyetçi objektif yerine çalışmasına kadınları ekleyerek daha geleneksel yöntemlerin tamamen yenilenmesi gerektirdiğini savunuyor. Toplumsal cinsiyet kimlikleri ve uluslararası ilişkiler arasındaki kesişmeleri araştırmak amacıyla bir cinsiyet kimliğinin alacağını yaklaşımlara güvenmek gerekiyor ya da bağımsız olarak dışarıda
türetilmiş değişkenlere bakmak gerekiyor. Geleneksel yöntemler erkek ya da kadınların ihtiyaçlarını karşılamıyor. Güvenlik ihtiyaçlarımızı karşılamak için sınıfsal durum, eğitim düzeyi, cinsiyet ya da deneyimlerimizi içine almak için başarısız girişimler olur. Hooper, uluslararası ilişkilerin geleneksel çalışmaları bize sadece kadınları ve çocukları anlamak için daha birçok faktörün olduğunu ve bunları duymazdan gelmememiz gerektiğini söylüyor.''' </span>
<br />
==
'''İşlevselcilik
esas olarak Avrupa'nın bütünleşme (entegrasyon) deneyiminden ortaya çıkan bir uluslararası
ilişkiler teorisidir. İşsevselciler, realistlerin motive edici faktör
olarak gördüğü şahsi çıkar yerine, devletler tarafından paylaşılan ortak çıkarları koyarlar. Bu teoriye göre bütünleşme kendi iç dinamiğini oluşturur: İşlevsel veya teknik alanlarda
devletler arasında bütünleşme sağlandıkça, entegrasyonun sonraki aşamaları için ivme oluşur. Bütünleşme olgusunun bu "görünmez eli"
taşma (spillover) olarak adlandırılır. Bütünleşmeyi durdurmak mümkün olsa da, ilerledikçe erişimini durdurmak zorlaşır. İşlevselcilik uluslararası ilişkilerdeki anlamı ile çok sık kullanılmamaktadır.'''
'''Daha yaygın
olarak, işlevselcilik olguları aktörler üzerinden değil, sistemin fonksiyonları üzerinden açıklayan bir teoridir. Örneğin, İmmanuel Wallerstein Vestfalya uluslararası siyasal sisteminin, gelişmekte olan uluslararası kapitalist sistemi güvence altına almak ve korumak için ortaya çıktığını iddia ederken, işlevsel bir teori kullanmaktadır. Bu teori işlevselcidir, çünkü bir olayı aktörlerin tercihlerinin değil,
sistemin tercihlerinin işlevi olarak açıklamaktadır. İşlevselcilik
yapısal (ya da realist) argümanlardan farklıdır, çünkü her iki teori de yapısal nedenlere baksa da, realistler (ve daha genel olarak yapısalcılar) yapının aktörleri teşvik ettiğini savlarken, işlevselciler aktörleri tamamen atlayarak, sistemin kendisine nedensellik gücü atfederler.'''
==
Devlet
Kartel Teorisi eski bir ekonomik kurumsal teori olan özel ya da işletme kartel teorisinden türemiştir. Devlet Kartel Teorisinin Almanya'nın eskidenen gelişmiş ekonomik karteller ülkesi ve klasik kartel teorisinin ana vatanı olması nedeniyle Almanya kökenlidir . Devlet Kartel Teorisi, pozitivist veri değerlendirmeci yöntemlerden, (eleştirel sosyo-ekonomik analiz veya yansımalı yöntemler gibi) düşünce ya da ideoloji eleştirisi içeren yöntemlere uzanan geniş bir yöntem yelpazesi kullanır. Uluslararası ilişkiler teorileri arasında Devlet Kartel Teorisi ile çok ortak yönü olan teori, işlevselciliktir. Ancak, Devlet Kartel Teorisi işlevseciliğe oranla, uluslararası örgüt teorisine daha çok odaklanır.
==
Post-Yapısalcı teori uluslararası siyasetteki diğer yaklaşımlardan en çok ayrılan yaklaşımdır, çünkü Post-Yapısalcılık kendini çalışılan konu hakkında tekil bir anlatı üreten bir teori, okul ya da paradigma olarak değil, eleştiri üreten bir yaklaşım, tutum veya dünya görüşü olarak tanımlar. Post-Yapısalcılık eleştiriyi alternatifler yaratabilmek için gereken olanakların koşullarını üreten, doğası itibarı ile olumlu bir çaba olarak görür.
==
Post-Modern uluslararası ilişkiler yaklaşımları 1980'den beri uluslararası ilişkiler biliminin bir parçası olmuştur. Post-Modernist yaklaşım uluslararası ilişkiler kritik üst anlatı ve geleneksel uluslararası ilişkilerin doğru ve tarafsızlık ifşa etti.
==
Post- Sömürgecilik çok kritik bir teori olmakla birlikte çok da yaygın olmayan bir teoridir. Post-Sömürgecilik güç sömürge formları inatçı üzerinde duruyor.
==
Evrimsel Bakış Açısı mesela evrimsel psikoloji uluslararası ilişkilerin birçok özelliklerini açıklamak için savunmuştur. İnsan atalarının ortamında devlette yaşamamıştır ve büyük ihtimalle nadiren grupları ile etkileşimleri çok yerel alan dışında vardı.Ancak, çeşitli psikolojik mekanizmaları gelişti,özellikle grup içi etkileşim başa çıkmak,uluslararası ilişkiler akımı etkilemek tartışılır.Bunları içerenler sosyal değişim,hile ve saptayan hile,statü çatışma,liderlik,iç grup ve dış grup ayırım ve ön yargılar,koalisyonlar ve şiddet için mekanizma gelişti.Evrimsel kavram mesela kapsayıcı form sınırlama görünen kavramı açıklamada yardım edebilir örneğin bencilik ve uluslararası ilişkilerde temel ilke önemli olan realist ve rasyonel seçimdir.
Satır 91 ⟶ 131:
== Kaynakça ==
{{Kaynakça|2}}
# Uluslararası İlişkiler Teorisi Ana Sayfası
# Reus-Smit, Hristiyan. «Konstrüktivizm.» Uluslararası İlişkiler Teorileri, ed. Scott Burchill ... [ve diğerleri], Sf.209, 216. Palgrave, 2005.
# Burchill, Scott ve Linklater, Andrew "Giriş" Uluslararası İlişkiler Teorileri, ed. Scott Burchill ... [vd.], S.6. Palgrave, 2005.
# Burchill, Scott ve Linklater, Andrew "Giriş" Uluslararası İlişkiler Teorileri, ed. Scott Burchill ... [ve diğerleri], S.1. Palgrave, 2005.
# Burchill, Scott ve Linklater, Andrew "Giriş" Uluslararası İlişkiler Teorileri, ed. Scott Burchill ... [vd.], S.7. Palgrave, 2005.
# Smith, Owens, “Uluslararası teoriye alternatif yaklaşımlar”, “Dünya Siyasetinin Küreselleşmesi”, Baylis, Smith ve Owens, OUP, 4. baskı p176-177
# Bakınız Forde, Steven, (1995), 'Uluslararası Gerçekçilik ve Siyaset Bilimi: Thucydides, Machiavelli ve Neorealism,' Üç Aylık Uluslararası Çalışmalar 39 (2): 141-160
# Siyasal Gerçekçilik [Felsefe İnternet Ansiklopedisi]
# Dunne, Tim ve Schmidt, İngiltere, Dünya Politikasının Küreselleşmesi, Baylis, Smith ve Owens, OUP, 4. baskı, p
# Snyder, Jack, 'Tek Dünya, Rakip Teoriler, Dış Politika, 145 (Kasım / Aralık 2004), s.59
# Snyder, Jack, 'Tek Dünya, Rakip Teoriler, Dış Politika, 145 (Kasım / Aralık 2004), s.55
# Mearsheimer, John. Büyük Güç Politikasının Trajedisi (Neopr.). - New York: W.W. Norton & Company (İngilizce) Rusça., 2001. - S. 25-26. - <nowiki>ISBN 978-0-393-07624-0</nowiki>.
# Lamy, Steven, Çağdaş Yaklaşımlar: "Dünya Siyasetinin Küreselleşmesi, Baylis, Smith ve Owens, Oxford Üniversitesi Yayınları, 4. baskı, s127
# Lamy, Steven, “Çağdaş ana akım yaklaşımlar: neo-gerçekçilik ve neo-liberalizm”, Dünya Siyasetinin Küreselleşmesi, Smith, Baylis ve Owens, Oxford Üniversitesi Yayınları, 4. baskı, s. 127-128
# E Gartzk, hepimiz iyi geçinelim mi? Fırsat, isteklilik ve demokratik barışın kökenleri, Amerikan Siyaset Bilimi Dergisi, 1998
# Brian C. Schmidt, Anarşinin politik söylemi: uluslararası ilişkilerin disiplin tarihi, 1998, s. 219
# Sutch, Peter, Elias, 2006, Juanita, Uluslararası İlişkiler: Temel Bilgiler, Routledge s.11
# Chandler, David. Uluslararası Devlet İnşası - Liberal Sonrası Paradigmanın Yükselişi. - Abingdon, Oxon: Routledge, 2010. - S. 43–90. - <nowiki>ISBN 978-0-415-42118-8</nowiki>.
# Richmond, Oliver. Liberal Sonrası Barış (Neopr.). - Abingdon, Oxon: Routledge, 2011. - <nowiki>ISBN 978-0-415-66784-5</nowiki>.
# Stephen M. Walt, Dış Politika, No. 110, Özel Baskı: Bilginin Sınırları. (İlkbahar, 1998), s.41: "Soğuk Savaş'ın sona ermesi yapılandırmacı teorileri meşrulaştırmakta önemli bir rol oynadı çünkü gerçekçilik ve liberalizm bu olayı tahmin edemedi ve açıklamakta zorlandı.
# Oxford Üniversitesi Yayınları | Çevrimiçi Kaynak Merkezi | Çevrimiçi Kaynak Merkezleri 21 Kasım 2008'de Arşivlendi.
# Hopf, Ted, Uluslararası İlişkiler Teorisinde Yapılandırmacılık Vaadi, Uluslararası Güvenlik, Cilt. 23, Hayır. 1 (Yaz, 1998), s.171
# Alder, Emmanuel, Orta sahayı ele geçirmek, Avrupa Uluslararası İlişkiler Dergisi, Cilt 3, 1997, s.329
# K. M. Ferike, Uluslararası İlişkiler Teorileri: Disiplin ve Çeşitlilik, Dunne, Kurki ve Smith, OUP, s.176
# Uluslararası İlişkiler Teorisi Bilgi Bankası
# Wendt, Alexander, “Anarşi devletlerin yaptığı şeydir: iktidar politikasının sosyal inşası” Uluslararası Örgüt, cilt. 46, hayır. 2, 1992
[[Kategori:Uluslararası ilişkiler teorisi]]
| |||